“Είμαι 21 ετών. Είχα ένα βαρύ πρόγραμμα εξεταστικής ενός μήνα, και μόλις τελείωσε όλο αυτό, αμέσως για δυο μέρες έπεσα πολύ ψυχολογικά. Και αυτό μου έφερε ενόχληση στον ύπνο μου και στην διατροφή μου. Μένω με τον σύντροφό μου και αυτό είχε και αντίκτυπο στην συμπεριφορά μου προς αυτόν ένιωσα σιγά σιγά να απομακρύνομαι. Και μου μπήκαν άλλες ιδέες από το πουθενά ότι ξέρω μήπως δεν τον θέλω, μήπως έχω σταματήσει να νιώθω πράγματα για αυτόν; Όλο αυτό με πνίγει πολύ και με κάνει να νιώθω άσχημα γιατί πριν από μια εβδομάδα ήταν όλα τέλεια και έπειτα μαύρισαν όλα γύρω μου”.
Στο ερώτημα σας απάντησε η Έλενα Τσαμκόσογλου, Ψυχολόγος- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Αγαπητή αναγνώστρια,
Η περίοδος εξετάσεων είναι μια στρεσογόνος φάση και μπορεί να επηρεάσει τον καθένα με διαφορετικούς τρόπους. Ο άνθρωπος είναι μια ψυχοσωματική οντότητα και όταν βρίσκεται σε κατάσταση έντονης ή συνεχούς πίεσης ενδέχεται να υπάρχει αντίκτυπο και στις οργανικές λειτουργίες. Έτσι εξηγούνται οι ενοχλήσεις στον ύπνο και στη διατροφή που αναφέρεις. Η ανάπαυση και η λήψη τροφής αποτελούν βασικές φυσιολογικές βιολογικές ανάγκες του ανθρώπου.
Μπορούμε να θυμηθούμε την πυραμίδα αναγκών του Αμερικανού ψυχολόγου Abraham Maslow (1908-1970), ο οποίος θεωρεί ότι οι ανάγκες του ανθρώπου βρίσκονται σε σειρά προτεραιότητας. Στη βάση της πυραμίδας βρίσκονται οι βιολογικές ανάγκες , όπως πείνα, δίψα , ύπνος. Οι ανάγκες αυτές είναι οι πρώτες που πρέπει να ικανοποιηθούν. Ακολουθούν ανάγκες για ασφάλεια και προστασία. Έπονται οι ανάγκες για αγάπη και συναισθηματική ανταπόκριση. Στο επόμενο επίπεδο βρίσκονται οι ανάγκες για κοινωνική αναγνώριση και στην κορυφή της πυραμίδας οι ανάγκες για αυτοπραγμάτωση και αυτοπροσδιορισμό (δηλαδή να κάνει το άτομο αυτό που νομίζει ότι του ταιριάζει καλύτερα, να ενεργοποιεί τις δυνατότητές του στο μέγιστο βαθμό κτλ). O Maslow υποστηρίζει ότι η ικανοποίηση όλων αυτών των αναγκών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια ολοκληρωμένη και ευτυχισμένη ζωή.
Πολλές φορές σε περιόδους με έντονο άγχος στη ζωή μας, όπως ένα βαρύ πρόγραμμα εξεταστικής που αναφέρεις, γίνεται κάποιου είδους απορρύθμιση. Συγκεντρώνουμε όλη την ενέργειά μας να αντιμετωπίσουμε το στρεσογόνο παράγοντα και όταν τελειώσει αυτή η περίοδος μας αφήνει με μια γεύση αναστάτωσης ή και χάους. Είναι ένα καλό σημείο τώρα να επαναπροσδιορίσεις τις ανάγκες σου, να δεις ποιες μπορεί να παραμέλησες, σε ποιες θέλεις να δώσεις έμφαση και πώς μπορείς να τις καλύψεις καλύτερα ώστε να αισθάνεσαι καλά με τον εαυτό σου. Σε αυτή τη διαδικασία διερεύνησης μπορείς να απευθυνθείς σε ψυχολόγο ώστε σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον να δεις που βρίσκεσαι τώρα και που θέλεις να πας.
Όσον αφορά τον προβληματισμό σου για τη σχέση σου μπορείς να αναρωτηθείς τι στοιχεία εκτιμάς σε εκείνον, τι σε ενοχλεί, τι δίνεις εσύ και τι παίρνεις και πως νιώθεις για αυτό το άτομο. Τι πιστεύεις μπορεί να σημαίνει αυτή η αίσθηση σου ότι απομακρύνεσαι; Ποια είναι η δική του στάση σε αυτό? Υπάρχουν πράγματα που σε ενοχλούν ή σου λείπουν μέσα στη σχέση? Είναι μια δική σου ανάγκη να δώσεις χρόνο και χώρο στον εαυτό σου για να πάρει ανάσα μετά την εξεταστική? Η ευθεία επικοινωνία και η έκφραση φόβων και επιθυμιών, βοηθάει στο να συζητηθούν τα θέματα που υπάρχουν στο ζευγάρι έτσι ώστε να αναζητηθούν λύσεις για πιθανές βελτιώσεις εφόσον και οι 2 πλευρές το θέλουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε περίοδο εξετάσεων μπορεί να αισθανθεί κανείς ότι αξιολογείται ο ίδιος του ο εαυτός, η αξία του και το μέλλον του και όχι μόνο οι γνώσεις του πάνω σε ένα μάθημα. Αυτή η αίσθηση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα άγχους το οποίο δεν καταλήγει ωφέλιμο. Το λίγο άγχος μπορεί να κινητοποιεί, αλλά το υπερβολικό μπορεί να μας μπλοκάρει και να μας ακινητοποιήσει. Οπότε είναι χρήσιμο να θυμίζουμε στον εαυτό μας ότι η αξία του εαυτού μας δεν εξαρτάται από έναν βαθμό. Αυτό μας βοηθάει να δούμε τα πράγματα σε σωστές διαστάσεις , να μην καταστροφολογούμε αλλά αντίθετα να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή μας. Είναι σημαντικό μαζί με τους στόχους μας για επιτυχία να βάλουμε και το στόχο να περιφρουρήσουμε την ψυχική μας υγεία.
