Καλησπέρα, εδώ και μερικές μέρες με βασανίζει η σκέψη να πω την αλήθεια για ένα μεγάλο ψέμα που έχω πει, δηλαδή παρουσιάζω τον εαυτό μου σαν πλούσιος χωρίς να έχω κάτι να κερδίσω. Δηλαδή ότι η μητέρα μου έχει εταιρία στην Αγγλία ενώ δεν έχει πάει ποτέ στην Αγγλία, εγώ θεωρώ ότι προσπαθώ να καλύψω κάποιες ανασφάλειες μου μέσω αυτού. Θέλω την βοήθεια σας από την άποψη να πω την αλήθεια σε 3 τουλάχιστον άτομα όπου παίζουν σημαντικό ρόλο στην ζωή μου ή να την πω σε όλους; Αλλά το κύριο θέμα όπου θέλω να λύσω είναι το να καταλάβω γιατί το κάνω αυτό δηλαδή δεν είναι το θέμα ότι πιεζόμαστε οικονομικά και θέλω να ξεφύγω από αυτό μέσω του ψέματος. Οι γονείς μου έχουν μια επιχείρηση και η μητέρα μου είναι διευθύντρια σε έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους του νησιού και μπορούμε και ζούμε πολύ ευκατάστατα. Εντωμεταξύ επειδή φοβάμαι μην μάθουν την αλήθεια οι φίλοι μου φέτος ήταν η πρώτη φορά που ήρθαν οι φίλοι μου στο σπίτι και μόλις ήρθαν οι γονείς μου εγώ αγχώθηκα τρομερά αλλά ευτυχώς κύλησε ομαλά.
Γράφει η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια Αλεξάνδρα Παυλέτση- Στεφανή
Η απόκρυψη της αλήθειας στις σχέσεις ή το πώς παρουσιάζουμε τον εαυτό μας είναι ένα είδος άμυνας, η οποία συμβαίνει παρορμητικά. Δεν υπάρχει έτσι το περιθώριο το άτομο να αναγνωρίσει τα ψέματα που λέει και κυρίως τις συνέπειες έχει αυτό και τι άγχος για το ίδιο το άτομο. Τα ψέματα συνοδεύονται από απογοήτευση και συχνά σπάει τον δεσμό εμπιστοσύνης μεταξύ δύο ανθρώπων, προκαλώντας προβλήματα στη σχέση.
Ωστόσο, η αναγνώριση των λόγων για τους οποίους το άτομο λέει ψέματα, μπορεί να βοηθήσει στο να βρει πιο λειτουργικούς τρόπους να αντιμετωπίσει την αλήθεια και να μειωθούν οι ανασφάλειες.
- Ένας από τους λόγους που οδηγεί σε ψέμα το άτομο είναι η άμυνα. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του από μια δυσάρεστη κατάσταση ή σύγκρουση. Τα μικρά παιδιά λένε ψέματα για να μην έρθουν σε μπελάδες, για να αποφύγουν δυσάρεστες συνέπειες ή τιμωρίες. Το ίδιο κάνουν και οι ενήλικες.
- Επίσης, συχνά συμβαίνει για να προστατεύσει τα συναισθήματα των άλλων και να μην πληγώσει ή για να προστατεύσει και τα δικά του συναισθήματα, την αυτοεκτίμηση ή την αυτοπεποίθηση.
- Είναι ισχυρό, λοιπόν το κίνητρο το άτομο να διατηρήσει μια καλή εικόνα στους άλλους και δημιουργείται μια ανάγκη θαυμασμού. Αυτή η συμπεριφορά υποδηλώνει την ανάγκη αποδοχής από τους άλλους. Ένα πρόβλημα που μπορεί να προκύψει με αυτό το είδος ψέματος είναι η αδυναμία να είναι κανείς ο εαυτός του.
- Ένα άλλο κίνητρο είναι η χειραγώγηση. Έτσι, το άτομο λέει ψέματα για να χειραγωγήσει μια κατάσταση ή άλλα άτομα με στόχο το προσωπικό όφελος και αποτυγχάνει να λάβει υπόψη τα συναισθήματα των άλλων. Λέγοντας ψέματα ή παραλείποντας λεπτομέρειες, το άτομο μπορεί να πετύχει έναν προσωπικό στόχο.
Ένας τρόπος για να αναγνωρίσεις γιατί λες ψέματα είναι να παρατηρήσεις τον εαυτό σου, χωρίς κριτική. Απλώς παρατήρησε και άρχισε να κάνεις ερωτήσεις που μπορούν να αποκαλύψουν τα εσωτερικά κίνητρα. Καθώς το κάνεις αυτό, εστίασε σε τρεις τομείς:
- Παρατήρησε τα συναισθήματά σου. Γενικά, αν αντιδράς συναισθηματικά σε μια κατάσταση ή σε ένα άτομο, είναι επειδή υπενθυμίζει κάτι οδυνηρό, ακατέργαστο ή άλυτο στη ζωή. Σε αυτούς τους τομείς, στόχος είναι να παραδεχτείς την αλήθεια. Ρώτησε τον εαυτό σου: Τι είναι αυτό το συναίσθημα; Σε τι αντιδρά το συναίσθημά μου; Σχετίζεται πραγματικά το συναίσθημά μου με την παρούσα κατάσταση ή η παρούσα κατάσταση πυροδοτεί κάτι μέσα μου που είναι άλυτη κατάσταση από το παρελθόν μου;
- Παρατήρησε τις σκέψεις. Όλοι θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι σκέψεις μας είναι ακριβείς αντανακλάσεις της πραγματικότητας. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι έχουμε δίκιο σε όλα: πιστεύουμε ότι οι σκέψεις μας είναι αληθινές. Δυστυχώς, οι σκέψεις μας είναι απίστευτα ανακριβείς και πέφτουμε στην παγίδα της υπερανάλυσης και της κριτικής των άλλων. Συχνά, η ανακριβής σκέψη αντανακλά οδυνηρές πραγματικότητες που δεν θέλουμε να παραδεχτούμε. Είναι βασικό να εστιάσεις σε αυτό που πραγματικά είσαι και έχεις εσύ ανάγκη, χωρίς το φόβο απόρριψης των άλλων.
- Παρατήρησε τη συμπεριφορά. Θέλουμε απεγνωσμένα η συμπεριφορά μας να είναι ξεχωριστή από την ταυτότητά μας. Δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο τρόπος που ενεργούμε αντικατοπτρίζει αυτό που είμαστε. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι η συμπεριφορά μας είναι μια αντανάκλαση του ποιοι είμαστε κατά κάποιο τρόπο.
Όταν η συμπεριφορά δεν είναι συνεπής με αυτό που θέλεις να είσαι ή ισχυρίζεσαι ότι είσαι, κάνε παύση. Ως ο εαυτός σου: Γιατί ενεργώ με αυτόν τον τρόπο; Τι είναι το κίνητρο της συμπεριφοράς μου; Τι δεν θέλω να παραδεχτώ στον εαυτό μου για τη συμπεριφορά μου; Γιατί;
Επιλέγοντας την Ειλικρίνεια
Δεν μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς με τους άλλους μέχρι να είμαστε πρώτα ειλικρινείς με τον εαυτό μας. Όταν εξαπατάμε τον εαυτό μας, συχνά επιβαρύνουμε και βλάπτουμε τις συναισθηματικές μας σχέσεις. Το να είσαι ειλικρινής απαιτεί σκόπιμη προσπάθεια σε καθημερινή βάση και ανέχεσαι κάποιες επώδυνες συνειδητοποιήσεις. Ωστόσο, παρατηρώντας τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές, μπορείς να μάθεις ποιος πραγματικά είσαι και να δώσεις στον εαυτό σου την ευκαιρία να είναι αυθεντικός και το κυριότερο να αποδεχτείς εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου, δίχως την ανάγκη έγκρισης των άλλων.
Αλεξάνδρα Παυλέτση – Στεφανή
BSc Ψυχολόγος, MSc , CAT Ψυχοθεραπεύτρια
