Ο σεξουαλικός ναρκισσισμός, ο οποίος δεν αποτελεί κλινική διάγνωση, αναφέρεται σε ένα άτομο που διαθέτει χαρακτηριστικά ναρκισσισμού, αλλά όχι στον βαθμό μιας διαταραχής προσωπικότητας. Η διαφοροποίηση μεταξύ του σεξουαλικού ναρκισσισμού και της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας είναι σημαντική.
Στην περίπτωση του σεξουαλικού ναρκισσισμού, τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά υπάρχουν μόνο σε σεξουαλικές καταστάσεις. Τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να παρουσιάζουν ναρκισσιστικές σεξουαλικές συμπεριφορές, αλλά παρουσιάζουν επίσης ναρκισσιστικές συμπεριφορές και σε άλλες πτυχές της κοινωνικής ζωής.
Τι είναι ο «σεξουαλικός ναρκισσιστής»;
Oυσιαστικά, o σεξουαλικός ναρικισσιστής έχει μια μη ρεαλιστική άποψη για τη σεξουαλικότητά του και νιώθει ότι δικαιούται να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές του ανάγκες. Πολύ περισσότερο, έχει μια εγωκεντρική άποψη για το σεξ και δεν έχει ίχνος συναισθηματικής οικειότητας και για αυτό δεν ενδιαφέρεται για τις ανάγκες του/της συντρόφου του.
Συνήθως υπερεκτιμά τις ικανότητές του στο σεξ και δεν συντονίζεται με τους συντρόφους του. Έχει ανάγκη και προσδοκά την επιβράβευση για την απόδοσή του στο κρεβάτι. Αντιδρά άσχημα στην σεξουαλική απόρριψη. Περιμένει το σεξ ως ανταμοιβή για κάποιο δώρο, για μια όμορφη χειρονομία και πιέζει ή χειραγωγεί τους συντρόφους τους ώστε να κάνουν σεξ. Πιστεύει ότι μπορεί να βρει άλλο σύντροφο αν δεν ικανοποιούνται οι σεξουαλικές του απαιτήσεις.
Άκρως αντιπροσωπευτική – για την έννοια του σεξουαλικού ναρκισσιστή – είναι η σκηνή από την ταινία “American Psycho” (2000), στην οποία ο πρωταγωνιστής, την ώρα της σεξουαλικής αλληλεπίδρασης, κοιτάζεται στον καθρέφτη και «φλεξάρει».
Ο ίδιος ο ναρκισσισμός χαρακτηρίζεται από αυξημένη αίσθηση αυτοπεποίθησης, αλαζονεία, έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους και ανάγκη για θαυμασμό. Για τον σεξουαλικό ναρκισσιστή, αυτά τα χαρακτηριστικά εκδηλώνονται μόνο σε σχέση με τη σεξουαλική οικειότητα.
Αν υποψιάζεστε ότι μπορεί να βρίσκεστε σε σεξουαλική σχέση με έναν σεξουαλικό ναρκισσιστή, εδώ είναι μερικά αποκαλυπτικά σημάδια:
Ενδείξεις σεξουαλικού ναρκισσισμού
- Πρώτον, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο σεξουαλικός ναρκισσιστής έχει την ανάγκη να ελέγχει το σεξουαλικό σενάριο.
- Μια ένδειξη του σεξουαλικού ναρκισσισμού είναι ότι το άτομο μπορεί να επικρίνει εύκολα τον σύντροφό του στο κρεβάτι. Ο σεξουαλικός ναρκισσιστής έχει ελάχιστη έως καθόλου διστακτικότητα στο να κριτικάρει αρνητικά τις σεξουαλικές δεξιότητες του συντρόφου του – και όλα αυτά σε μια προσπάθεια να καυχηθεί για τη δική του σεξουαλική ανδρεία.
- Εκτός από την κριτική μπορεί να βρίζουν ή να εκφοβίζουν. Και, αντί να λυπούνται ή να νιώθουν ενοχές, όταν ο σύντροφός τους έχει αρνητική αντίδραση, δικαιολογούν τις πράξεις τους.
- Σε αντάλλαγμα, αυτό που θέλουν στην πραγματικότητα είναι έπαινος για τις σεξουαλικές τους ικανότητες.
- Μπορεί ακόμη και να ρωτούν συχνά για τους οργασμούς και τον αριθμό των οργασμών που είχατε, προκειμένου να θρέψουν τον εγωισμό τους. Και, αν ο σύντροφός τους δεν είχε οργασμό, ο σεξουαλικός ναρκισσιστής είναι έτοιμος να ρίξει την ευθύνη στον δυσαρεστημένο σύντροφο.
- Ο σεξουαλικός ναρκισσισμός υπερβαίνει την απεικόνιση της αυτοπεποίθησης – πρόκειται για ένα εγωιστικό σεξουαλικό «εγώ» που εξυπηρετεί τον εαυτό του και υπερισχύει των οικείων επιθυμιών και αναγκών του συντρόφου. Να θυμάστε ότι σύμφωνα με τους σεξουαλικούς ναρκισσιστές για οποιοδήποτε σεξουαλικό πρόβλημα φταίτε εσείς, όχι εκείνοι.
- Ο σεξουαλικός ναρκισσιστής ενδιαφέρεται πραγματικά μόνο να επαινεθεί και να λάβει ευχαρίστηση. Ενδιαφέρονται λιγότερο για την ευχαρίστηση του συντρόφου τους, εκτός, βέβαια, αν αυτή απειλεί τον σεξουαλικό τους εγωισμό – ακόμα και τότε, δεν φταίνε οι ίδιοι. Λειτουργούν με σκοπό την ευχαρίστησή τους, αλλά η συναισθηματική πτυχή δεν τους ενδιαφέρει καν.
- Το σεξ είναι ένα δικαίωμα για τον σεξουαλικό ναρκισσιστή. Αν τους στερήσουν αυτό το δικαίωμα, μπορεί να είναι πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν τα πάντα, από τεχνικές χειραγώγησης, όπως η ντροπή, μέχρι ευθείες απειλές ότι θα εγκαταλείψουν τη σχέση ή θα βρουν αλλού σεξουαλική ικανοποίηση. Μπορεί να κατηγορήσουν τον σύντροφο που δεν έχει διάθεση ότι είναι ψυχρός ή ότι εξαπατά.
Οποιαδήποτε από αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε εξαναγκασμό και όχι σε συναίνεση. Σε μια μελέτη των McNulty και Widman (2010), ο σεξουαλικός ναρκισσισμός συσχετίστηκε με πράξεις σεξουαλικής επιθετικότητας, συμπεριλαμβανομένων:
- του σεξουαλικού εξαναγκασμού
- της ανεπιθύμητης σεξουαλικής επαφής και
- της απόπειρας ή/και του ολοκληρωμένου βιασμού
Πώς να χειριστείτε έναν σεξουαλικό ναρκισσιστή
Αν υποψιάζεστε ότι ο σύντροφός σας είναι σεξουαλικός ναρκισσιστής, έχετε μερικές επιλογές για να προχωρήσετε.
Ενώ θα ελπίζατε ότι θα μπορούσατε να κάνετε μια ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση με τον σύντροφό σας, η οποία θα οδηγούσε σε υγιή αποτελέσματα, οι πιθανότητες είναι ότι ο ναρκισσιστής θα το έβλεπε αυτό ως προσβολή της μεγαλοπρεπούς αίσθησης του εαυτού του και θα ανταπέδιδε με αρνητικό τρόπο.
Το να λάβετε βοήθεια με θεραπεία ζεύγους θα ήταν το καλύτερο που θα μπορούσατε να κάνετε, αλλά αυτό προϋποθέτει την προθυμία και των δύο συντρόφων.
Αν ο σεξουαλικός ναρκισσιστής δεν είναι πρόθυμος να αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις του και να να κάνει το καλύτερο που μπορεί για τη σχέση, το επόμενο καλύτερο που έχετε να κάνετε θα ήταν να θέσετε και να απαιτήσετε την τήρηση συγκεκριμένων σεξουαλικών ορίων που λειτουργούν για εσάς.
Να θυμάστε, η προσωπική σας ευημερία είναι πάνω από όλα! Η ατομική θεραπεία μπορεί να είναι, επίσης, ωφέλιμη για την αντιμετώπιση της κατάστασης, αλλά εάν ο σύντροφός σας δεν είναι πρόθυμος να δεχτεί οποιοδήποτε από αυτά τα μέτρα, η σχέση μάλλον θα πρέπει να φτάσει στο τέλος της.
Και, αν η σεξουαλική δυναμική της σχέσης έχει φτάσει σε σημείο όπου υπάρχει σεξουαλικός εξαναγκασμός ή ψυχική ή/και σωματική σεξουαλική βία, τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τις αρμόδιες αρχές ή οργανώσεις και να ζητήσετε βοήθεια.
Θεραπεία για τον σεξουαλικό ναρκισσισμό
Επί του παρόντος, δεν υπάρχει θεραπεία, αγωγή ή φαρμακευτική αγωγή για την αντιμετώπιση σεξουαλικού ναρκισσισμού.
Ωστόσο, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ευεργετική και να επιτρέψει στους ανθρώπους να κατανοήσουν τη συμπεριφορά τους, να διαχειριστούν τα συναισθήματα και να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Μπορεί επίσης να τους βοηθήσει να οικοδομήσουν αυτοεκτίμηση και υγιέστερες σχέσεις.
Αν και δεν υπάρχουν πολλές έρευνες που να διερευνούν τη θεραπεία για τον σεξουαλικό ναρκισσισμό, η συζήτηση με έναν θεραπευτή μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση για τα άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Παρόλο που οι συνθήκες είναι διαφορετικές, αυτό υποδηλώνει ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να είναι αποτελεσματική για τα άτομα με σεξουαλικό ναρκισσισμό.
Η έρευνα αναφέρει ότι ορισμένα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά μπορεί να μειωθούν με την ηλικία, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν πρόκειται για μια σταθερή κατάσταση και ότι η αλλαγή είναι δυνατή. Αυτό δείχνει ότι με θεραπευτική παρέμβαση, οι τρόποι με τους οποίους ένας σεξουαλικός ναρκισσιστής σχετίζεται και αλληλεπιδρά με τους άλλους μπορούν να βελτιωθούν.
Βέβαια, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για έναν σεξουαλικό ναρκισσιστή να ξεκινήσει θεραπεία, καθώς μπορεί να μην αναγνωρίζει το πρόβλημα στη συμπεριφορά του.
Εάν ένα άτομο υποψιάζεται ότι βρίσκεται σε σχέση με κάποιον που έχει σεξουαλικό ναρκισσισμό, μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να συνεργαστεί με έναν θεραπευτή ή σύμβουλο για να μάθει στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν τη σχέση, εάν θέλει να τη συνεχίσει. Η θεραπεία μπορεί επίσης να προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη, αν το άτομο αποφασίσει να εγκαταλείψει τη σχέση.
Δυστυχώς, οι σύντροφοι των σεξουαλικών ναρκισσιστών τείνουν, με την πάροδο του χρόνου, να χάνουν την αίσθηση του δικού τους σεξουαλικού εαυτού.
Μετά από χρόνια ή και δεκαετίες χειραγώγησης, αγνόησης, εξαπάτησης και υποτίμησης από έναν σεξουαλικό ναρκισσιστή, οι σύντροφοι μπορεί να αποδεχτούν την έλλειψη οικειότητας και σύνδεσης στη σχέση τους ως κανόνα. Όμως, δεν είναι έτσι!
Οι σύντροφοι των σεξουαλικών ναρκισσιστών έχουν δικαίωμα στη συναισθηματική οικειότητα και στη δική τους σεξουαλική ευχαρίστηση. Για να το πετύχουν αυτό, ωστόσο, πρέπει να υπερασπιστούν τις δικές τους ανάγκες, θέτοντας σεξουαλικά όρια και επιμένοντας σε διαφορετική συμπεριφορά.
Αν ο σεξουαλικός ναρκισσιστής είναι πρόθυμος και ικανός να κάνει αλλαγές, η σεξουαλική σχέση μπορεί να θεραπευτεί, όπως και η συνολική οικειότητα μέσα στη σχέση αυτή. Αν όχι, τότε καλό θα ήταν να υπάρξει εξωτερική βοήθεια από κάποιον ειδικό, ή διαφορετικά να τελειώσει η σχέση.
