Με αφορμή την αυτοκτονία του πατέρα στην Κάρπαθο εξαιτίας του «ροζ» βίντεο του γιου του η συμβουλευτική ψυχολόγος Ίρις Κρέμερ εξηγεί

Ζούμε σε μία κοινωνία που δυσκολεύεται να αποδεχθεί το διαφορετικό και ειδικά όταν αυτό αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό ενός ανθρώπου ή/και την ταυτότητα φύλου του. Στην χώρα μας μετά το κίνημα #metoo η συζήτηση άνοιξε όχι μόνο για την σεξουαλική κακοποίηση και την παιδοφιλία, αλλά και για όλο το φάσμα της σεξουαλικότητας και της ταυτότητας φύλων, που με τη σειρά της ευαισθητοποίησε κομμάτι του πληθυσμού, άνοιξε διάλογο και στη πορεία έφερε μεγάλες εταιρίες, τουλάχιστον πολυεθνικές, να έρθουν αντιμέτωπες με την δική τους κοινωνική συνείδηση και θέση απέναντι στην ελληνική κοινωνία.

Φτάνουν όμως μόνο μία, δύο διαφημιστικές καμπάνιες και κάποιες αφίσες στους δρόμους ή ένα Gay Pride στις πόλεις της Ελλάδας; Σίγουρα είναι μια αρχή, αλλά όχι η αλλαγή των θεσμών και των ιδεών.

Πώς μπορούν οι γονείς να κατανοήσουν και να αποδεχθούν την διαφορετικότητα του παιδιού τους;

Οι γονείς των παιδιών που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην εφηβεία ή στα πρώτα ενήλικα τους χρόνια, παρότι πολύ νέοι ηλικιακά γονείς, δεν μοιάζουν έτοιμοι όχι να αποδεχθούν τη διαφορετικότητα αλλά δεν έχουν καν τη δύναμη να διδάξουν βασικές αξίες και έννοιες της σεξουαλικότητας στα παιδιά τους, ενώ παράλληλα οι περισσότεροι εκδιώκουν την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία.

Όταν ο διάλογος δεν μπορεί να γεφυρωθεί και να ανοιχθεί με το έφηβο παιδί μου, να το ακούσω, να το αφουγκραστώ και να αποδεχθώ ότι είναι ένας σύντομα ενήλικας με δικιές του απόψεις, ασχολίες σεξουαλικές προτιμήσεις και ταυτότητα (στις οποίες ακόμα πειραματίζεται και ψάχνει) και το μόνο που με απασχολεί είναι τι θα πει ο κόσμος, τότε το «παιχνίδι» είναι χαμένο.

Και εδώ βέβαια πρέπει να θέσουμε το ερώτημα ‘Είναι ένας ετεροφυλόφιλος γονιός υποχρεωμένος να κατανοήσει και να αποδεχθεί το ομοφυλόφιλο ή διεμφυλικό παιδί του;’. Πρέπει ένας γονιός να μπορεί να αποδεχτεί και να είναι απόλυτα προετοιμασμένος για αυτό; Η απάντηση είναι ‘όχι’. Κανείς δε γεννήθηκε έτοιμος για τίποτα σε αυτή τη ζωή. Είναι όμως υποχρέωση του γονιού όταν το αντιληφθεί να κάνει ό,τι μπορεί για να αγκαλιάσει και το παιδί του αλλά και τον εαυτό του ώστε να μπορέσουν και οι δύο μαζί, χέρι-χέρι, να ενταχθούν σε μία, ακόμα, ρατσιστική και σεξιστική κοινωνία που παλεύει με νύχια και με δόντια και πολύ δειλά βήματα, να γίνει καλύτερη και πιο εκσυγχρονισμένη.

Ναι, για ένα γονιό δεν είναι το πιο εύκολο και απολύτως κατανοητό πράγμα να αποδεχθεί ότι το παιδί του δεν είναι ίδιο με εκείνον και ίδιο με τα μαζικά πρότυπα της κοινωνίας, όμως αυτό δεν τον καθιστά άμοιρο ευθυνών στο να αναζητήσει τρόπους να αντιμετωπίσει τη δυσκολία του, ώστε να σταθεί κοντά στο παιδί του και να το στηρίξει στην επιλογή του. Και εδώ να σημειώσω ότι μιλάμε για κάτι που ένας ομοφυλόφιλος ή διεμφυλικός άνθρωπος νιώθει απόλυτα φυσικά με αυτό που είναι και σε καμία περίπτωση αυτό δεν αποτελεί κάποια ασθένεια όπως κάποιοι νομίζουν ή πρεσβεύουν.

Πολλές φορές ακούμε γονείς να ζητούν από επαγγελματίες ψυχικής υγείας να θεραπεύσουν το παιδί τους. Το παιδί τους δεν ασθενεί, δεν είναι άρρωστο και δεν θα γίνει «καλά» με μία θεραπεία. Είναι απολύτως υγιές. Οι γονείς πασχίζουν να αποδεχθούν την διαφορετικότητα του παιδιού τους και την δυσκολία τους να αντιμετωπίσουν την στάση της ευρύτερης αλλά και πιο μικρής κοινωνίας στην οποία ζουν.

Τι γίνεται όταν η κοινωνική αντίδραση επηρεάζει τον γονέα;

Για καμία πλευρά από τις δύο δεν είναι εύκολη η μετάβαση αυτή. Ούτε για το παιδί που θέλει να βγει με την αλήθεια του στην κοινωνία μας γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι το πιο πιθανόν είναι να πέσει ουκ ολίγες φορές θύμα χλευασμού και σχολίων, αλλά ούτε και για το γονιό που κι αυτός πρέπει να αφομοιώσει την πληροφορία και να αποδεχτεί το γεγονός, βγαίνοντας στην κοινωνία ως σύμμαχος του παιδιού του.

Όμως είναι υποχρέωση του γονιού να είναι γονιός απέναντι στο παιδί του με το καλύτερο δυνατό τρόπο που μπορεί και ζητώντας την απαραίτητη βοήθεια. Η στήριξη των ειδικών ψυχικής υγείας και ειδικά επαγγελματιών υγείας εκπαιδευμένων σε ζητήματα σεξουαλικότητας, κρίνεται απαραίτητη ώστε να μπορέσει και το παιδί αλλά και οι γονείς να υποστηριχθούν και να εκφράσουν τα όποια συναισθήματα, αντιμετωπίζοντας παράλληλα και την δυσκολία της κοινωνικής αποδοχής που, δυστυχώς, θα υπάρχει.

Η αντίδραση ενός γονέα θα βασιστεί στα δικά του πιστεύω τα οποία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, βασίζονται στον τρόπο που μεγάλωσε ο ίδιος, στο περιβάλλον στο οποίο ζει, οικογενειακό και κοινωνικό και στο πόσο ενημερωμένος και ανοιχτός είναι σε ζητήματα σεξουαλικότητας. Αν αυτά τα περιβάλλοντα επιτάσσουν πλήρη «υποταγή» στα ‘πιστεύω’ μιας κοινωνίας που δεν αποδέχεται το όποιο για εκείνη ‘διαφορετικό’, τότε είναι βέβαιο ότι οι αντιδράσεις θα ποικίλουν.

Το αίσθημα της ύπαρξης μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι

Πολλές φορές βλέπουμε γονείς που διώχνουν τα παιδιά τους από την γονεϊκή στέγη, τους ζητούν ακόμα και να φύγουν από την πόλη/χωριό που κατοικούν, αδιαφορούν για την τύχη τους, ή επίσης ξεσπούν σε ένα ψυχολογικό πόλεμο εναντίον τους, ακόμα και σε σωματική βία που δυστυχώς δεν είναι καθόλου σπάνια ούτε στην εποχή μας. Αναλόγως και την κατάσταση και τον ψυχισμό και του ίδιου του γονιού, δε θα ήταν απίθανο να ξαναδούμε περιστατικά αυτοκτονιών.

Το αίσθημα της ύπαρξης και τι της δίνει αξία για τον καθένα μας μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο, μπορεί να διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Αν για έναν άνθρωπο η άποψη της κοινωνίας και η λογοκρισία που μπορεί να έρθει από αυτήν είναι το Α και το Ω στη ζωή του, μαζί με την προσωπική δυσκολία της αποδοχής ενός «διαφορετικού» για εκείνον παιδιού και χωρίς στήριξη από ειδικούς, τότε είναι πιθανόν να έρθει ξανά στην επιφάνεια μία τέτοια περίπτωση αυτοκτονίας όπως αυτή που ακούσαμε στην Ρόδο λόγω ομοφοβικών σχολίων σχετικά με το βίντεο του γιου του.

Είναι σημαντικό να πούμε ότι οι περισσότεροι γονείς γνωρίζουν τον διαφορετικό προσανατολισμό ή ταυτότητα από αυτό που οι ίδιοι ή η κοινωνία επιθυμούν να εκφράσει το παιδί τους, συνήθως από την εφηβική ηλικία και εθελοτυφλούν καθώς είτε δεν επιθυμούν να το αποδεχτούν, είτε δυσκολεύονται να το αποδεχτούν, με αποτέλεσμα όταν το παιδί εκφράζεται τα πράγματα να είναι ακραία και δύσκολα και για τους δύο, με ακραίες αντιδράσεις και συμπεριφορές. Η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση. Αναζητήστε τη βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού ψυχικής υγείας.