Ποιες είναι οι επιδράσεις του διαζυγίου στους εφήβους;

Όταν ένας γάμος τελειώνει τότε γίνονται τεράστιες αλλαγές σε όλη την οικογένεια. Συνήθως αυτές οι αλλαγές δυσκολότερες για τα παιδιά, που πρέπει να αντιμετωπίσουν μια ανατροπή της ζωής τους και να συνηθίσουν στη νέα πραγματικότητα της καθημερινότητάς τους. Για τους εφήβους ειδικά, το διαζύγιο μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολο καθώς έχουν να αντιμετωπίσουν και την μετάβαση από την παιδική στην νεανική ηλικία αλλά και τις πολλές αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτό το στάδιο της ζωής τους.

Δεδομένου ότι οι έφηβοι είναι πιο ικανοί και ανεξάρτητοι, οι γονείς μερικές φορές στηρίζονται πάνω τους για να βοηθήσουν με τα μικρότερα αδέρφια ή να χειριστούν περισσότερες δουλειές. Παρ’ όλο, που οι έφηβοι μπορεί να είναι πιο έξυπνοι συναισθηματικά από τα μικρότερα αδέρφια τους, εξακολουθούν να μην είναι ενήλικοι συνομήλικοι των γονέων τους. Για αυτό και χρειάζονται υποστήριξη από τους γονείς τους και να μάθουν πώς να τα βγάλουν πέρα μετά από ένα διαζύγιο αφού επάνω τους θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις από το διαζύγιο.

Οι έφηβοι είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του διαζυγίου, εμπλέκοντας σε επικίνδυνες συμπεριφορές. Η χρήση ναρκωτικών και η πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα είναι πιο συχνές μεταξύ των εφήβων που έχουν χωρίσει οι γονείς τους σε σχέση με άλλους συνομηλίκους τους.

Ποιες οι επιπτώσεις του διαζυγίου στους εφήβους;

Μπορεί το διαζύγιο να είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο αλλά συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τα παιδιά. Το διαζύγιο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο τόσο μακροπρόθεσμων όσο και βραχυπρόθεσμων προβλημάτων ψυχικής υγείας στους εφήβους. Τα περισσότερα παιδιά είναι ανθεκτικά και δεν παρουσιάζουν ψυχολογικά προβλήματα.

Ωστόσο, ακόμα κι αν το παιδί σου δεν παρουσιάζει συμπτώματα σοβαρής ψυχικής ασθένειας, μπορεί να εξακολουθεί να αγωνίζεται για να προσαρμοστεί στην νέα κατάσταση. Οι έφηβοι των οποίων οι γονείς είναι χωρισμένοι βιώνουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και μερικές φορές αυτά μπορεί να εκδηλωθούν σε ορισμένες κοινές αναταραχές στη ζωή τους.

Οι συνήθεις επιπτώσεις του διαζυγίου στους εφήβους περιλαμβάνουν:

Ακαδημαϊκά προβλήματα, όπως κακοί βαθμοί
Προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο
Περιφρόνηση και μη συμμόρφωση με τους κανόνες
Κατάθλιψη
Δυσκολία στη δημιουργία στενών σχέσεων
Αυξημένο άγχος
Θλίψη ή θυμός σε έναν ή και στους δύο γονείς
Δυσκολία συνεννόησης με τα αδέρφια, τους συνομηλίκους και τους γονείς
Δυσκολία στον ύπνο

Επικίνδυνες συμπεριφορές

Οι επικίνδυνες συμπεριφορές είναι επίσης πιο πιθανές σε εφήβους των οποίων οι γονείς είναι χωρισμένοι. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος ένας έφηβος να εμπλακεί σε επικίνδυνη συμπεριφορά αυξάνεται κατά 1,5 έως 2 στους εφήβους που έχουν διαζευγμένους γονείς.

Παραδείγματα επικίνδυνης συμπεριφοράς που μπορεί να εμπλακούν οι έφηβοι:

Πρώιμη σεξουαλική δραστηριότητα
Κατάχρηση ουσιών
Αυτοκτονικός ιδεασμός και απόπειρες αυτοκτονίας

Πώς θα αντιδράσει ο έφηβος στο διαζύγιο;

Ο πιο σημαντικός παράγοντας για το πώς θα προσαρμοστούν οι έφηβοι μετά από ένα διαζύγιο εξαρτάται από το πόσο καλές θα είναι οι σχέσεις των γονέων τους μετά από αυτό. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η σύγκρουση μεταξύ χωρισμένων γονιών αυξάνει τον κίνδυνο προβλημάτων ψυχικής υγείας στα παιδιά. Συγκεκριμένα, η γονική διαμάχη μπορεί να οδηγήσει σε φόβο εγκατάλειψης, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μελλοντικά προβλήματα ψυχικής υγείας.

Ακόμη και όταν ένα διαζύγιο είναι φιλικό, είναι φυσικό οι έφηβοι να θρηνούν για την απώλεια της οικογενειακής τους ζωής. Περιμένεις να δεις τον έφηβό σου να βιώνει μια μεγάλη ποικιλία συναισθημάτων, που κυμαίνονται από θυμό έως λύπη και αυτά σίγουρα θα συμβούν. Προσπάθησε όμως να πεις στο παιδί σου ότι είναι υγιές να μοιράζεται αυτά τα συναισθήματα, αλλά ξεκαθάρισε ότι είναι σημαντικό να τα εκφράσει με υγιή τρόπο.

Φυσικά, αυξημένη συναισθηματική και συμπεριφορική αναταραχή και θυμός είναι μέσα στο πρόγραμμα όταν συμβαίνουν τέτοιες ριζικές αλλαγές. Θέσε σταθερά όρια και αποδέξου τις συνέπειες όταν είναι απαραίτητο. Ξεκαθάρισε στον έφηβό σου ότι θα συνεχίσεις να κάνεις ό,τι χρειάζεται για είναι ασφαλής και θα τον βοηθήσεις να κάνει υγιείς επιλογές.

Πώς μπορείς να βοηθήσεις;

Αν και το διαζύγιο θα είναι δύσκολο σένα πρώτα και μετά για όλους τους άλλους στην οικογένεια, είναι σημαντικό να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς για να είσαι δίπλα στο παιδί όταν το χρειάζεται. Το να μιλήσεις με τον έφηβό σου και να δείξεις γνήσιο ενδιαφέρον για τις δραστηριότητες και τα συναισθήματά του μπορεί συχνά να βοηθήσει πολύ. Σκέψου τρόπους που θα του επιτρέψουν να νιώσει καθώς περνάτε αυτή τη δύσκολη περίοδο μαζί. Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν;

Οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στο να βοηθήσουν τους εφήβους τους να αντιμετωπίσουν τα περίπλοκα συναισθήματα του διαζυγίου. Η ανοιχτή επικοινωνία είναι ζωτικής σημασίας την περίοδο που περιβάλλει ένα διαζύγιο. Βεβαιώσου ότι ο έφηβος σου γνωρίζει ότι μπορεί να έρθει σε σένα για να μιλήσει για τα πράγματα που νιώθει.

Μερικές συμβουλές βοήθειας είναι:

Άφησε τον έφηβο να σταθμίσει τις αποφάσεις για τη ζωή του
Παρακολούθησε τις εξωσχολικές δραστηριότητες
Να είσαι συνεπής με τους κανόνες και την πειθαρχία
Ενθάρρυνε τη σχέση και την επικοινωνία με τον άλλο γονιό του
Έχε ειλικρινή επικοινωνία σχετικά με τις αλλαγές στην οικογένεια
Διατήρησε ένα σταθερό, προβλέψιμο πρόγραμμα
Βεβαιώσου ότι αισθάνεται άνετα να κάνει ερωτήσεις
Γίνε μοντέλο κατάλληλης συμπεριφοράς
Πρόσφερε σταθερή στοργή και υποστήριξη
Δώσε ασφαλή χώρο για να εκφράσει τα συναισθήματά του

Τι γίνεται με την κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μια συνηθισμένη αντίδραση στην αναταραχή που προκαλεί το διαζύγιο. Μερικές φορές τα σημάδια της κατάθλιψης είναι δύσκολο να εντοπιστούν, αφού δεν παρουσιάζονται πάντα ως φαινομενικά χαμηλή διάθεση ή θλίψη. Μπορεί να υπάρχουν ως:

Ακαδημαϊκή πτώση
Επιθετικότητα, θυμός, κυκλοθυμία, θλίψη
Υπερβολική απομόνωση
Υπερβολικός ύπνος
Έκφραση απελπισίας ή αναξιότητας
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Απώλεια όρεξης
Απώλεια ενδιαφέροντος για να περάσουν χρόνο με φίλους ή να κάνουν αγαπημένες δραστηριότητες

Σημάδια χρήσης ουσιών

Δεδομένου ότι οι έφηβοι που έχουν χωρισμένους γονείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμπλακούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές, όπως πειραματισμοί με ναρκωτικά και αλκοόλ, είναι σημαντικό να είσαι σε επαγρύπνηση για να αναγνωρίσεις τα προειδοποιητικά σημάδια χρήσης ουσιών. Όπως η κατάθλιψη, η χρήση ουσιών δεν είναι πάντα απλή ή εύκολο να εντοπιστεί.