Λειτουργικός αλκοολισμός: Τι είναι αυτό τελικά που μας σπρώχνει στο αλκοόλ και ποιες οι επιπτώσεις του;

Οι όροι “αλκοολισμός” και “αλκοολικός” έχουν πάψει πλέον να θεωρούνται από τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας καθώς για πολλά χρόνια είχαν γίνει υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί που μείωναν τα θύματα της εξάρτησης. Έτσι, για να είμαστε πλήρως δίκαιοι και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν το “τέρας” της εξάρτησης θα χρησιμοποιούμε τον όρο “διαταραχή χρήσης αλκοόλ” που ενδείκνυται και από τους ειδικούς.

Τι είναι ένας λειτουργικός αλκοολικός;

Ο “λειτουργικός αλκοολικός” ή “αλκοολικός υψηλής λειτουργικότητας” δεν είναι μια επίσημη ιατρική διάγνωση, αλλά περισσότερο ένας όρος που χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη για να περιγράψει ένα άτομο που εξαρτάται από το αλκοόλ. Η ειδοποιός διαφορά είναι πως είναι ακόμα λειτουργικός στην κοινωνία και τις υποχρεώσεις του.

Δεν έχουν, δηλαδή, φτάσει ακόμη στο σημείο να χάσουν δουλειά και άλλες υποχρεώσεις αν και αυτό ενδέχεται να συμβαίνει περιστασιακά. Είναι συνήθως σε θέση να διαχειρίζονται τομείς της ζωής, όπως δουλειές, σπίτια και οικογένειες. Συχνά φαίνονται υγιείς σωματικά και ψυχικά.

Η εξάρτηση λειτουργεί αλλιώς κάνοντας τα άτομα να παλεύουν με ανεξέλεγκτες λιγούρες, ανεπιτυχείς απόπειρες διακοπής του καπνίσματος και εμμονικές σκέψεις για το επόμενο ποτό τους. Έτσι, παρουσιάζουν όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας τυπικής διαταραχής χρήσης αλκοόλ.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, οι λειτουργικοί αλκοολικοί συνήθως είναι μεσήλικες, καλά μορφωμένοι, με σταθερές δουλειές και οικογένειες. Αν και οι αιτίες που οδηγούν στην αναζήτηση αλκοόλ στην συγκεκριμένη μορφή της διαταραχής δεν είναι γνωστές, υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης προβλήματος με το αλκοόλ όπως:

  1. Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, περισσότερα από 5 ποτά την ημέρα
  2. Υψηλά επίπεδα στρες
  3. Συγκατάθεση στην πίεση των συνομηλίκων για ποτό
  4. Γονείς ή στενός συγγενής με διαταραχή χρήσης αλκοόλ
  5. Πρόβλημα ψυχικής υγείας, όπως άγχος, κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια
  6. Χαμηλή αυτοεκτίμηση
  7. Περισσότερα από επτά ποτά -για τις γυναίκες- ή περισσότερα από 14 ποτά την εβδομάδα -για τους άνδρες

Ποια τα σημάδια ενός λειτουργικού αλκοολικού;

Μπορεί να έχεις μια διαταραχή χρήσης αλκοόλ παρ’ όλο που συνεχίζεις να λειτουργείς καλά; Θα μπορούσε να έχει αυξηθεί σιγά σιγά η κατανάλωση αλκοόλ σε σημείο που να έχεις εξαρτηθεί από το αλκοόλ χωρίς καν να το γνωρίζεις; Παρακάτω θα βρεις μερικές κόκκινες σημαίες που σηματοδοτούν ότι μάλλον χρειάζεσαι βοήθεια:

  • Πηγαίνεις κατευθείαν σε μπαρ μετά τη δουλειά ή βάζεις ένα ποτό στον εαυτό σου όταν γυρίζεις σπίτι
  • Έχεις συνεχή αναστάτωση, ευερεθιστότητα ή νευρικότητα εάν μια συνάντηση ή άλλο περιστατικό σε εμποδίσει να πιεις ένα ποτό
  • Συχνά καταλήγεις να πίνεις περισσότερο από όσο σκόπευες
  • Έχεις την τάση να αστειεύεσαι για τον αλκοολισμό
  • Μιλάς διαρκώς για το ποτό ή καυχιέσαι για τη συσσώρευση αλκοολούχων ποτών ώστε πάντα να έχεις ποτό διαθέσιμο
  • Πίνεις και στα γεύματά σου ή χρησιμοποιείς την ώρα του φαγητού ως δικαιολογία για να ποτό
  • Έχεις συμμετάσχει σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ, της οδήγησης υπό την επήρεια ή του ποτού ενώ φροντίζεις τα παιδιά σου
  • Σου έχει επισημάνει κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο ότι πίνεις πολύ και ενδεχομένως θύμωσες περισσότερο από ότι θα έπρεπε
  • Νιώθεις κάποιες φορές μπλακ άουτ που σχετίζεται με το αλκοόλ, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν μπορούσες να θυμηθείς τι έκανες ή που θυμήθηκες
  • Το ποτό σου έχει προκαλέσει προβλήματα στην ερωτική σου σχέση
  • Κρύβεις κάποιες φορές την κατανάλωση αλκοόλ από τους άλλους
  • Αντιμετωπίζεις στερητικό σύνδρομο όταν δεν μπορείς να πιεις

Μήπως αρνείσαι την πραγματικότητα;

Ένας από τους κύριους λόγους που τα άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ αναζητούν βοήθεια είναι οι ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες της κατανάλωσης αλκοόλ. Όταν ο πόνος ή η αμηχανία επιδεινωθεί αρκετά, φτάνουν σε ένα σημείο που δεν μπορούν να αρνηθούν ότι η εξάρτηση πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Για τους λειτουργικούς αλκοολικούς ωστόσο η άρνηση να αναγνωρίσουν το πρόβλημα είναι βαθιά, γιατί δεν έχουν ακόμη αντιμετωπίσει σημαντικές αρνητικές συνέπειες. Πηγαίνουν στη δουλειά κάθε μέρα κανονικά, δεν υποφέρουν οικονομικά, δεν έχουν συλληφθεί ποτέ για παραβατική συμπεριφορά. Άρα λένε στον εαυτό τους πως δεν έχουν κανένα πρόβλημα εθισμού με το αλκοόλ.

Ποιες οι επιπτώσεις του λειτουργικού αλκοολισμού;

Ενώ ένα άτομο που καταναλώνει αλκοόλ μπορεί να εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις του σε πολλούς τομείς της ζωής. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η κατανάλωση αλκοόλ δεν επηρεάζει την υγεία, τις σχέσεις, την καριέρα και την ευημερία του. Βραχυπρόθεσμα, η χρήση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο για δηλητηρίαση από αλκοόλ, σύνδρομο εμβρυϊκού αλκοόλ, ατυχήματα, τραυματισμούς, βία και επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά.

Η πρόσληψη αλκοόλ έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένου αυξημένου κινδύνου για:

  • Εξάρτηση από το αλκοόλ και διαταραχές χρήσης αλκοόλ
  • Ορισμένοι τύποι καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του μαστού, του στόματος, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του λαιμού
  • Προβλήματα μνήμης και μάθησης
  • Καταστάσεις ψυχικής υγείας όπως άγχος και κατάθλιψη
  • Εξασθένηση της ανοσίας

Ας μην ξεχνάμε όμως, πως οι επιπτώσεις από μία διαταραχή χρήσης αλκοόλ εκτός από την υγεία, μπορεί να επεκταθούν επηρεάζοντας τελικά αρνητικά τις διαπροσωπικές σου σχέσεις. Το ποτό δεν επηρεάζει μόνο εσένα που το καταναλώνεις αλλά επηρεάζει ολόκληρη την οικογενειακή μονάδα.

Τα μέλη της οικογένειας μπορεί να αισθάνονται απογοήτευση και να ανησυχούν για τα αγαπημένα τους πρόσωπα που πίνουν. Μπορεί να λάβουν μέτρα για να αποφύγουν το άτομο ενώ πίνει ή μπορεί να βιώσουν συναισθήματα ενοχής, ντροπής ή αυτοκατηγορίας για την κατάσταση του αγαπημένου τους προσώπου.

Σχετικά άρθρα