Τα κοινωνικά ζητήματα είναι προβλήματα που επηρεάζουν μεγάλες ομάδες ανθρώπων και μπορούν να επηρεάσουν το πόσο καλά λειτουργεί μια κοινωνία. Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν αρκετά κοινωνικά προβλήματα τα οποία με τις ψυχικές αυξομειώσεις που γίνονται σε αυτή την ηλικία εντείνουν την ψυχολογική τους αστάθεια.

Γίνονται εμφανώς πιο ευαίσθητοι στις κοινωνικές προκλήσεις, επειδή ο εγκέφαλός τους εξακολουθεί να αναπτύσσεται και το σώμα τους αλλάζει γρήγορα. Τα κοινωνικά ζητήματα και αυτά που μπορεί να θεωρούμε «εφηβικά προβλήματα» μπορούν να επηρεάσουν τη συναισθηματική και σωματική υγεία.

Η πρόοδος στην τεχνολογία σημαίνει επίσης ότι οι σημερινοί έφηβοι αντιμετωπίζουν νέα και διαφορετικά κοινωνικά ζητήματα. Η ψηφιακή επικοινωνία άλλαξε τον τρόπο που οι έφηβοι αλληλεπιδρούν με τους συνομηλίκους τους και τα ρομαντικά τους ενδιαφέροντα, για παράδειγμα.

Η ψηφιακή ζωή καταδίκασε πολλούς εφήβους να στερούνται απαραίτητες δεξιότητες διαπροσωπικής επικοινωνίας, όπως να ξέρουν πώς να κατανοούν κοινωνικές ενδείξεις. Μεγάλο μέρος αυτής της δυσλειτουργίας μπορεί να συνδεθεί με τη χρήση της τεχνολογίας. Φυσικά, δεν μπορούμε να δαιμονοποιήσουμε την τεχνολογία για όλες τις κοινωνικές ελλείψεις των σημερινών εφήβων, αλλά η χρήση αυτής καλλιεργεί πολύπλοκες σχέσεις με τη χρήση της τεχνολογίας και των μέσων ενημέρωσης. Προκύπτουν, λοιπόν, 10 κοινωνικά ζητήματα ως τα σημαντικότερα των εφήβων.

10 κοινωνικά ζητήματα

1. Κατάθλιψη

Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, εκτιμάται ότι 4,1 εκατομμύρια έφηβοι στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο το 2020. Αυτό σημαίνει ότι το 17% των Αμερικανών εφήβων μπορεί να εμφανίσουν κατάθλιψη πριν φτάσουν στην ενηλικίωση. Τα δεδομένα επίσης καταδεικνύουν ότι η κατάθλιψη είναι πολύ πιο διαδεδομένη στις γυναίκες εφήβους σε ποσοστό 25,2%, από τους άντρες σε ποσοστό 9,2%.

Το να ξοδεύουν πολύ χρόνο σε ηλεκτρονικές συσκευές μπορεί να αποτρέπει τους νέους από προσωπικές δραστηριότητες με τους συνομηλίκους τους. Έτσι, αντί να αποτρέπεται η κατάθλιψη, ενισχύονται τα αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης. Οι καταθλιπτικές διαταραχές είναι θεραπεύσιμες, αλλά είναι σημαντικό να αναζητηθεί νωρίς επαγγελματική βοήθεια.

2. Εκφοβισμός

Περίπου το 22% των εφήβων στις ΗΠΑ βίωσαν εκφοβισμό το 2019, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Εκπαίδευσης. Η έρευνα δείχνει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κάνει τον εκφοβισμό πολύ πιο δημόσιο, περισσότερο διάχυτο και ευρύ. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός έχει αντικαταστήσει τον εκφοβισμό ως τον πιο συνηθισμένο τύπο παρενόχλησης που βιώνουν οι έφηβοι.

Για να προφυλαχθεί ο έφηβος από τέτοια περιστατικά μιλήστε του ως γονείς για τον εκφοβισμό τακτικά και αναλύστε τις συνέπειες και τους τρόπους αντιμετώπισης τονίζοντας πως θα είστε στο πλάι του. Συζητήστε τι μπορούν να κάνουν όταν γίνουν μάρτυρες εκφοβισμού και μιλήστε για επιλογές εάν γίνουν οι ίδιοι στόχος.

3. Σεξουαλική Δραστηριότητα

Στην έρευνα του 2019 Youth Risk Behavior Surveillance System, το 38% των μαθητών γυμνασίου ανέφεραν ότι είχαν κάνει σεξ ήδη από την πρώιμη εφηβεία. Το 27,4% δήλωσε ότι αυτή τη στιγμή ήταν σεξουαλικά ενεργό. Το ποσοστό γεννήσεων των εφήβων έχει μειωθεί επίσης την τελευταία δεκαετία.

Το 2020, το ποσοστό γεννήσεων από έφηβους γονείς ήταν 15,4 (γεννήσεις για κάθε 1.000 γυναίκες ηλικίας 15-19 ετών), μια μείωση 8% από το 2019 και 75% από το ανώτατο όριο του 1991 των 61,8. Αυτές οι γεννήσεις εφήβων αντιπροσώπευαν λιγότερο από το 5% των συνολικών γεννήσεων.

Από τις 26 εκατομμύρια νέες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις το 2018, περισσότερες από τις μισές αφορούσαν νέους μεταξύ 15 και 24 ετών. Αυτό εγείρει ερωτηματικά σχετικά με την αντισύλληψη που χρησιμοποιούν και το αν όντως την χρησιμοποιούν. Οι γονείς μπορεί να μην γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους είναι σεξουαλικά ενεργά για αυτό και πάλι χρειάζεται μία ανοιχτή συζήτηση για το σεξ και τη σημασία των ασφαλών σεξουαλικών πρακτικών.

4. Χρήση ναρκωτικών

Το 2021, περίπου το 3% των εφήβων που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν μαριχουάνα καθημερινά. Στην πραγματικότητα, πολλοί έφηβοι πιστεύουν ότι η μαριχουάνα είναι λιγότερο επιβλαβής τώρα από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Αυτή η νέα αντίληψη μπορεί να οφείλεται στους μεταβαλλόμενους νόμους γύρω από τη μαριχουάνα.

Η χρήση άλλων ουσιών από τους εφήβους μειώνεται, σύμφωνα με την έρευνα Monitoring the Future Survey που δημοσιεύτηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση Ναρκωτικών. Ενώ αυτή η πτώση έχει σημειωθεί από την έναρξη της έρευνας το 1975, οι μειώσεις το 2021 ήταν «απότομες και άτυπες». Οι έφηβοι συχνά υποτιμούν πόσο εύκολο είναι να αναπτύξουν έναν εθισμό και δεν κατανοούν τους κινδύνους που συνδέονται με την υπερδοσολογία.

5. Χρήση αλκοόλ

Από το 2021, η χρήση αλκοόλ και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ συνέχισαν να παρουσιάζουν σημαντική μείωση μεταξύ των εφήβων. Ωστόσο, το 26% των τελειόφοιτων γυμνασίου που ερωτήθηκαν εξακολουθούν να αναφέρουν ότι έπιναν αλκοόλ τον τελευταίο μήνα.

Είναι καίριας σημασίας να είναι οι έφηβοι ενημερωμένοι τους για τους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι το αλκοόλ μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλό τους. Επίσης, ως γονείς εκφράστε ανοιχτά την αποδοκιμασία σας για το πότο στις εφηβικές ηλικίες καθώς δημιουργεί νέες συνιστώσες στο μυαλό του που ενδεχομένως να αποτρέψουν τον έφηβο από το να πιεί.

6. Παχυσαρκία

Στην Ελλάδα δυστυχώς τα ποσοστά παχυσαρκίας στις παιδικές και εφηβικές ηλικίες αυξήθηκαν κατατάσσοντάς την στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως. Στην χώρα μας τα κορίτσια παρουσιάζουν παχυσαρκία σε ποσοστό 45%, ενώ τα αγόρια 30%. Τα υπέρβαρα παιδιά και οι έφηβοι γίνονται συχνά στόχος εκφοβιστών, κινδυνεύοντας συγχρόνως να εμφανίσουν και άλλα προβλήματα από όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Επιπλέον, τα παχύσαρκα παιδιά διατρέχουν επίσης πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο δια βίου προβλημάτων υγείας, όπως ο διαβήτης, η αρθρίτιδα, ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις. Ωστόσο, το πρόβλημα εντείνεται όταν οι γονείς δεν είναι πλήρως ενημερωμένοι γύρω από τα ζητήματα αυτά. Έρευνες δείχνουν ότι οι γονείς δεν αναγνωρίζουν πότε τα παιδιά τους είναι υπέρβαρα. Τείνουν να υποτιμούν το μέγεθος του παιδιού τους και τους κινδύνους που συνδέονται με το υπερβολικό βάρος.

7. Ακαδημαϊκά Προβλήματα

Περίπου το 5% των μαθητών γυμνασίου εγκαταλείπουν το λύκειο κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ παγκοσμίως τα ποσοστά απαίδευτων παιδιών χωρίς γενικές ή ειδικές γνώσεις αυξάνονται.

Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε λόγω άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με την εφηβεία, είτε επειδή μερικοί έφηβοι αισθάνονται τόσο μεγάλη πίεση για να μπουν σε ένα καλό πανεπιστήμιο που ασχολούνται μόνο με αυτό χωρίς να δίνουν βάση στην πολύπλευρη μόρφωσή τους.

8. Πίεση από συνομίληκους

Ενώ η πίεση των συνομηλίκων έχει επηρεάσει τους εφήβους για γενιές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη φέρνουν σε ένα εντελώς νέο επίπεδο. Το sexting, για παράδειγμα, είναι μια σημαντική αιτία ανησυχίας που πολλοί έφηβοι δεν αναγνωρίζουν τις δια βίου συνέπειες που μπορεί να έχει στη ζωή τους η κοινή χρήση ακατάλληλων φωτογραφιών ή άλλων τρόπων έκθεσης.

Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πίεση να κάνουν σεξ, να κάνουν χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, ακόμη και να εκφοβίζουν άλλους. Για να αποτρέψετε τα παιδιά να πέσουν θύματα της πίεσης των συνομηλίκων, δώστε τους δεξιότητες να κάνουν υγιείς επιλογές και να αντιστέκονται στην πίεση των συνομηλίκων.

9. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Το Facebook, το Instagram και το Twitter μπορεί να είναι εξαιρετικοί τρόποι για τους εφήβους να συνδεθούν μεταξύ τους, αλλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αποδειχθούν προβληματικά για διάφορους λόγους. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να εκθέσουν τον έφηβο σε διαδικτυακό εκφοβισμό και πολλά άλλα, αντισταθμίζοντας τα οφέλη με σημαντικά μειονεκτήματα.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις φιλίες και αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι βγαίνουν ραντεβού. Μπορεί ακόμη και να επηρεάσει την ψυχική τους υγεία. Ανεξαρτήτως, από τις προφυλάξεις που οι γονείς παίρνουν, οι έφηβοι είναι πιθανό να εκτεθούν σε άσχημα άτομα, ανθυγιεινές εικόνες και σεξουαλικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο, αυξάνοντας την ανάγκη για την πρόσθετη λήψη μέτρων.

10. Βία επί της οθόνης

Οι έφηβοι θα γίνουν μάρτυρες κάποιων βίαιων μέσων κάποια στιγμή. Και δεν είναι μόνο η τηλεόραση, η μουσική και οι ταινίες που απεικονίζουν τη βία. Πολλά από τα σημερινά βίαια βιντεοπαιχνίδια απεικονίζουν φρικιαστικές σκηνές και ενοχλητικές πράξεις επιθετικότητας.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι ο υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας στον καθορισμό του τρόπου με τον οποίο τα παιδιά σχετίζονται με τα μέσα ενημέρωσης είναι ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς τους σκέφτονται και ενεργούν. Για αυτό χρειάζεται προσοχή στη χρήση των μέσων ενημέρωσης όταν γίνεται από εφήβους, αφού δεν είναι υγιές για αυτούς να καταναλώνουν αυτό το υλικό σε υπερβολική ποσότητα και χωρίς επίβλεψη.