Όταν σκεφτόμαστε την πλαστική χειρουργική, μπορεί να υπάρξουν άμεσοι συνειρμοί, θετικοί ή αρνητικοί, που έρχονται στο μυαλό μας: οι αγαπημένες μας διασημότητες, οι τηλεοπτικές εκπομπές ριάλιτι ή ακόμα και οι φίλοι μας που έχουν κάνει κάποια επέμβαση. Τείνει να υπάρχει ένας αέρας αρνητικότητας γύρω από την πλαστική χειρουργική: οι υποθέσεις σχετικά με τα κίνητρα των ανθρώπων και οι κρίσεις για πριν και μετά τις μεταμορφώσεις, μπορούν να κάνουν την πλαστική χειρουργική να φαίνεται σαν ένα θέμα ταμπού.

Σκέφτεστε πως θέλετε να διορθώσετε κάτι στην εξωτερική σας εμφάνιση ή αν όχι εσείς, η κόρη σας, η οποία βρίσκεται στην εφηβεία, σας εκμυστηρεύεται πως θέλει να κάνει μια πλαστική επέμβαση για να διορθώσει κάποια ατέλεια στα χαρακτηριστικά του προσώπου της. Ποια στάση θα πρέπει να κρατήσετε; Φυσικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καλή εμφάνιση προσφέρει μεγάλα πλεονεκτήματα στη ζωή, είναι όμως ικανή μια πλαστική επέμβαση να τονώσει την αυτοπεποίθησή μας και να μας κάνει πιο ευτυχισμένες;

Τι είναι η εικόνα σώματος;

Η εικόνα σώματος είναι το πώς σκέφτεται και αισθάνεται ένα άτομο για τη φυσική του εμφάνιση. Αυτό μπορεί να επηρεαστεί από πολλά πράγματα, όπως:

• Οι σκέψεις ενός ανθρώπου
• Κοινωνικοί κανόνες
• Τι βλέπουν στα ΜΜΕ

Για παράδειγμα, αν δεν σας αρέσει το σχήμα της μύτης σας, μπορεί να αισθάνεστε πραγματικά δυστυχισμένοι και συνειδητοποιημένοι για το πώς φαίνεστε. Η κακή εικόνα σώματος μπορεί να επιδεινωθεί από πράγματα όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή η τηλεόραση, γεγονός που υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να προωθήσετε μια θετική εικόνα σώματος και την αποδοχή του εαυτού σας.

Λόγοι επιλογής αισθητικής χειρουργικής

Η αισθητική χειρουργική είναι μια προαιρετική διαδικασία που περιλαμβάνει αλλαγή της φυσικής εμφάνισης ενός ατόμου. Το 2021, πραγματοποιήθηκαν 7,1 εκατομμύρια χειρουργικές και μη χειρουργικές επεμβάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι άνθρωποι επιλέγουν να υποβληθούν σε αισθητική επέμβαση για διάφορους λόγους, όπως:

Βελτίωση της αυτοεκτίμησης. Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα τους δώσει αυτοπεποίθηση και θα τους βοηθήσει να νιώσουν καλύτερα με τον εαυτό τους.

Διόρθωση σωματικών δυσμορφιών. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με σωματικές ανωμαλίες ή τις αναπτύσσουν λόγω τραυματισμού ή ασθένειας.

Επίτευξη πιο νεανικής εμφάνισης. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, το δέρμα τους χάνει την ελαστικότητα, αναπτύσσονται ρυτίδες και εμφανίζεται χαλάρωση. Οι επεμβάσεις αισθητικής χειρουργικής, όπως λίφτινγκ προσώπου, ανόρθωσης φρυδιών και ανόρθωσης βλεφάρων μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση μιας πιο νεανικής εμφάνισης.

Αντιμετώπιση προβλημάτων εικόνας σώματος. Πολλοί πιστεύουν ότι η εμφάνισή τους δεν ταιριάζει με την ταυτότητα φύλου ή τις κοινωνικές προσδοκίες τους. Η αισθητική χειρουργική μπορεί να τους βοηθήσει να ευθυγραμμίσουν τη φυσική τους εμφάνιση με την εσωτερική τους ταυτότητα.

Ταιριάζει στα κοινωνικά πρότυπα ομορφιάς. Η κοινωνία ασκεί συχνά πίεση στα άτομα να συμμορφωθούν με ορισμένα πρότυπα ομορφιάς.

Τα θετικά της αισθητικής χειρουργικής

Η αισθητική χειρουργική μπορεί να έχει θετική επίδραση στο πώς βλέπετε τον εαυτό σας και πώς αισθάνεστε για τον εαυτό σας, κάτι που μπορεί να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής σας.

Ακολουθούν μερικές από τις θετικές επιδράσεις της αισθητικής χειρουργικής στην αυτοεικόνα:

Αυτοπεποίθηση. Η διόρθωση σωματικών ατελειών μέσω της αισθητικής χειρουργικής μπορεί να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση ενός ατόμου, οδηγώντας σε μια πιο θετική εικόνα του εαυτού του.

Βελτίωση ζωής. Η βελτιωμένη εικόνα του εαυτού μπορεί να έχει κυματιστικές επιπτώσεις σε άλλους τομείς της ζωής ενός ατόμου, όπως οι σχέσεις, η καριέρα και η γενική ευημερία.

Ενδυνάμωση. Η αισθητική χειρουργική μπορεί επίσης να προσφέρει μια αίσθηση ελέγχου και ενδυνάμωσης σε άτομα που έχουν νιώσει αμήχανα ή έχουν συνειδητοποιήσει τι δεν τους αρέσει στην εμφάνισή τους.

Ανακούφιση της σωματικής δυσφορίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αισθητική χειρουργική μπορεί να ανακουφίσει τη σωματική δυσφορία ή τα λειτουργικά ζητήματα που προκαλούνται από ένα φυσικό χαρακτηριστικό, όπως το εκτροπή του διαφράγματος ή το μεγάλο στήθος, οδηγώντας σε βελτιωμένη ποιότητα ζωής.

Τα αρνητικά της αισθητικής χειρουργικής

Ενώ η αισθητική χειρουργική μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στην εικόνα του εαυτού κάποιου, μπορεί επίσης να έχει μερικές πολύ σοβαρές αρνητικές συνέπειες, όπως:

Μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Οι άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν ότι η χειρουργική επέμβαση θα λύσει όλα τα προβλήματά τους ή θα αλλάξει εντελώς την εμφάνισή τους. Εάν τα αποτελέσματα δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους, θα είναι απογοητευμένοι και δυστυχισμένοι.

Κίνδυνος επιπλοκών ή παρενεργειών. Όλες οι χειρουργικές επεμβάσεις ενέχουν κάποιο βαθμό κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της μόλυνσης, της αιμορραγίας και των ουλών, που μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο στρες και άγχος.

Ψυχική υγεία. Η αισθητική χειρουργική μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Μπορεί να προκαλέσει “σωματική δυσμορφική διαταραχή (BDD)” ή “πολυχειρουργικό εθισμό” κάνοντας τους ανθρώπους να προσηλώνονται στα ελαττώματα που νομίζουν ότι έχουν.

Απαγορευτικό κόστος. Το υψηλό κόστος της αισθητικής χειρουργικής μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικό άγχος, χρέη, απώλεια εργασίας και πίεση στις προσωπικές σχέσεις.

Τι δείχνει για τις μικρότερες ηλικίες η επιλογή πλαστικής επέμβασης;

Μια μελέτη φαίνεται να επιβεβαιώνει την ιδέα ότι τουλάχιστον σε μικρότερες ηλικίες, οι ασθενείς με πλαστική χειρουργική είναι μια πιο προβληματική ομάδα – και η χειρουργική επέμβαση δεν τους βοήθησε τελικά να πετύχουν τον στόχο τους. Αυτή η μελέτη είναι σημαντική επειδή παρακολούθησε περισσότερες από 1.500 έφηβες για 13 χρόνια, και οι ερευνητές δεν ήξεραν ποια θα έκανε πραγματικά χειρουργική επέμβαση εκείνη την περίοδο. Τα 78 κορίτσια που το έκαναν ήταν πιο πιθανό να είναι ανήσυχα ή καταθλιπτικά και είχαν μεγαλύτερη αύξηση σε αυτά τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της περιόδου από ό,τι οι μη ασθενείς. «Νομίζω ότι αυτή είναι μια από τις καλύτερες μελέτες εκεί έξω», λέει ο Viren Swami, ειδικός στην εικόνα του σώματος και ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Westminster στο Λονδίνο. «Και τα ευρήματά τους φαίνονται αρκετά ξεκάθαρα: όσοι επέλεξαν να κάνουν αισθητική χειρουργική έτειναν να έχουν ιστορικό χειρότερης ψυχικής υγείας στην αρχή, αλλά η αισθητική επέμβαση δεν είχε θετικό αποτέλεσμα».

Τελικά η αισθητική επέμβαση μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα;

Όποια και αν είναι τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την καλύτερη εμφάνιση, δεν φαίνεται να κάνουν τους ασθενείς με πλαστική χειρουργική να αισθάνονται καλύτερα. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι σε όλες τις ηλικίες οι ασθενείς τείνουν να είναι ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα της χειρουργικής επέμβασης – είναι πιο ικανοποιημένοι με την εμφάνιση της αλλοιωμένης περιοχής – αλλά όχι πιο ευτυχισμένοι συνολικά. Η πιο ολοκληρωμένη από αυτές τις μελέτες παρακολούθησε 98 γυναίκες και δύο άνδρες για δύο χρόνια, αλλά δεν είχε ομάδα ελέγχου. Επιστρατευμένοι από οκτώ χειρουργικές πρακτικές σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ασθενείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που διερεύνησαν την ικανοποίησή τους, την εικόνα του σώματος, την αυτοεκτίμηση και τα συμπτώματα της κατάθλιψης πριν από την αισθητική χειρουργική επέμβαση.

Κάθε άτομο είχε υποβληθεί σε τουλάχιστον μία από τις πέντε δημοφιλείς επεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της αυξητικής στήθους και της ρινοπλαστικής. Όπως ήταν αναμενόμενο, μια μεγάλη πλειοψηφία -89 τοις εκατό- δήλωσαν είτε «κάπως ικανοποιημένοι» ή «εξαιρετικά ικανοποιημένοι» κάθε φορά που συμπλήρωναν τα ερωτηματολόγια των ερευνητών. Στην πραγματικότητα, ακόμη και μετά από δύο χρόνια, το 78 τοις εκατό είπε ότι ήταν «εξαιρετικά ικανοποιημένο» και το 93 τοις εκατό ότι θα έκαναν ξανά τη χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς ήταν πιο ευχαριστημένοι με τη συνολική τους εμφάνιση και ανέφεραν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα για αυτήν σε διάφορες καταστάσεις έως και δύο χρόνια αργότερα.

Ωστόσο, δεν ανέφεραν σημαντικές αλλαγές στην αυτοεκτίμηση ή στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Οι ασθενείς που ήταν δυσαρεστημένοι με προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις ή που έχουν ιστορικό κατάθλιψης ή άγχους είναι λιγότερο πιθανό να είναι ευχαριστημένοι με το αποτέλεσμα. Και εκτιμάται ότι το 7 έως 15 τοις εκατό των ασθενών που έκαναν πλαστική χειρουργική έχουν σωματική δυσμορφική διαταραχή, μια εμμονή με ανύπαρκτα ή ελαφρά ελαττώματα στην εμφάνιση, σύμφωνα με μια έρευνα. Soest, Tilmann M von; Kvalem, Ingela Lundin & Wichstrøm, Lars (2012).

Οι πιο ελκυστικοί άνθρωποι είναι και οι πιο ευτυχισμένοι;

Μια ερώτηση που μπορούμε να κάνουμε είναι απλώς αν οι σωματικά ελκυστικοί άνθρωποι τείνουν να είναι πιο ευτυχισμένοι από τους πιο απλούς ανάμεσά μας. Με βάση τα ευρήματα μιας ψυχολογικής μελέτης, η απάντηση σε αυτή την ερώτηση φαίνεται να είναι αρνητική.

Για να έχουμε την πλήρη εικόνα, πρέπει να εξετάσουμε τις διαφορετικές συνέπειες των αντιλήψεων για τους άλλους και της αυτοαντίληψης της φυσικής ελκυστικότητας. Πρώτον, ίσως παραδόξως, η μελέτη δεν βρήκε σχέση μεταξύ των αξιολογήσεων των άλλων για την ελκυστικότητα ενός ατόμου και την ευτυχία του. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι που είναι αντικειμενικά πιο ελκυστικοί σωματικά δεν είναι πιο ευτυχισμένοι, κατά μέσο όρο. Η ίδια μελέτη έδειξε, ωστόσο, ότι η αυτοαντίληψη της σωματικής ελκυστικότητας σχετίζεται έντονα και θετικά με την ευτυχία. Εάν αυτό σας φαίνεται περίπλοκο, σκεφτείτε ότι είναι πιθανό να είστε προκατειλημμένοι σχετικά με το πόσο ελκυστική είστε – είναι εύκολο να αισθάνεστε περισσότερο ή λιγότερο ελκυστική από ό,τι φαίνεται στους άλλους. Αυτό που φαίνεται να έχει μεγαλύτερη σημασία είναι αυτά τα ίδια τα συναισθήματα, ακόμα κι αν αποκλίνουν σε κάποιο βαθμό από την πραγματικότητα.

Βελτιώνει η πλαστική χειρουργική την ψυχολογική ευεξία;

Μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε οφέλη σε ένα ευρύ φάσμα αποτελεσμάτων, όπως άγχος, κοινωνική φοβία, κατάθλιψη, σωματική δυσμορφία, επίτευξη στόχων, ικανοποίηση από τη ζωή, ψυχική και σωματική υγεία, αυτο-αποτελεσματικότητα και αυτοεκτίμηση. Μια αρκετά πρόσφατη μελέτη ανασκόπησης βρήκε περισσότερα στοιχεία όπως αυτό, αλλά επίσης προσδιόρισε την κύρια ιδέα σε κάποιο βαθμό αποδεικνύοντας ότι οι προσδοκίες έχουν σημασία – εάν έχετε μη ρεαλιστικά υψηλές προσδοκίες για το τι θα κάνει η χειρουργική επέμβαση για εσάς, είναι πιθανό να απογοητευτείτε και να καταλήξετε λιγότερο χαρούμενη από ό,τι ήσασταν στην αρχή.

Είναι η πλαστική χειρουργική αποτέλεσμα χαμηλής αυτοεκτίμησης;

Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε πάντα τα αληθινά κίνητρα κάποιου χωρίς να τον γνωρίζουμε προσωπικά. Η πλαστική χειρουργική βοηθά τους ανθρώπους να διατηρήσουν την αυτοπεποίθησή τους και την εικόνα του εαυτού τους και φυσικά για κάποιους μπορεί να είναι πηγή θετικών αλλαγών στη ζωή τους.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που ένα άτομο μπορεί να επιλέξει να κάνει πλαστική χειρουργική και μπορεί να είναι επιζήμιο να υποθέσει κανείς ότι η πλαστική χειρουργική είναι άμεσο αποτέλεσμα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Η πλαστική χειρουργική μπορεί να είναι ένας τρόπος για κάποιον να αυξήσει την αυτοπεποίθησή του σχετικά με την εξωτερική του εμφάνιση και να νιώσει περισσότερο σαν τον εαυτό του. Συχνά, μπορεί να επιδιώκει τη δημιουργία μιας εξωτερικής εμφάνισης που ταιριάζει με το πώς νιώθει μέσα του.

Η πλαστική χειρουργική μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε ένα άτομο να επιλέξει πώς θέλει να παρουσιάσει τον εαυτό του στον κόσμο, επειδή έχει ξεκάθαρη αίσθηση του εαυτού του και ξέρει ακριβώς πώς θέλει να δείχνει.

Ψυχολογικό τραύμα παιδικής ηλικίας

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που βιώνουν ψυχολογικό τραύμα στην παιδική τους ηλικία, όπως κακοποίηση (σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική) και σχολικό εκφοβισμό, είναι πιθανότερο να θεωρήσουν την αισθητική χειρουργική ως μέσο βελτίωσης της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησής τους. Ενώ η σχέση μεταξύ του παιδικού τραύματος και της αισθητικής χειρουργικής μπορεί να έχει αρνητική σημασία, είναι επίσης δυνατό να θεωρηθεί ότι η απόφαση να υποβληθείτε σε αισθητική χειρουργική έχει θετική έκβαση. Η αισθητική χειρουργική μπορεί να προσφέρει σε αυτά τα άτομα την ευκαιρία να πάρουν τον έλεγχο της εμφάνισής τους και να αισθανθούν πιο σίγουροι για τον εαυτό τους. Οι άνθρωποι πρέπει να θυμούνται ότι παρόλο που η αισθητική χειρουργική μπορεί να μειώσει προσωρινά τον συναισθηματικό πόνο που προκαλείται από παιδικό τραύμα, δεν αντικαθιστά την αντιμετώπιση των υποκείμενων ψυχολογικών προβλημάτων.

Ενώ μερικοί άνθρωποι μπορεί να επιλέξουν να υποβληθούν σε αισθητική χειρουργική για καθαρά αισθητικούς λόγους, είναι σημαντικό να προσεγγίσετε αυτήν την απόφαση με προσοχή και λαμβάνοντας υπόψη πιθανούς κινδύνους και οφέλη. Ανεξάρτητα από τον λόγο για την αναζήτηση αισθητικής χειρουργικής, είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε τις πιθανές επιπτώσεις και να δώσουμε προτεραιότητα στη σωματική και συναισθηματική υγεία πάνω από όλα.

Πηγή: Helthnews/psychologytoday