Η νοσηλεία μπορεί να είναι μια βαθιά ανησυχητική εμπειρία, ειδικά όταν ένας ασθενής είναι μόνος και παλεύει με τον φόβο του θανάτου. Το αντιμετωπίσαμε πρόσφατα στις περιπτώσεις των ασθενών με covid, οι οποίοι μέσα στο νοσοκομείο είχαν μοναδική παρέα τις σκέψεις και τους φόβους τους. Το αντιμετωπίζουν όμως καθημερινά χιλιάδες ασθενείς που είτε το διάλεξαν είτε όχι, βαδίζουν στο προσωπικό τους Γολγοθά μόνοι, χωρίς κάποιον να τους κρατά το χέρι. Ποιες είναι όμως οι συναισθηματικές και ψυχολογικές πτυχές ενός ασθενούς που βρίσκεται μόνος του στο νοσοκομείο, φοβισμένος ότι μπορεί να μην τα καταφέρει;
Απομόνωση και μοναξιά:
Ένα από τα πιο σημαντικά συναισθήματα που βιώνει ένας ασθενής όταν είναι μόνος στο νοσοκομείο είναι η απομόνωση. Τα νοσοκομεία μπορεί να είναι τρομακτικά και εκφοβιστικά μέρη από μόνα τους πόσω μάλλον όταν δεν υπάρχουν οικεία πρόσωπα που να παρέχουν άνεση και συντροφικότητα. Τότε το αίσθημα της μοναξιάς μπορεί να γίνει συντριπτικό για τον ασθενή.
Φόβος και άγχος:
Ο φόβος του τέλους, του θανάτου, είναι ένα κοινό συναίσθημα μεταξύ των ασθενών στο νοσοκομείο, ιδιαίτερα όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν μια ανίατη ασθένεια μόνοι. Η αβεβαιότητα για την κατάστασή τους, το άγνωστο περιβάλλον και η απουσία αγαπημένων προσώπων μπορούν να εντείνουν αυτούς τους φόβους. Το άτομο τότε αισθάνεται αδύναμο, ανήμπορο να αντιδράσει ενώ τρομακτικές σκέψεις κατακλύζουν το μυαλό του.
Αισθήματα ντροπής και ανημποριάς:
Οι ασθενείς που πάσχουν από μια σοβαρή ή ανίατη ασθένεια μπορεί να νιώθουν εκτεθειμένοι και ευάλωτοι όταν είναι μόνοι στο νοσοκομείο. Η νοσοκομειακή τουαλέτα, το κλινικό περιβάλλον και η ανάγκη για ιατρικές διαδικασίες για τις οποίες χρειάζονται υποστήριξη μπορούν να τους κάνουν να αισθάνονται απογυμνωμένοι από την αξιοπρέπεια και την ιδιωτικότητά τους.
Έλλειψη ελέγχου:
Τα νοσοκομεία απαιτούν συχνά από τους ασθενείς να εγκαταλείψουν τον έλεγχο πάνω στη ζωή τους και τις ανέσεις τους. Ακόμη και οι πιο βασικές πλέον αποφάσεις περνάνε από τα χέρια των γιατρών και των νοσηλευτών στερώντας από το άρρωστο τη λήψη των βασικών αποφάσεων. Αυτή η απώλεια αυτονομίας μπορεί να αποδυναμώσει και να επιδεινώσει τα συναισθήματα φόβου και ανικανότητας. ειδικά όταν δεν υπάρχει κοντά ένα οικείο πρόσωπο που να θυμίζει κάτι από την καθημερινότητα του ανθρώπου που νοσεί. Η αλλαγή αυτή μπορεί να είναι τραυματική σε έναν άνθρωπο που ξαφνικά βρίσκεται μόνος του μέσα σε έναν θάλαμο νοσοκομείου ενώ δεν έχει ακόμη καταφέρει να επεξεργαστεί το γεγονός ότι πάσχει και ότι το τέλος του θα μπορούσε να είναι κοντά.
Θνησιμότητα και υπαρξιακός προβληματισμός:
Το να βρεθεί κανείς αντιμέτωπος με τη δική του θνητότητα μπορεί να τον οδηγήσει σε βαθύ υπαρξιακό προβληματισμό. Οι ασθενείς που αναγκάζονται να κοιτάξουν τον θάνατο κατάματα έχουν την ανάγκη να αναλογιστούν το νόημα της ζωής, τις σχέσεις τους και τα ανεκπλήρωτα όνειρά τους. Έχουν την ανάγκη να κάνουν όπως λέμε ταμείο, να μετρήσουν τα σωστά και τα λάθη, όσα έκαναν και δεν έκαναν, όσα είπαν αλλά και πότε σιώπησαν. Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να είναι βαθιά συναισθηματική, ειδικότερα όταν δεν μπορείς να τη μοιραστείς με κάποιον δικό σου.
Ελπίδα και Ανθεκτικότητα:
Μέσα στο φόβο και τη μοναξιά, οι ασθενείς βρίσκουν συχνά στιγμές ελπίδας και ανθεκτικότητας. Μπορεί να αναλογιστούν τη δύναμη που έχουν δείξει αντιμετωπίζοντας τις αντιξοότητες της ζωής τους και την ελπίδα ότι θα αναρρώσουν και θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν τη ζωή στο έπακρο. Συνήθως όταν οι ασθενείς έχουν “φλερτάρει” με το θάνατο αλλά τελικά ξεπερνούν την ασθένειά τους έχουν την τάση να βλέπουν τη ζωή διαφορετικά, έχουν ξεπεράσει τους φόβους τους και θέλουν να ζήσουν την κάθε στιγμή, σα να έχουν μια δεύτερη ευκαιρία.
Λαχτάρα για σύνδεση:
Ένα από τα πιο δυνατά συναισθήματα που βιώνουν οι ασθενείς σε αυτήν την κατάσταση είναι η λαχτάρα για σύνδεση. Λαχταρούν την παρουσία και την υποστήριξη αγαπημένων προσώπων, που μπορούν να προσφέρουν άνεση, σιγουριά και την αίσθηση του ανήκειν. Η παρουσία συγγενών και οικείων προσώπων ανακουφίζει το άγχος και τον φόβο του θανάτου και δίνει στην ασθενή την αίσθηση ότι μπορεί να αντιμετωπίσει την ασθένειά του, εφόσον βρίσκονται δίπλα του τα αγαπημένα του πρόσωπα. Αντίθετα, όταν ο ασθενής βιώνει την ασθένεια και τα δύσκολα συμπτώματα αυτής μόνος, κατακλύζεται από συναισθήματα όπως το άγχος, ο φόβος και η απελπισία.
Πως μπορούμε να υποστηρίξουμε έναν ασθενή που βρίσκεται στο νοσοκομείο;
Εάν έχετε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο στο νοσοκομείο, προσπαθήστε να είστε δίπλα του, ακόμα κι αν είναι μόνο μέσω τηλεφωνικής κλήσης ή συνομιλίας μέσω βίντεο. Η παρουσία σας, έστω και εικονικά, μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση. Οι επαγγελματίες υγείας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση των συναισθηματικών αναγκών του ασθενούς. Μπορούν να προσφέρουν συμπόνια και υποστήριξη. Μη διστάσετε να κοινοποιήσετε τα συναισθήματα και τους φόβους σας στο προσωπικό του νοσοκομείου. Τα νοσοκομεία συχνά διαθέτουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας για ασθενείς που αντιμετωπίζουν συναισθηματική δυσκολία. Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο βρίσκεστε σε αυτήν την κατάσταση, μη διστάσετε να ρωτήσετε σχετικά με την πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες.
Το να είσαι μόνος στο νοσοκομείο και να αντιμετωπίζεις τον φόβο του θανάτου είναι μια συναισθηματικά φορτισμένη εμπειρία. Είναι σημαντικό για τους ασθενείς να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνοι και ότι υπάρχει διαθέσιμο δίκτυο υποστήριξης για να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν αυτά τα δύσκολα συναισθήματα. Οι ασθενείς θα πρέπει να αισθάνονται άνετα να επικοινωνήσουν τους φόβους και τις ανάγκες τους και να μπορούν, μαζί με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και τους επαγγελματίες υγείας, να συνεργαστούν για να απολαμβάνουν σωστή περίθαλψη και φροντίδα σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.
