Ο ισχυρός μονόλογος της ταινίας «Barbie» εμπνέει περιγράφοντας με τον πιο αληθινό τρόπο τι είναι να είσαι γυναίκα. Πόσες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά και πόσα διαφορετικά πράγματα, πολλές φορές αντίθετα μεταξύ τους. πρέπει να κάνουμε για να αγγίξουμε την τελειότητα. Κι ακόμη κι όταν τα κάνουμε, να κατηγορούμαστε τελικά ότι τα κάνουμε όλα λάθος.
“Είναι κυριολεκτικά αδύνατο να είσαι γυναίκα. Είσαι τόσο όμορφη και τόσο έξυπνη, και με σκοτώνει που νομίζεις ότι δεν είσαι αρκετά καλή. Όπως, πρέπει να είμαστε πάντα εκπληκτικές, αλλά με κάποιο τρόπο, πάντα καταλήγουμε να το κάνουμε λάθος. «Πρέπει να είσαι αδύνατη, αλλά όχι πολύ αδύνατη. Και ποτέ δεν μπορείς να πεις ότι θέλεις να είσαι αδύνατη. Πρέπει να λες ότι θέλεις να είσαι υγιής, αλλά ΠΡΕΠΕΙ να είσαι αδύνατη. Πρέπει να έχεις χρήματα, αλλά δεν μπορείς να ζητήσεις λεφτά γιατί είναι τρελό. Πρέπει να είσαι αφεντικό, αλλά δεν μπορείς να είσαι κακιά. Πρέπει να ηγηθείς, αλλά δεν μπορείς να καταπνίγεις τις ιδέες των άλλων. Υποτίθεται ότι σου αρέσει να είσαι μητέρα, αλλά δεν πρέπει να μιλάς για τα παιδιά σου όλη την ώρα. Πρέπει να είσαι γυναίκα καριέρας αλλά και να προσέχεις πάντα τους άλλους. Πρέπει να αντιδράς στην κακή συμπεριφορά των ανδρών, κάτι που είναι τρελό, αλλά όταν το επισημάνεις, κατηγορείσαι ότι παραπονιέσαι. Υποτίθεται ότι πρέπει να είσαι όμορφη για τους άντρες, αλλά όχι τόσο όμορφη ώστε να τους δελεάζεις πολύ ή να απειλείς τις άλλες γυναίκες επειδή υποτίθεται ότι είστε μέρος της “αδελφότητας”. Πάντα όμως να ξεχωρίζεις και να είσαι πάντα ευγνώμων. Αλλά μην ξεχνάς ποτέ ότι το σύστημα είναι στημένο. Βρες λοιπόν έναν τρόπο να το αναγνωρίσεις αλλά και να είσαι πάντα ευγνώμον. Δεν πρέπει να γερνάς ποτέ, να μην είσαι ποτέ αγενής, να μην επιδεικνύεσαι, να μην είσαι ποτέ εγωίστρια, να μην πέσεις κάτω, να μην αποτύχεις, να μην δείξεις φόβο, να μην ξεφύγεις ποτέ από τη γραμμή. Είναι πολύ δύσκολο! Είναι πολύ αντιφατικό και κανείς δεν σου δίνει μετάλλιο ή δεν σου λέει ευχαριστώ! Και στην πραγματικότητα αποδεικνύεται ότι όχι μόνο τα κάνεις όλα λάθος, αλλά και ότι για όλα φταις εσύ!”
Αυτός ο μονόλογος ρίχνει φως στα διπλά μέτρα και σταθμά της κοινωνίας μας και στον συνεχή αγώνα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις αντικρουόμενες απαιτήσεις που προβάλλονται ως δεδομένα. Θυμίζει ότι οι προσδοκίες που έχουν οι γυναίκες είναι συχνά ανέφικτες και ότι είναι απαραίτητο να ξεπεράσουμε τα κοινωνικά πρότυπα που μας κρατούν αλυσοδεμένες σε έναν διαρκή αγώνα για την αναζήτηση της τελειότητας, κάτι που τελικά είναι εξοντωτικό για όλες μας.
Ο μονόλογος της ταινίας “Barbie” μας ενθαρρύνει να αγκαλιάσουμε τον εαυτό μας και να απορρίψουμε την ιδέα ότι πρέπει να ταιριάξουμε πάση θυσία σε ένα συγκεκριμένο καλούπι για να θεωρηθούμε επιτυχημένες ή άξιες θαυμασμού. Προσπαθεί μάλιστα να βοηθήσει όλες τις γυναίκες να απελευθερωθούν από αυτούς τους περιορισμούς και να εργαστούν προς μια πιο δίκαιη κοινωνία όπου οι γυναίκες μπορούν να σταθούν περήφανες, χωρίς το βάρος των μη ρεαλιστικών προσδοκιών.
Ποιες είναι οι ανέφικτες προσδοκίες της κοινωνίας μας και πως θα τις καταρρίψουμε;
Στις δυτικές και όχι μόνο κοινωνίες, έχουν επικρατήσει εδώ και αιώνες πολλά στερεότυπα που χαρακτηρίζουν τη γυναικεία φύση και τη γυναικεία συμπεριφορά.
Πρότυπα της εξωτερικής εμφάνισης:
Οι γυναίκες συχνά κρίνονται με βάση τη εξωτερική τους εμφάνιση. Η κοινωνική πίεση τις ενθαρρύνει να συμμορφώνονται με συγκεκριμένα πρότυπα ομορφιάς. Έτσι μια γυναίκα πρέπει να είναι αδύνατη, να έχει ωραίο σχήμα σώματος, να μην έχει ρυτίδες, να μη φαίνεται γερασμένη και να έχει τέλεια επιδερμίδα. Οι εταιρίες καλλυντικών, τα ρούχα, τα αξεσουάρ και όλη η βιομηχανία που έχει στηθεί για να τονώσει τη γυναικεία φύση και να βοηθήσει τη γυναίκα να διατηρήσει αυτά τα στερεότυπα απαιτεί η γυναίκα να αγγίζει την τελειότητα. Πόσο κουραστικό όμως είναι να ακολουθείς κανόνες που μπορεί να μην εφαρμόζονται πάνω σου; Εξάλλου, κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή, έχει ιδιαίτερες αναλογίες και παραμένει γυναίκα σε κάθε ηλικία. Έτσι, όπως αναφέρει και ο μονόλογος, θα πρέπει να σπάσουμε αυτές τις αλυσίδες που μας κρατούν εγκλωβισμένες στο κυνήγι της τελειότητας. Θα πρέπει να αγκαλιάσουμε το σώμα μας και τον εαυτό μας, να το αγαπήσουμε και να μην το ταλαιπωρούμε με εξαντλητικά πρότυπα που στην πραγματικότητα είναι ανέφικτα.
Πρότυπα στην συμπεριφορά μιας γυναίκας:
Οι γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίζουν προσδοκίες σχετικά με τη συμπεριφορά τους. Συχνά εκπαιδεύονται από τη μικρή τους ηλικία να είναι ευγενικές, περιποιητικές και βολικές. Αυτό σημαίνει όμως ότι στην πορεία και για να είναι μονίμως σε αυτή την κατάσταση θα πρέπει να καταπνίξουν τα θέλω τους, τις επιθυμίες τους, τα συναισθήματά τους και τις φιλοδοξίες τους, εις βάρος πάντα αυτών των παραδοσιακών προτύπων που όταν η γυναίκα γίνεται διεκδικητική ταυτίζεται με τη “σκύλα” ή τη “μέγαιρα”.
Παράλληλα, θα πρέπει να είναι υπομονετική, συμπονετική και με ενσυναίσθηση. Η ευαίσθητη φύση της γυναίκας συνεπάγεται ότι πρέπει πάντα να νιώθει τους άλλους και να το εκφράζει. Πρέπει πάντα να σκέφτεται τους άλλους και να τους το δείχνει, ξεχνώντας την ίδια. Όμως το να καταπνίξεις όλες αυτές τις ανάγκες και τα συναισθήματά σου έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχική σου υγεία. Επομένως, μη χαρίζεστε σε όσους θέλουν να “φιμώσουν” τις επιθυμίες σας και τον τρόπο έκφρασής σας. Μιλήστε, εκφραστείτε ελεύθερα και χαράξτε τις κόκκινες γραμμές σας. Μπορείτε να είστε ευγενική χωρίς να είστε “βολική” για τους άλλους.
Προτεραιότητα πάντα στην οικογένεια:
Η κοινωνία απαιτεί η γυναίκα να δίνει προτεραιότητα στην οικογένεια, τόσο τη δική της όσο και εκείνη που θα δημιουργήσει στη συνέχεια της ζωής της. Είναι η κόρη που πρέπει να είναι πάντα κοντά στους γονείς της. Δεν έχει σημασία αν έχει αδερφό, είναι ΔΙΚΗ της υποχρέωση να προσέχει και να φροντίζει του γονείς. Πόσες φορές δεν ακούσατε τη φράση “Ε, κορίτσι είναι, αυτή θα μας φέρει κι ένα ποτήρι νερό, θα μας φροντίσει όταν χρειαστεί”. Παράλληλα όμως η γυναίκα οφείλει να φροντίσει και την οικογένεια που θα δημιουργήσει, να την βάλει πάνω από την καριέρα της και να πιεστεί να είναι τέλεια σύζυγος, μητέρα, κόρη, νοικοκυρά ενώ ταυτόχρονα θα δουλεύει για να φέρει χρήματα στο σπίτι. Κι όσες γυναίκες επιλέξουν να μη γίνουν μητέρες ή να μην παντρευτούν είναι “γεροντοκόρες” και δακτυλοδεικτούμενες, γιατί πως είναι δυνατόν για μια γυναίκα να επιλέξει τον εαυτό της πάνω από τα παιδιά και την οικογένεια; Ξεχάστε αυτά τα στερεότυπα και ακολουθήστε ό,τι αγαπάτε. Είτε θέλετε να είστε μόνες είτε να είστε σε έναν γάμο ή οικογένεια το σημαντικό είναι να είστε ευτυχισμένες, και για να γίνετε ευτυχισμένες οφείλετε, για εσάς πρώτα και κύρια, να ακολουθήσετε αυτό που λέει η καρδιά σας.
Καριέρα και φιλοδοξίες:
Δε νομίζω να υπάρχει έστω και μια γυναίκα που να πέρασε από συνέντευξη για δουλειά και να μην άκουσε τις παρακάτω ερωτήσεις: “Είστε παντρεμένη; Είστε σε σχέση; Συζείτε; Πόσο σοβαρή είναι η σχέση σας; Πότε πιστεύετε ότι θα κάνετε παιδιά;” Θυμάμαι σε μια συνέντευξη για δουλειά να με ρωτάει ο υποψήφιος εργοδότης μου τις πιο αδιάκριτες και προσωπικές ερωτήσεις που θα μπορούσε να κάνει ένας άνθρωπος που έβλεπα για πρώτη φορά.
Οι γυναίκες μπορεί να βιώσουν αφόρητη πίεση στην προσπάθειά τους να εξισορροπήσουν τις επαγγελματικές φιλοδοξίες τους με τις κοινωνικές προσδοκίες γύρω από την τεκνοποίηση ή την συντροφικότητα. Σκεφτείτε επίσης πόσο πιθανό θα ήταν να ακολουθήσει μια γυναίκα έναν άντρα, σε μια αλλαγή κατοικίας για επαγγελματικούς λόγους και πόσο αδύνατο θα ήταν για έναν άντρα να ακολουθήσει τη γυναίκα του γιατί της προσέφεραν μια υπέροχη δουλειά με εξαιρετικό μισθό σε ένα άλλο μέρος. Οι φιλοδοξίες κάθε γυναίκας είναι διαφορετικές, όταν όμως μια γυναίκα επιλέγει να δώσει βάρος στην επαγγελματική της πορεία, οφείλει να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο που μπορεί να την οδηγήσει σε μια εξαιρετική πορεία που πάντα ονειρευόταν.
Σεξουαλικότητα και σεμνότητα:
Οι προσδοκίες γύρω από τη σεξουαλικότητα και τη σεμνότητα των γυναικών είναι πέρα για πέρα αντιφατικές. Η γυναίκα πρέπει να είναι θελκτική, να προβάλει την σεξουαλικότητά της και να είναι ποθητή στο αντίθετο φύλο. Όμως πολλές φορές αυτή η έκφραση της σεξουαλικότητας συγκρούεται με την σεμνοτυφία που έχει επικρατήσει στην κοινωνία μας. Έτσι, οι γυναίκες πρέπει να είναι ερωτικές αλλά όχι τόσο ώστε να θεωρηθούν “πρόστυχες”. Η σεξουαλικότητα της γυναίκας πρέπει, σύμφωνα με τους κανόνες της κοινωνίας μας, να ακροβατεί ανάμεσα στον ερωτισμό και τη συστολή. Λες και υπάρχει κανένα “σεξουαλικόμετρο” που θα μετρήσει τον ερωτισμό μιας γυναίκας και αν τόσο είναι αρκετό, θέλει παραπάνω ή αν το έχει παρακάνει. Είναι βασικό να είστε ο εαυτός σας και να εκφράζετε την σεξουαλικότητά σας όπως και όπου θέλετε και κυρίως όταν και όσο νιώθετε.
Τελειομανία:
Οι γυναίκες θεωρούνται λανθασμένα το “αδύναμο” φύλο αφού μπορούν κάλλιστα να έχουν ταυτόχρονα πάρα πολλούς ρόλους στους οποίους να ανταπεξέρχονται επάξια. Πόση όμως είναι η πίεση που νιώθουν όταν καλούνται να διαπρέψουν σε πολλούς τομείς της ζωής τους, όπως η καριέρα, οι σχέσεις, η εμφάνιση και η οικογένεια; Αυτή η αναζήτηση της τελειότητας μπορεί να είναι εξοντωτική για μια γυναίκα και να τονίζει λανθασμένα κάποια συναισθήματα ανεπάρκειας που μπορεί να αισθάνεται. Έχοντας τόσους πολλούς και διαφορετικούς ρόλους είναι αδύνατο να είναι άψογη σε όλους και σε όλα. Η πίεση λοιπόν να αντιμετωπίσει κάθε κομμάτι της ζωής της στοχεύοντας στην τελειότητα την εγκλωβίζει σε έναν διαρκή αγώνα, από τον οποίο τελικά, μόνο η ίδια βγαίνει χαμένη. Βάλτε φρένο στις απαιτήσεις των άλλων, δώστε προτεραιότητα στη ζωή σας και μην αφήνετε τους άλλους να ορίσουν την αξία σας. Προπαντός, μη θεωρήσετε ότι για να “τα καταφέρετε” πρέπει να μετατραπείτε σε έναν ζογκλέρ που θα παλεύει να μην ρίξει μια από της “μπάλες” της ζωής του.
Πίεση της μητρότητας:
Ο αγώνας της γυναίκας με τη μητρότητα δεν τελειώνει με την τεκνοποίηση. Οι κοινωνικές προσδοκίες είναι αδυσώπητες και προκαλούν τεράστια πίεση. Από το εάν θα θηλάσει μια μητέρα το παιδί της, τι ρουχαλάκια θα του φορέσει, σε ποιο σχολείο θα το γράψει, τι είδους ανατροφή θα του δώσει κλπ, μια μητέρα ελέγχεται διαρκώς και εξονυχιστικά για τις επιλογές που κάνει και αφορούν το παιδί της. Και σα να μην έφτανε αυτό, πάντα υπάρχει μια κριτική διάθεση από τους γύρω της, “πως το πιάνεις έτσι το παιδί”, “α, θα το στείλεις τόσο νωρίς στον παιδικό;”, “σου κόπηκε το γάλα ή το κάνεις για να μην πέσει το στήθος σου;” και πολλές πολλές άλλες ερωτήσεις, με κριτική διάθεση και αποδοκιμασία, πλανώνται πάνω από τη γυναίκα. Να θυμάστε ότι κανείς δεν γεννήθηκε γνωρίζοντας, ούτε η μητέρα σας ούτε η δική της μητέρα είχαν όλες τις απαντήσεις έτοιμες. Επίσης, η ζωή ανήκει σε εσάς και το πως θα αναθρέψετε το παιδί σας ή τι επιλογές θα κάνετε αφορούν εσάς και τον σύντροφό σας. Κλείστε λοιπόν τα αυτιά σας στην “καλόπιστη” ή “κακόπιστη” κριτική και χαρείτε τον ρόλο της μητρότητας.
Επιρροή μέσων κοινωνικής δικτύωσης:
Η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει μεγαλώσει τις κοινωνικές πιέσεις που ασκούνται σε μια γυναίκα. Οι γυναίκες μπορεί να αισθάνονται υποχρεωμένες να επιδείξουν μια εξιδανικευμένη εκδοχή της ζωής τους και του εαυτού τους, αξιοζήλευτη και ξεχωριστή, που να συμφωνεί με τις δημοφιλείς τάσεις και τα πρότυπα ομορφιάς της εποχής. Πολλές γυναίκες καταφεύγουν στην επεξεργασία των φωτογραφιών τους με ειδικά φίλτρα, ώστε να λειάνουν ρυτίδες, να διώξουν την κουρασμένη έκφραση από το πρόσωπό τους και να δημιουργήσουν μια εικόνα, πλασματική μεν, αλλά αποδεκτή δε, που θα οδηγήσει σε περισσότερα κλικ και λαικ, τονίζοντας την αυτοεκτίμησή της. Μην φυλακίζετε τον εαυτό σας σε αυτό το κυνήγι της τελειότητας. Αποδεχτείτε την φύση σας, νιώστε όμορφη και χαρείτε τον εαυτό σας χωρίς να νιώθετε τύψεις γιατί μεγαλώνετε.
Για να νιώσει πραγματικά ελεύθερη μια γυναίκα και απαλλαγμένη από τους διαρκείς κανόνες που θέλουν να ελέγξουν τη ζωή της οφείλει, όπως αναφέρει και ο μονόλογος, να “σπάσει” αυτά τα δεσμά που την κρατούν όμηρο των στερεότυπων και των περιορισμών και να απελευθερωθεί, αγαπώντας τον εαυτό της και το σώμα της και νιώθοντας περήφανη που τα καταφέρνει στον πιο δύσκολο ρόλο που υπάρχει πάνω στη γη, εκείνο της γυναίκας.
