Οι προσωπικότητες υψηλής σύγκρουσης (HCPs) είναι κατά βάση αντιμαχόμενες προσωπικότητες. Δεν βλέπουν το δικό τους ρόλο στα προβλήματά τους και αντ’ αυτού ασχολούνται με το να κατηγορούν τους άλλους.

Όλες αυτές οι προσωπικότητες έχουν το βασικό μοτίβο συμπεριφοράς HCP (High-Conflict People):

1) στόχοι κατηγορίας (κάποιο πρόσωπο)

2) πολλή σκέψη για όλα ή τίποτα

3) ανεξέλεγκτα συναισθήματα

4) ακραίες συμπεριφορές

Μερικά από τα κοινά πρότυπα συμπεριφοράς αυτών των προσωπικοτήτων είναι τα ακόλουθα:

α. Αντικοινωνικοί HCPs

• Είναι επίσης γνωστοί ως κοινωνιοπαθείς ή ψυχοπαθείς – επιθετικοί άνθρωποι χωρίς συνείδηση.
• Οι αντικοινωνικές προσωπικότητες μπορεί να είναι εξαιρετικά γοητευτικές και παραπλανητικές, σε συνδυασμό με το να είναι εξαιρετικά σκληρές για να πάρουν αυτό που τελικά θέλουν.
• Οι αντικοινωνικοί HCPs κατηγορούν αυτούς που έχουν βάλει στο στόχαστρo, ισχυριζόμενοι ότι αυτοί προκαλούν τις πολλές απογοητεύσεις τους, ότι παρεμβαίνουν στα σχέδιά τους ή απλώς μπαίνουν στη μέση και αποτελούν το εμπόδιο για αυτά που σχεδιάζουν.
• Είναι απατεώνες, συχνά εμπλέκονται σε εγκληματικά σχέδια και δεν είναι πιστοί σε κανέναν – ούτε καν μεταξύ τους (αυτό δεν αφορά τους ανθρώπους που απλώς “δεν αισθάνονται κοινωνικοί για έξοδο” αυτό το Σαββατοκύριακο).
• Τιμωρούν και βλάπτουν τους άλλους στις σχέσεις και μετά περιμένουν σεξ και στοργή ακόμη και αφού τους πληγώσουν, χωρίς να νιώθουν τύψεις.

β. Ναρκισσιστές HCPs

• Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με την εγωκεντρισμό των ναρκισσιστικών προσωπικοτήτων, αλλά οι ναρκισσιστές εστιάζουν έντονα σε αυτούς που έχουν βάλει ως στόχο (π.χ. τη σύντροφό τους). Τους υποτιμούν συνεχώς, συχνά δημοσίως, σε μια προσπάθεια να αποδείξουν ότι είναι ανώτεροι.
• Χρησιμοποιούν πολλές προσβολές προς τους συντρόφους τους, αλλά ταυτόχρονα απαιτούν θαυμασμό και στοργή.
• Ισχυρίζονται ότι η συμπεριφορά τους μπορεί να δικαιολογηθεί, επειδή οι άλλοι τους φέρονται άδικα.
• Ωστόσο, δεν έχουν καμία πραγματική ενσυναίσθηση για αυτούς που κατηγορούν ή για οποιονδήποτε άλλον.
• Στον εργασιακό χώρο, είναι γνωστοί για το ότι «κλωτσάνε κάτω» (σε όσους είναι από κάτω τους) και «γλείφουν» (σε όσους είναι από πάνω τους), έτσι ώστε η διοίκηση να μην αντιληφθεί πόσο κακοί είναι στην πραγματικότητα.
• Ο εκφοβισμός και η σεξουαλική παρενόχληση μπορεί να ταιριάζουν απόλυτα με την επιδίωξή τους για εξουσία και ανωτερότητα.

γ. HCPs με οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας

• Ασχολούνται με τις στενές τους σχέσεις και προσκολλώνται σε αυτές.
• Ωστόσο, αργά ή γρήγορα θα αντιμετωπίσουν τους συντρόφους, τα παιδιά, τους γονείς, τους συναδέλφους, τα αφεντικά και άλλους ως στόχους κατηγορίας για οποιαδήποτε αντιληπτή εγκατάλειψη.
• Η οργή τους μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνη: σωματικά, συναισθηματικά, νομικά, οικονομικά, ή με κάποιο άλλο τρόπο.
• Oι διαθέσεις τους ταλαντεύονται και προς τις δύο κατευθύνσεις, καθώς από μία φιλική διάθεση περνούν στο θυμό και τούμπαλιν.
• Πολύ συχνά, τέτοιοι τύποι οδηγούνται να προσκολλώνται στα παιδιά τους (και ο ένας στον άλλον) για να αποφύγουν το αίσθημα της εγκατάλειψης.

δ. Παρανοϊκοί HCP

• Πιστεύουν ότι υπάρχουν συνωμοσίες που εμποδίζουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, τις φιλίες τους και τις οικογενειακές τους σχέσεις.
• Μπορεί να κρατούν κακίες για χρόνια και στη συνέχεια να τιμωρούν τους ανθρώπους που αποτελούν το στόχο τους και τους οποίους κατηγορούν.
• Οι παρανοϊκοί HCP μπορεί να πιστεύουν ότι οι γύρω τους πρόκειται να τους βλάψουν, οπότε μπορεί να επιτεθούν προληπτικά σ’ αυτούς που βρίσκονται δίπλα τους.
• Αισθάνονται εύκολα ότι τους φέρονται άδικα ακόμη και στον εργασιακό χώρο και μάλιστα ορισμένοι ειδικοί λένε ότι «η πλειονότητα των αγωγών κατατίθεται από αυτόν τον τύπο συναδέλφων».

ε. Μελοδραματικοί HCP

• Αυτή η προσωπικότητα συνδέεται συχνότερα με το δράμα και τις ατελείωτες συναισθηματικές ιστορίες.
• Ωστόσο, οι μελοδραματικοί HCPs συχνά κατηγορούν τους ανθρώπους που έχουν ως στόχο για υπερβολική ή προσχεδιασμένη συμπεριφορά, για να τους πληγώσουν ή να τους χειραγωγήσουν.
• Υποθέτουν ότι οι σχέσεις είναι βαθύτερες από αυτό που στην πραγματικότητα είναι, με αποτέλεσμα να αισθάνονται συνεχώς έκπληκτοι και πληγωμένοι από τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν οι άλλοι απέναντί τους.
• Απαιτούν να είναι στο επίκεντρο της προσοχής και επιτίθενται στους άλλους όταν νιώθουν ότι δεν είναι.
• Συχνά εμπλέκουν και άλλους στα πολλά παράπονά τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε δημόσιες κατηγορίες και ταπείνωση για τους αυτούς που κατηγορούν.

Το επίπεδο νοημοσύνης δεν παίζει κανένα ρόλο, καθώς οι τύποι προσωπικοτήτων HCPs κυμαίνονται από εξαιρετικά έξυπνοι έως καθόλου έξυπνοι, όπως ακριβώς και ο υπόλοιπος πληθυσμός.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πολλοί άνθρωποι με διαταραχές προσωπικότητας δεν είναι HCPs, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουν στόχους κατηγορίας, δηλαδή ανθρώπους στους οποίους επιτίθενται ή τους τραυματίζουν σκόπιμα.

Μην περιμένεις να αλλάξει!

Αν αντιληφθείς και αναγνωρίσεις πως έχεις να κάνεις με κάποιον που αποτελεί προσωπικότητα υψηλής σύγκρουσης, θα πρέπει να έχεις κατά νου το γεγονός ότι έχει επίσης χαρακτηριστικά διαταραχής προσωπικότητας, που σημαίνει ότι είναι απίθανο να έχει επίγνωση της δικής του συμπεριφοράς και είναι απίθανο να αλλάξει. Γι’ αυτό χρειάζεται να είσαι πολύ προσεκτική.