Η γλουταμίνη είναι το πιο άφθονο αμινοξύ (δομικό στοιχείο της πρωτεΐνης) στο σώμα. Το σώμα μπορεί να παράγει αρκετή γλουταμίνη για τις τακτικές του ανάγκες. Ωστόσο, σε περιόδους ακραίου στρες (όπως αυτό που βιώνετε μετά από βαριά άσκηση ή τραυματισμό), το σώμα σας μπορεί να χρειάζεται περισσότερη γλουταμίνη από όση μπορεί να παράγει. Η περισσότερη γλουταμίνη αποθηκεύεται στους μύες, ακολουθούμενη από τους πνεύμονες, όπου παράγεται μεγάλο μέρος της γλουταμίνης.
Η γλουταμίνη είναι σημαντική για την απομάκρυνση της περίσσειας αμμωνίας (ένα κοινό προϊόν αποβλήτων στο σώμα). Βοηθά επίσης στη λειτουργία του ανοσοποιητικού σας συστήματος και μπορεί να είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και την πέψη.
Συνήθως μπορείτε να λαμβάνετε αρκετή γλουταμίνη, χωρίς τη λήψη συμπληρώματος, επειδή το σώμα σας την παράγει από μόνο του και μάλιστα λαμβάνετε κάποια ποσότητα γλουταμίνης με τη διατροφή σας.
Ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως τραυματισμοί, χειρουργικές επεμβάσεις, λοιμώξεις και παρατεταμένο στρες, μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα της γλουταμίνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η λήψη συμπληρώματος γλουταμίνης μπορεί να είναι χρήσιμη.
Τα οφέλη της γλουταμίνης στο οργανισμό:
1) Επούλωση πληγών και ανάρρωση από ασθένεια
Όταν ο οργανισμός βρίσκεται υπό πίεση (από τραυματισμούς, λοιμώξεις, εγκαύματα, τραύματα ή χειρουργικές επεμβάσεις), απελευθερώνει την ορμόνη κορτιζόλη στην κυκλοφορία του αίματος.
Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης μπορούν να μειώσουν τα αποθέματα γλουταμίνης του σώματός σας. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι η προσθήκη γλουταμίνης στην εντερική διατροφή (σίτιση μέσω σωλήνα) συμβάλλει στη μείωση του ποσοστού θανάτου σε τραυματίες και βαρέως πάσχοντες.
Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων γλουταμίνης ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει τις λοιμώξεις, ιδίως τις λοιμώξεις που σχετίζονται με χειρουργικές επεμβάσεις. Η γλουταμίνη μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή τη θεραπεία της δυσλειτουργίας πολλαπλών οργάνων μετά από σοκ ή άλλους τραυματισμούς μεταξύ των ατόμων που βρίσκονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Τα συμπληρώματα γλουταμίνης μπορεί επίσης να βοηθήσουν στην αποκατάσταση σοβαρών εγκαυμάτων.
2) Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD)
Η γλουταμίνη συμβάλλει στην προστασία του βλεννογόνου του γαστρεντερικού σωλήνα, γνωστού ως βλεννογόνος. Για το λόγο αυτό, ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι τα άτομα που πάσχουν από ΙΦΝΕ (ελκώδη κολίτιδα και νόσο του Crohn) μπορεί να μην έχουν αρκετή γλουταμίνη.
3) HIV/AIDS
Τα άτομα με HIV ή AIDS εμφανίζουν συχνά σοβαρή απώλεια βάρους (ιδίως απώλεια μυϊκής μάζας). Μερικές μελέτες σε άτομα με HIV και AIDS διαπίστωσαν ότι η λήψη συμπληρωμάτων γλουταμίνης, μαζί με άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών C και Ε, του β-καροτενίου, του σεληνίου και της Ν-ακετυλοκυστεΐνης, μπορεί να αυξήσει την αύξηση του σωματικού βάρους και να βοηθήσει το έντερο να απορροφήσει καλύτερα τα θρεπτικά συστατικά.
4) Αθλητές
Οι αθλητές που προπονούνται για αγώνες αντοχής (όπως οι μαραθώνιοι) μπορεί να μειώσουν την ποσότητα γλουταμίνης στον οργανισμό τους. Είναι σύνηθες γι’ αυτούς να κρυολογήσουν μετά από ένα αθλητικό γεγονός. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο ρόλο που παίζει η γλουταμίνη στο ανοσοποιητικό σύστημα. Για αυτή την επιλεγμένη ομάδα αθλητών, μια μελέτη έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων γλουταμίνης είχε ως αποτέλεσμα λιγότερες λοιμώξεις. Το ίδιο δεν ισχύει, ωστόσο, για τους ασκούμενους που γυμνάζονται με μέτρια ένταση.
5) Καρκίνος
Πολλά άτομα με καρκίνο έχουν χαμηλά επίπεδα γλουταμίνης. Για το λόγο αυτό, ορισμένοι ερευνητές εικάζουν ότι η γλουταμίνη μπορεί να είναι χρήσιμη όταν προστίθεται στη συμβατική θεραπεία του καρκίνου. Συμπληρωματική γλουταμίνη χορηγείται συχνά σε υποσιτισμένους καρκινοπαθείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία και μερικές φορές χρησιμοποιείται σε άτομα που υποβάλλονται σε μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Η γλουταμίνη φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση της στοματίτιδας (φλεγμονή του στόματος) που προκαλείται από τη χημειοθεραπεία. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η λήψη γλουταμίνης από το στόμα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της διάρροιας που σχετίζεται με τη χημειοθεραπεία.
Χρειάζονται περισσότερες κλινικές έρευνες για να γνωρίζουμε αν η γλουταμίνη είναι ασφαλής ή αποτελεσματική στη χρήση της ως μέρος του θεραπευτικού σχήματος για τον καρκίνο.
6) Αδυνάτισμα
Πλήθος μελετών έχει δείξει πως η λήψη συμπληρωμάτων με L-γλουταμίνη συμβάλλει στη μείωση του βάρους σώματος – ιδιαίτερα της περιφέρειας μέσης – και στην προστασία από μεταβολικά νοσήματα, υποστηρίζοντας την καρδιαγγειακή και τη συνολική υγεία.
Στα παραπάνω διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και η ικανότητα της L-γλουταμίνης να τροποποιεί τη μικροχλωρίδα του εντέρου, ιδιαίτερα στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, καθώς και οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του αμινοξέος.
Από το σύνολο των διαθέσιμων στοιχείων, φαίνεται πως η λήψη συμπληρωμάτων L-γλουταμίνης βελτιώνει τη σύσταση σώματος – μείωση του λίπους και αύξηση μυϊκής μάζας – και μειώνει τον κίνδυνο για:
- Υπέρταση
- Υπερλιπιδαιμία
- Διαβήτη τύπου ΙΙ
- Δυσανεξία στη γλυκόζη
- Παχυσαρκία
Σε ποιες τροφές συναντάμε τη γλουταμίνη;
Οι διατροφικές πηγές γλουταμίνης περιλαμβάνουν φυτικές και ζωικές πρωτεΐνες, όπως:
- μοσχάρι
- χοιρινό
- πουλερικά
- γάλα
- γιαούρτι
- τυρί ρικότα
- τυρί cottage
- ωμό σπανάκι
- ωμό μαϊντανό
- λάχανο
- σολομός
- καρύδια
- αμύγδαλα
- φουντούκια
Μορφές χρήσης:
Η γλουταμίνη, συνήθως με τη μορφή L-γλουταμίνης, είναι διαθέσιμη μόνη της ή ως μέρος ενός συμπληρώματος πρωτεΐνης. Αυτά διατίθενται σε σκόνες, κάψουλες, δισκία ή σε υγρή μορφή.
Τα συνήθη παρασκευάσματα διατίθενται συνήθως σε δισκία ή κάψουλες των 500 mg.
Προφυλάξεις:
- Η σκόνη γλουταμίνης δεν πρέπει να προστίθεται σε ζεστά ροφήματα, επειδή η θερμότητα καταστρέφει τη γλουταμίνη. Τα συμπληρώματα γλουταμίνης θα πρέπει επίσης να φυλάσσονται σε ξηρό μέρος.
- Άτομα με νεφρική νόσο, ηπατική νόσο ή σύνδρομο Reye (μια σπάνια, μερικές φορές θανατηφόρα ασθένεια της παιδικής ηλικίας που συνδέεται γενικά με τη χρήση ασπιρίνης) δεν πρέπει να λαμβάνουν γλουταμίνη.
- Τα άτομα που έχουν ψυχιατρικές διαταραχές ή που έχουν ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, θα πρέπει να είναι προσεκτικά όταν εξετάζουν το ενδεχόμενο χορήγησης συμπληρωμάτων γλουταμίνης. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι η λήψη γλουταμίνης μπορεί να επιδεινώσει αυτές τις καταστάσεις.
- Πολλοί ηλικιωμένοι έχουν νεφρική ανεπάρκεια και μπορεί να χρειαστεί να μειώσουν τη δόση της γλουταμίνης.
Η γλουταμίνη διαφέρει από το γλουταμινικό οξύ (γλουταμινικό οξύ), το γλουταμινικό μονονάτριο και τη γλουτένη.
Τα άτομα που έχουν ευαισθησία στη γλουτένη μπορούν να χρησιμοποιούν τη γλουταμίνη χωρίς προβλήματα.
