<p class="21" style="text-align: justify;">Τι μπορεί να κάνει κανείς όταν έρχεται αντιμέτωπος με την ανεργία, προκειμένου να περιφρουρήσει την αυτοεκτίμησή του και να βελτιώσει την ψυχολογική του κατάσταση; Καταρχήν, χρειάζεται να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να αποδεχτεί την πραγματικότητα. Όπως προαναφέραμε, το χειρότερο που έχει κανείς να πει σε κάποιον που κλαίει είναι «μην κλαις». Έτσι και σε αυτή την περίπτωση δεν εξυπηρετεί να πούμε «δεν πειράζει», ούτε φράσεις όπως «δεν έχεις ανάγκη εσύ», «δεν σε φοβάμαι εσένα». Και η φράση «από παντού ακούς τέτοια» ή «όλος ο κόσμος μ' αυτά τα προβλήματα τυραννιέται» δεν έχει ιδιαίτερη υποστηρικτική λειτουργία, γιατί υποβιβάζει το πρόβλημα. Ο άνεργος γνωρίζει ότι πρόκειται για ένα θέμα που βασανίζει πολλούς, αλλά η υποβάθμιση του προβλήματος λειτουργεί πολλές φορές πιεστικά και όχι ανακουφιστικά. Αντίθετα, βοηθά να πούμε στον εαυτό μας (ή σε όποιον αντιμετωπίζει το πρόβλημα): Ναι, είναι σημαντικό πρόβλημα, είναι δύσκολο, έχεις δίκιο, είναι αλήθεια, συνέβη σ' εσένα, είναι μια πραγματικότητα, θέλει δύναμη και κουράγιο.</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Η εξωτερίκευση των συναισθημάτων είναι ιδιαίτερα ανακουφιστική. Πολλές φορές, ιδιαίτερα οι άντρες αποφεύγουν να εκφραστούν συναισθηματικά από φόβο μήπως θεωρηθούν αδύναμοι. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα να καταπιέζεται η συναισθηματική φόρτιση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε ξεσπάσματα και επιθετική συμπεριφορά ή σε θλίψη και απόσυρση. Καλό θα είναι αυτός που αντιμετωπίζει το πρόβλημα να μάθει να εκφράζεται χρησιμοποιώντας λέξεις που αντιστοιχούν σε συναισθήματα: φόβος, θυμός, ντροπή, ενοχή, απογοήτευση, θλίψη, άγχος, αγωνία, νιώθω, απελπίζομαι, φοβάμαι, ελπίζω, βουλιάζω, ντρέπομαι, συναισθάνομαι κτλ.</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Η αναζήτηση βοήθειας δεν υπονομεύει την αυτοεκτίμηση, αντίθετα βοηθά να ξεπεραστούν τα δύσκολα συναισθήματα του φόβου και της ντροπής. Όποιος αντιμετωπίζει ένα τέτοιο πρόβλημα ωφελείται όταν κάποιοςτου δίνει ενθαρρυντικά χτυπήματα στην πλάτη ή παίρνει έκφραση συμπαράστασης στο πρόσωπο και του μιλάει ενθαρρυντικά ή αισιόδοξα. Ωστόσο, ακόμα καλύτερα είναι να βρεθεί κάποιος να ρωτήσει «πώς νιώθεις;» και να είναι διατεθειμένος να ακούσει υπομονετικά την απάντηση, σε αντίθεση με το να κάνει κήρυγμα ή να διατυπώσει συμβουλές. Αυτός που έχει πρόβλημα νιώθει την ανάγκη να μιλήσει, να εκφραστεί, να κλάψει, να εκτονωθεί μιλώντας.</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Η αναζήτηση βοήθειας από επαγγελματία της ψυχικής υγείας μπορεί να γίνει και σε έναν δωρεάν φορέα, αν τα οικονομικά δεν επαρκούν για την παροχή ψυχολογικής υποστήριξης.</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Επίσης είναι σημαντικό ο άνεργος να νιώσει χρήσιμος. Η αίσθηση χρησιμότητας δίνει ένα «αντίβαρο» στην αίσθηση αποτυχίας και βοηθά να αναπληρώσουμε τη χαμένη μας αυτοαξία. Αν και στη χώρα μας η έννοια του εθελοντισμού συχνά είναι συ- νυφασμένη με αντιλήψεις όπως «κορόιδο είμαι;», η εθελοντική προσφορά υπηρεσιών, αν και ανιδιοτελής οικονομικά, έχει πολλά οφέλη για το άτομο, αφού αυτό νιώθει χρήσιμο, δημιουργεί γνωριμίες, βγαίνει από το σπίτι του και κοινωνικοποιείται και ίσως να εμπλουτίζει και το βιογραφικό του. Έρευνες μάλιστα έχουν συσχετίσει τις πράξεις εθελοντισμού και αλληλεγγύης με αυξημένα συναισθήματα ευτυχίας!</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Η ρεαλιστική αντιμετώπιση των πραγμάτων ενισχύει την εσωτερική δύναμη ενός ανθρώπου και κατευνάζει τα δυσάρεστα συναισθήματα. Δεν ήρθε το τέλος του κόσμου με την απώλεια της δουλειάς. Η εργασία είναι ένας μόνο τομέας της ζωής. Η ζωή συνεχίζεται, ο ήλιος εξακολουθεί να ανατέλλει και να δύει, τα δέντρα να παράγουν οξυγόνο, οι άνθρωποι να υπάρχουν. Πολλές φορές επηρεαζόμαστε από την τηλεόραση (καλό θα είναι να αποφεύγονται κάποιοι τύποι ενημέρωσης, όπως ορισμένες εκπομπές ή δελτία ειδήσεων που χρησιμοποιούν «μελόδραμα», τραγικό τόνο, υπερβολή και πρόκληση συναισθήματος αντί για ενημέρωση) και γινόμαστε πιο απαισιόδοξοι. Από την άλλη μεριά, ούτε η ωραιοποίηση και η υπέρμετρη και αφύσικη αισιοδοξία βοηθούν. Η ανεργία είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση, είναι ένα πρόβλημα σοβαρό, και πρέπει να τη βλέπει κανείς στις πραγματικές της διαστάσεις. Με ευελιξία (αν δηλαδή δεν πετυχαίνει το πλάνο Α, να προχωρά κανείς σε πλάνο Β κ.ο.κ.), τόλμη, ελπίδα αλλά και ρεαλισμό.</p>
<p class="21" style="text-align: justify;">Άλλες δραστηριότητες που βοηθούν έναν άνεργο να περιφρουρεί την αυτοεκτίμησή του και να επιβιώνει συναισθηματικά από αυτή τη δοκιμασία είναι οι ακόλουθες:</p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Καθημερινό πλάνο δράσης. Είτε αυτό είναι αγορά μιας εφημερίδας με αγγελίες είτε είναι η καθημερινή ενημέρωση από ειδικές ιστοσελίδες για ανεύρεση εργασίας, προκηρύξεις κτλ., οποιαδήποτε ενασχόληση με τη λύση του προβλήματος δημιουργεί μια αίσθηση ότι ο άνεργος τουλάχιστον είναι ενεργός σε ό,τι αφορά την αναζήτηση νέας εργασίας.</li>
<li>Δραστηριότητες αναψυχής. Η αναψυχή δεν χρειάζεται να έχει μεγάλο οικονομικό κόστος. Ακόμα και μια προγραμματισμένη βόλτα, ένας περίπατος, άσκηση, αν γίνεται συνειδητά (όχι μηχανικά, αλλά με απόλαυση) για να γεμίσει κάποιος τις «μπαταρίες» του, βοηθά στη διατήρηση της καλής διάθεσης. Τα χόμπι μάλιστα είναι ιδιαίτερα αγχολυτικά και όταν μάλιστα είναι δημιουργικά δίνουν μια αίσθηση ολοκλήρωσης.</li>
<li>Διαχείριση χρόνου. Αν και η αναζήτηση νέας εργασίας καταλαμβάνει αρκετό χρόνο στη ζωή του άνεργου, ωστόσο υπάρχει μεγάλο απόθεμα χρόνου που μπορεί να αξιοποιή- σει με διάφορους τρόπους. Η βιασύνη δεν βοηθά – χρειάζονται μεθοδικότητα και διαφορετική αντίληψη του χρόνου. Αυτή η διαφοροποίηση στους ρυθμούς παρατηρείται ιδίως όταν κάποιος έχει χάσει δουλειά η οποία απαιτούσε ιδιαίτερα σκληρά ωράρια και δύσκολους ρυθμούς, οπότε χρειάζεται μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα, όταν ξαφνικά βρίσκεται χωρίς εργασία.</li>
</ul>
<div style="text-align: justify;">Κείμενο της εκπαιδευτικής – συμβουλευτικής ψυχολόγου, Δρ Καλλιόπης Εμμανουηλίδου</div>
<p style="text-align: justify;">Mπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο βιβλίο Γυρίζω Σελίδα στη Χαμηλή Αυτοεκτίμηση – Εκδόσεις Μεταίχμιο </p>