Κορωνοϊός, πανδημία, καραντίνα, κοινωνική απομόνωση είναι μερικές από τις λέξεις που έχουμε εντάξει στο λεξιλόγιο μας ώστε να περιγράψουμε το εκπληκτικά πρωτόγνωρο φαινόμενο της πανδημίας που αντιμετωπίζουμε.
Γράφει η ψυχολόγος Μαρία Λαΐου
Είναι λέξεις που κρύβουν για κάποιους συναισθήματα όπως αυτά του φόβου και της μοναξιάς ενώ για άλλους αυτά της απελπισίας και του πανικού. Η «ψυχική ανοσία» στα παραπάνω δυσάρεστα συναισθήματα λοιπόν δεν είναι το ζητούμενο σε μια τέτοια πρωτοφανή κατάσταση.
Η μόνη λύση είναι ο άνθρωπος να «επιστρατεύσει» τα ψυχικά του αποθέματα και να προσαρμοστεί στα νέα αυτά δεδομένα προκειμένου να επιβιώσει. Η λέξη «κλειδί» λοιπόν είναι η προσαρμογή, η οποία εννοείται ως οποιοδήποτε συμπεριφορικό, χαρακτηριστικό που ευνοεί τις δυνατότητες επιβίωσης ενός οργανισμού.
Σε οποιαδήποτε διαδικασία προσαρμογής όπως είναι σημαντικό να υπάρχει ένα πλάνο που περιλαμβάνει μια σειρά από αλλαγές στην καθημερινότητα. Οι αλλαγές αυτές είναι επόμενο να φέρουν άγχος και στρες, εφόσον, κάθε αλλαγή και ειδικά τέτοιου βεληνεκούς μας φέρνει αντιμέτωπους με δυσφορικά συναισθήματα όπως: αυξημένο άγχος υγείας, άγχος για τη ζωή των σημαντικών μας άλλων και φόβος για το οικονομικό αντίκτυπο, την επιβεβλημένη απομόνωση στο σπίτι, τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, την υποχρεωτική τήρηση μέτρων υγιεινής.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν, ώστε να δημιουργήσουμε αυτό το πλάνο δράσης που προαναφέραμε; Σε αυτήν την περίπτωση είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε τα παρακάτω 10 βήματα:
Βήμα 1: Προσπάθησε να παρατηρήσεις τον εαυτό σου και να ονομάσεις τα συναισθήματά σου.
Το να ονομάζω τι νιώθω με βοηθά στο να μπορώ να εκφραστώ στους αγαπημένους μου. Αυτή η εμπειρία από μόνη της είναι ανακουφιστική καθώς μας θυμίζει ότι οι άλλοι άνθρωποι μπορούν να μας καταλάβουν αλλά αφαιρεί και από το αίσθημα της μοναξιάς που μπορέι να βιώνουμε.
Ακόμα, παρατήρησε τι είναι αυτό που σου προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα (πχ. καταιγισμός των πληροφοριών) και απόφυγέ το.
Βήμα 2: Ας ενημερώνεσαι για τον ιό προκειμένου να ρυθμίσεις το άγχος αλλά να συγκρατείς τις έγκυρες πληροφορίες.
Το άγχος, ως συναίσθημα προέρχεται από τον φόβο για το άγνωστο. Είναι επόμενο σε καταστάσεις έντονου στρες ο άνθρωπος να σπεύσει σε οποιαδήποτε πηγή προκειμένου να ενημερωθεί. Είναι σημαντικό όμως σε αυτήν την περίπτωση να επιλέγουμε έγκυρες πληροφορίες που στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα. Επομένως, ενημερώσου προκειμένου να μετριάσεις το άγχος, αλλά ζύγισε πόσες και ποιες πληροφορίες θα συγκρατήσεις.
Βήμα 3: Τήρησε μια ρουτίνα.
Προσπαθήστε να γεμίζεις τις ώρες που αδειάζουν με άλλες δραστηριότητες. Δεν χρειάζεται απαραίτητα οι δραστηριότητες να αλλάξουν εξολοκλήρου. Για παράδειγμα, μπορώ να ασκηθώ στο σπίτι αντί για το γυμναστήριο, πίνω έναν «διαδικτυακό καφέ» με μια φίλη ή φίλο.
Βήμα 4: Ας εργαστείς από το σπίτι.
Ο κορονοιός ουσιαστικά μας καλεί να αλλάξουμε συνήθειες ακόμη και στον τρόπο που έχουμε συνηθίσει να δουλεύουμε. Πλέον, όσο μας το επιτρέπει η δουλειά μας, εργαζόμαστε από το σπίτι. Είναι σημαντικό λοιπόν να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε μια ρουτίνα και σε αυτό το κομμάτι της καθημερινότητας μας.
Προσπαθούμε δηλαδή, να ξυπνάμε την ίδια ώρα, να περιποιούμαστε τον εαυτόν μας , να κρατάμε τον χώρο μας καθαρό και όμορφο και να δουλεύουμε σύμφωνα με τα ωράρια της δομής που εργαζόμαστε.
Βήμα 5: Προσπάθησε να τρως υγιεινά και να γυμνάζεσαι από το σπίτι.
Τα οφέλη της ισορροπημένης διατροφής και της άσκησης για την διατήρηση της σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας είναι αναμφισβήτητα. Οι ενδορφίνες που απελευθερώνονται μετά την άσκηση μας προσφέρουν απλόχερα στιγμές χαράς σε μια περίοδο που το έχουμε πραγματικά ανάγκη.
Αντίστοιχα και η ισορροπημένη διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό μας, μας κρατάει σε μια καλή φυσική κατάσταση. Ακόμα, η τήρηση ενός ισορροπημένου προγράμματος προσφέρει στους περισσότερους από εμάς ένα αίσθημα ικανοποίησης. Προσοχή όμως, να μην το παρακάνουμε!
Είναι σημαντικό να προσφέρουμε στον οργανισμό μας και ανταμοιβές για τον κόπο του. Αυτές τις ανταμοιβές τις ορίζει το κάθε άτομο ανάλογα με τις προτιμήσεις του. Και κάτι τελευταίο, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα συναισθήματα ( άγχος, βαρεμάρα, θυμός , λύπη ) με εναλλακτικούς τρόπους … χωρίς να το ρίχνουμε.. στο φαγητό!
Βήμα 6: Μείνε συνδεδεμένος/η.
Η τεχνολογία γενικότερα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ειδικότερα μας δίνουν την ευκαιρία να επικοινωνούμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα και να αποτινάσουμε το αίσθημα της μοναξιάς όταν αυτό εμφανίζεται. Κανόνισε μια ομαδική συνομιλία με τους φίλους σου ή μια ατομική κλήση όταν πολύ απλά έχεις την ανάγκη να μιλήσεις με κάποιον. Σε περίπτωση που θέλεις να κρατήσεις συντροφιά σε ευπαθείς ομάδες και ηλικιωμένους τηλεφώνησε τους , ώστε να τους συμπεριλάβεις!
Βήμα 7: Βοήθησε τους άλλους, βοηθώντας τον εαυτό σου.
Αυτές τις μέρες πολλοί συνάνθρωποι μας με οικονομικά προβλήματα όπως οι άστεγοι αποτελούν μονάδα υψηλού κινδύνου. Μεριμνώντας για αυτούς τους ανθρώπους, ο καθένας με τον τρόπο που μπορεί, καλλιεργούμε μέσα μας το συναίσθημα της χαράς, που τόσο έχουμε ανάγκη.
Προσφέροντας δίχως να αναμένεις ανταμοιβή, απελευθερώνεσαι από κοινωνικές υποχρεώσεις και καλλιεργείς μέσα στου το αίσθημα της ελευθερίας που χάσαμε αυτές τις δύσκολες μέρες.
Βήμα 8: Συνειδητοποίησε τη σημασία της ενσυναίσθησης για τον μελλοντικό εαυτό σου και τους άλλους.
Όλοι μας δυσκολευόμαστε με αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση και μας αξίζει να προσφέρουμε στον εαυτό μας στιγμές- αυτοσυμπόνιας και φροντίδας για τον εαυτό. Αυτές οι στιγμές διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και διαμορφώνονται ανάλογα με τις προτιμήσεις του (π.χ. ακούω την μουσική που μου αρέσει ή κάνω ένα χαλαρωτικό μπάνιο).
Ακόμα, είναι σημαντικό να σκεφτούμε και τις μελλοντικές εκδοχές του εαυτού μας και να τοις προστατεύσουμε όσο μπορούμε από τον ιό. Με αυτόν τον τρόπο είναι πιο εύκολο να συμπονέσουμε και το κοινωνικό σύνολο και να το συμπονέσουμε, υιοθετώντας συμπεριφορές που μαρτυρούν το αίσθημα της κοινωνικής μας ευθύνης, για αυτό «#μένουμεσπίτι».
Βήμα 9: Μην τηρήσεις τίποτα από τα παραπάνω!
Κάποιες μέρες, υπό κανονικές συνθήκες όπως έχουμε διαπιστώσει είναι πιο δύσκολες από άλλες. Το ίδιο συμβαίνει και σε περιόδους «καραντίνας». Για αυτόν τον λόγο είναι σημαντικό να μην είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας και να του δίνουμε τον χρόνο και τον χώρο που χρειάζεται για να αποδεχτεί τη νέα κατάσταση.
Σκοπός να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Για αυτό προσπαθήστε να μην αξιολογείτε την πορεία σας γιατί με αυτόν τον τρόπο απομακρύνεστε από τον «καλύτερο σας φίλο» τον εαυτό σας, που αν δεν το έχετε διαπιστώσει ακόμη, είναι πάντα εκεί για εσάς στο τέλος της ημέρας!
Βήμα 10: Σε περίπτωση που το έχεις ανάγκη, ζήτα βοήθεια.
Η μάχη με τον κορονοϊό έχει στοιχήσει σε όλους μας, αφού λόγω αυτής όλοι λίγο πολύ κάτι χάσαμε ( πχ την καθημερινότητα). Κάποιοι από εμάς, μπορέι να βιώνουν και σοβαρότερες απώλειες. Στην περίπτωση που οι αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα είναι «ανεξέλεγκτα» , μην διστάσεις να επικοινωνήσεις με ένα ειδικό ψυχικής υγείας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι κάθε κρίση μπορεί να ειδωθεί ως ευκαιρία για αλλαγή. Υπό αυτό το πρίσμα, μπορούμε να δούμε την συγκεκριμένη περίοδο ως μια περίοδο γνωριμίας με τον εαυτό μας αλλά και με τους άλλους. Άλλωστε όπως έχει γράψει και ο αγαπημένος μας Γ. Σεφέρης: «Ναι, ο Παράδεισος δεν ήταν μια νοσταλγία. Ούτε, πολύ περισσότερο, μια ανταμοιβή. Ήταν ένα δικαίωμα». Το αξίζουμε.
Μαρία Λαΐου
Ψυχολόγος MSc.
6986823375
[email protected]
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
Σωστή ψυχολογία. Το ισχυρό «όπλο» κατά του κορωνοϊού! «Δεν είσαι μόνος»!
«Πώς να μιλήσω στα παιδιά μου για τον κορωνοϊό;» Τι να αποφύγετε να τους πείτε…!
