<div class="WordSection1">
<p style="text-align: justify;"><strong>Στις κοινωνίες που η επιλογή του συντρόφου είναι ελεύθερη, οι άν­θρωποι κάνουμε έναν αγώνα προκειμένου να κατακτήσουμε τον κα­λύτερο δυνατόν σύντροφο. Το «καλύτερο» αντιστοιχεί στα κριτήρια που έχουμε στο μυαλό μας, τα οποία βέβαια μας τα έχει διαμορφώσει ο οικογενειακός και κοινωνικός μας περίγυρος. Όταν καταφέρουμε να βρούμε το καλύτερο δυνατόν ταίρι, τότε νομοτελειακά, αισθανόμαστε κατακτητές και χαλαρώνουμε την προσπάθεια προσέλκυσης του συν­τρόφου μας.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Γράφει ο νευρολόγος Ψυχίατρος, Παύλος Σακκάς </strong></p>
<p style="text-align: justify;"><img src="/thumbnail?filepath=/contentfiles/photos/eidikoi/sakkasOK.jpg&amp;width=640&amp;height=430" alt="" width="99" /></p>
<p style="text-align: justify;">Οι γυναίκες, ενώ πριν τον γάμο πρόσεχαν την εμφάνισή τους κάθε φορά που συναντούσαν τον μέλλοντα σύζυγό τους, μετά τον γάμο αλ­λάζουν. Προοδευτικά παραμελούν τον εαυτό τους. Κυκλοφορούν μέσα στο σπίτι αχτένιστες και απεριποίητες. Ενώ πριν τον γάμο, όταν βρί­σκονταν με τον σύντροφό τους, φορούσαν προκλητικά ρούχα και εσώ­ρουχα, μετά τον γάμο κυκλοφορούν στο σπίτι με στραβοκουμπωμένη ρόμπα και φθαρμένες παντόφλες. Δεν είναι υπερβολή. Δυστυχώς είναι ο κανόνας. Ο γάμος μεταμορφώνει τη γυναίκα, σε σύζυγο (με την κυ­ριολεκτική σημασία του όρου). Μετά μάλιστα και από την πρώτη γέν­να, πολλές γυναίκες αισθάνονται όχι μόνο ότι έχουν «δέσει τον γάιδαρο τους», αλλά ότι «έχουν εξασφαλίσει και το ΙΚΑ τους», όπως λέει χαρακτη­ριστικά μια φίλη μου, με μεγάλη εμπειρία σε αυτά.</p>
<p style="text-align: justify;">Το αντίστοιχο βεβαίως συμβαίνει και με τους άνδρες. Πλαδαρεύουν, δεν προσέχουν τους τρόπους συμπεριφοράς τους, σκαλίζουν τη μύτη τους και τ' αυτιά τους, ρεύονται και κυκλοφορούν με τριμμένες πιτζά­μες. Είναι βέβαια αναμενόμενο ότι ξεχνούν προοδευτικά τις επετείους και τα γενέθλια και αμελούν να κάνουν συχνά δώρα και εκπλήξεις στην «πρώην» ερωμένη τους.</p>
<p>Η αλήθεια είναι ότι αν οι σύζυγοι αισθανθούν σαν δυο ζώα τα οποία βρίσκονται κάτω από τον ίδιο ζυγό, παύουν να ερωτοτροπούν. Προ- στταθούν απλώς να τραβήξουν μπροστά, το κάρο που λέγεται οικογέ­νεια. Μάλιστα προοδευτικά το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι πώς να καταβάλουν μικρότερη προσπάθεια. Έτσι συχνά μπαίνουν σε ανταγω­νισμό για το ποιος δικαιούται να έχει τη μικρότερη συμβολή, στην κα­θημερινή συνολική οικογενειακή εργασία.</p>
<p style="text-align: justify;">Το καθημερινό αυτό παζάρι, είναι πάντα καταλυτικό για τη σχέση. Είναι σαφώς προτιμότερο οι δουλειές να μοιράζονται από την αρχή. Ποιος θα βάλει το πλυντήριο και ποιος θα κατεβάσει τα σκουπίδια. Η διαπραγμάτευση οδηγεί σε συγκρούσεις και αυτές, σε ρίξεις των δε­σμών που κρατούν ενωμένο το ζευγάρι.</p>
<p style="text-align: justify;">Όλο το παραπάνω σκηνικό είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών σχέσε­ων που συνδέονται με τον γάμο. Ο γάμος στις δυτικές κοινωνίες απο­τελούσε μέχρι πρόσφατα, έναν θεσμό που δύσκολα διαλυόταν. Ήταν ένα σταθερό συμβόλαιο, που βέβαια είχε πάντα κάποιες ρήτρες, αλλά αυτές ήταν γραμμένες με μικρά γράμματα και μόνο σε εξαιρετικές περι­πτώσεις ενεργοποιούνταν. Πριν από πενήντα χρόνια, τα διαζύγια ήταν σπάνια. Οι σύζυγοι καλώς ή κακώς παρέμεναν στον γάμο-ζυγό τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτό ομολογουμένως έδινε μια σιγουριά, η οποία όμως συνήθως έφερνε την παραίτηση από τη διεκδίκηση του άλλου. Επειδή μάλιστα οι αξίες των δύο συντρόφων, συνήθως είναι διαφορετικές, οι σχέσεις είναι ετεροβαρείς. Με το πέρασμα του χρόνου, ο ένας συχνά φαίνεται πιο όμορφος, ή πιο έξυπνος, ή αποκτά μεγαλύτερη οικονομική δύναμη από τον άλλον. Έτσι αναπόφευκτα τα δεσμά του γάμου, γίνονται δεσμά εξάρτησης. Ο ένας αισθάνεται ότι εξαρτάται από τον άλλον. Και αυτό δεν είναι κακό. Το άσχημο είναι όταν ο ένας συνειδητοποιήσει ότι ο άλ­λος είναι εξαρτημένος από αυτόν και κρέμεται από πάνω του. Τότε όχι μόνο αισθάνεται τον άλλον σαν βαρίδι, αλλά γρήγορα τον απομυθοποι­εί και τον απαξιώνει. Και δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα για τη σχέση, από την απαξίωση του άλλου. Εκεί που αρχικά θαύμαζες τον σύντροφό σου, σιγά-σιγά απλώς τον ανέχεσαι.</p>
<p style="text-align: justify;">Ένας μόνο τρόπος υπάρχει, για να αποφευχθεί αυτή η νομοτελειακή εξέλιξη. Η παραδοχή ότι ο άλλος ανά πάσα στιγμή, μπορεί να φύγει. Και επειδή συχνά ο γάμος γίνεται ένα χρυσό κλουβί, ή αντιπροσωπεύει ένα βόλεμα, είτε ψυχολογικό είτε οικονομικό, μόνο η ετοιμότητα για τη διεκδίκηση της ελευθερίας, μπορεί να αποτρέψει την ισοπεδωτική φθορά της σχέσης.</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα τραγούδια στον κόσμο έχουν τίτλο «έφυγες», ή «γιατί έφυγες» ή κάτι σχετικό. Δυστυχώς δεν γνωρίζω κάποιο που να λέει ότι«.. .όσο ήσουν μαζί μου, εγώ δεν σε υπολόγιζα». Αλλά η πείρα μας λέει ότι δυστυχώς, αυτή είναι συνήθως η αιτία τού «έφυγες».</p>
<p style="text-align: justify;">Η συμβίωση είναι σαν τις εργασιακές σχέσεις. Όταν υπάρχει μονιμό­τητα, η παραγωγικότητα μειώνεται κατακόρυφα. Στα Ελληνικά υπάρχει ο όρος «δημοσιοϋπαλληλίκι». Ένας όρος απαξιωτικός, που αφορά στην παντελή έλλειψη κινήτρου παραγωγικότητας των κάποιων δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι θεωρούν την εργασία τους και τον μισθό τους δεδομένα, καλυπτόμενοι από τη μονιμότητα. Έτσι και οι σύζυγοι που θεωρούν δεδομένη, αν όχι και υποχρεωτική, τη συμμετοχή του άλλου στον γάμο, χάνουν κάθε κίνητρο για προσέλκυσή του. Και έτσι αφήνο­νται να χάσουν οι ίδιοι, την ελκυστικότητά τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Βέβαια όπως και στις εργασιακές σχέσεις, ο αντίλογος στο «δημο­σιοϋπαλληλίκι» είναι ότι η έλλειψη μονιμότητας, φέρνει συνεχή ανα­σφάλεια. Αλλά όπως η οικονομία, μέσα από την ιστορία της, απάντησε οριστικά σε αυτό το δίλημμα, έτσι και η κοινωνία, δίνει την απάντησή της, καθιστώντας τα δεσμά του γάμου, όλο και πιο εύθραυστα. Όσο περνά ο καιρός, τόσο και οι σχέσεις των ανθρώπων είναι λιγότερο δε­δομένες και μόνιμες.</p>
<p style="text-align: justify;">Και αυτό δεν είναι υποχρεωτικά κακό. Ίσα-ίσα αναγκάζει τις σχέσεις, να διατηρούν τη δυναμικότητά τους. Οπωσδήποτε βέβαια αυτό είναι πιο κοπιαστικό, αλλά δυστυχώς όλα τα ωραία πράγματα κοστίζουν. Έτσι για να διατηρηθεί μια όμορφη και προπάντων ζωντανή σχέση, απαιτείται προσπάθεια. Κατανάλωση ενέργειας και από τους δύο. Όχι υποχρεωτικά ισόποσης, αλλά πάντως και από τους δύο. Οφείλουν και οι δύο να προσπαθούν με λόγια και πράξεις, που ίσως δεν θα τους βγαί­νουν πηγαία, να θερμαίνουν συνέχεια τη σχέση τους. Τόσο πριν όσο και κυρίως, μετά τον γάμο. Και πρέπει να ξέρουν ότι αν χαλαρώσουν την προσπάθειά τους, θα το πληρώσουν πολύ πιο ακριβά από το πρόσκαι­ρο κέρδος τους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα στο βιβλίο του κυρίου Σακκά"Η Ψυχιατρική Αλλιώς", από τις ιατρικές εκδόσεις Βήτα</p>
</div>