Τα 27 σενάρια του έρωτα: Πώς γίνονται πραγματικότητα;

07/11/2014
Ομάδα Σύνταξης
Ζευγάρι

Τι είναι οι Ιστορίες Έρωτα
Έχουμε συνηθίσει στην καθημερινότητά μας να ακούμε, να διαβάζουμε και να αναφερόμαστε οι ίδιοι σε «ιστορίες αγάπης» ή «ιστορίες έρωτα», θέλοντας να περιγράψουμε αυτό που συμβαίνει στις ζωές των ζευγαριών. Υπάρχει δηλαδή μία αίσθηση ότι τα γεγονότα της κοινής πορείας δύο συντρόφων μπορούν να περιγραφούν με μορφή αφηγήματος, η οποία διατηρεί το δυναμικό της χαρακτήρα, με άλλα λόγια εξελίσσεται όσο το ζευγάρι παραμένει μαζί. Έχοντας κατά νου αυτήν την πρακτική, η οποία όχι μόνο παραμένει σταθερή ανά τα χρόνια, αλλά συναντάται ευρύτατα και σε διαφορετικούς πολιτισμούς, ο R. J. Sternberg (1994, 1995) την εισήγαγε ως επιστημονική θεώρηση στο πεδίο των Διαπροσωπικών Σχέσεων. Υποστηρίζει ότι υπάρχουν 27 είδη ιστοριών ως γενικά πλαίσια, τα οποία με μικρότερες ή μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις μπορούν να χαρακτηρίσουν τις ερωτικές σχέσεις.
Γράφει η Μαρία Μπερή Ψυχολόγος – Λογοθεραπεύτρια Msc Ψυχολογία και ΜΜΕ
Υποψήφια Διδάκτωρ Ψυχολογίας των Διαπροσωπικών Σχέσεων – Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
<img src="/thumbnail?filepath=/contentfiles/eidikoi/psyxologoi/mariaberry.jpg&amp;width=640&amp;height=430" alt="" />
Αυτά τα μοτίβα σχέσης είναι τα εξής: 
Δασκάλου – Μαθητή, Θυσίας, Διακυβέρνησης, Αστυνομική, Πορνογραφική, Τρόμου, Επιστημονικής Φαντασίας, Συλλογής, Τέχνης, Σπιτιού, Ανάρρωσης, Θρησκευτική, Παιχνιδιού, Ταξιδιωτική, Ραπτικής – Πλεκτικής, Κηπουρικής, Επαγγελματική, Εθισμού, Παραμυθιού, Ιστορική, Επιστημονική, Συνταγών Μαγειρικής, Πολεμική, Θεατρική, Χιουμοριστική, και Μυστηρίου. 
Η δομή των ιστοριών
Κάθε ιστορία έχει αρχή, μέση και ένα πραγματικό ή ιδεατό τέλος. Αποτελείται από μία βασική πλοκή- τι συμβαίνει σε μία σχέση σε αδρές γραμμές- και ένα ή περισσότερα θέματα (νοηματοδοτήσεις), ενώ ο χαρακτήρας τους είναι αφηγηματικός. Οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι αφορούν στους δύο συντρόφους. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι δεν προτιμούν μόνο μία ιστορία αγάπης, αλλά διατηρούν ένα σύνολο των πιο προσφιλών τους ιστοριών. Συνήθως όμως υπάρχει ανάμεσά τους κάποια ιεράρχηση, καθώς μερικές είναι πιο αγαπημένες ή προσφέρουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από άλλες.
Η θεωρία των ιστοριών Έρωτα είναι ουσιαστικά μία μετα-θεωρία, η οποία εστιάζει στο νόημα που προσλαμβάνει για κάθε σύντροφο η έννοια της ερωτικής σχέσης, ξεφεύγοντας από παλαιότερες διατυπώσεις που είχαν περισσότερο περιγραφικό χαρακτήρα και έδιναν έμφαση στον προσδιορισμό των δομικών συστατικών της. Κεντρικό σημείο της προσέγγισης αυτής είναι ότι κάθε άτομο δημιουργεί μέσω της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον του ορισμένες ιστορίες για τον έρωτα, που επιθυμεί στην πορεία της ζωής του να πραγματοποιήσει. Διαμορφώνονται μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες, τις σχέσεις που είναι διαθέσιμες στον κοινωνικό περίγυρο του ατόμου, τις συζητήσεις με τρίτους, αλλά και από τα παραμύθια, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, κλπ. Καθοριστικό παράγοντα φαίνεται να αποτελεί επίσης το είδος του δεσμού με το πρόσωπο φροντίδας κατά τη βρεφική ηλικία. Στις ιστορίες που έχει «σχηματίσει» νοητά κάθε άτομο μπορούν να ταιριάξουν λιγότερο ή περισσότερο κάποιοι σύντροφοι. Η επιτυχής έκβαση της σχέσης κρίνεται πιθανώς από τη συμβατότητα των ιστοριών των δύο συντρόφων.
Οι ιστορίες παρουσιάζουν αρκετή συνάφεια με σημαντικές γνωστικές δομές στο χώρο της ψυχολογίας, όπως είναι τα σενάρια (Schank & Abelson, 1977) και τα σχήματα (Piaget, 1972). Ωστόσο, έχουν και ουσιαστικές διαφορές (Sternberg, 1996). Αρχικά, τα σενάρια και οι συγγενείς τους δομές αποτελούν στερεοτυπικές ακολουθίες πράξεων, κάτι που δεν ισχύει πάντοτε στις ιστορίες. Δεύτερον, τα σενάρια είναι υποσύνολα των ιστοριών, εφόσον κάθε ιστορία περιλαμβάνει περισσότερα του ενός σεναρίου. Επιπλέον, στα θέματα των ιστοριών βρίσκεται αρκετά συχνά ένα κρυμμένο νόημα, όχι όμως και στα σενάρια, που χρησιμεύουν κυρίως στο να παρέχουν οδηγίες για την εκτέλεση μιας πράξης.
Η θεωρία των ιστοριών αγάπης επικυρώνει τα ευρήματα παλαιότερων ερευνών (Sternberg & Barnes, 1985), που αποκαλύπτουν ότι αυτό που κάνει ορισμένα ζευγάρια να παραμένουν μαζί, είναι τα κοινά ιδανικά τους ως προς τον ορισμό της αγάπης και της σχέσης. Η παρούσα θεώρηση αποτελεί ταξινόμηση των ιδανικών που αναζητούν να ενσαρκώσουν οι άνθρωποι στις στενές διαπροσωπικές τους σχέσεις.
 
Βιβλιογραφία
Piaget, J. (1972). The psychology of intelligence. Totowa, NJ: Littlefield Adams.
Schank, R. C., & Abelson, R. A. (1977). Scripts, plans, goals, and understanding. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Sternberg, R. J. (1994). ‘Love is a story’. General Psychologist, 30 (1), 1-11.
Sternberg, R. J. (1995). Love as a story. Journal of Social and Personal Relationships, 12 (4), 541-546.
Sternberg, R. J. (1996). Love stories. Personal Relationships, 3, 59-79.
Sternberg, R. J., & Hojjat, M. (eds) (1997). Satisfaction in close relationships. New York: The Guilford Press.
Sternberg, R. J. (2000). Η αγάπη σαν ιστορία. Αθήνα: Θυμάρι.
Sternberg, R. J., & Barnes, M. L. (1985). Real and ideal others in romantic relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 49, 1586-1608.
Sternberg, R. J., Hojjat, M., & Barnes, M. L. (2001). Empirical tests of aspects of a theory of love as a story. European Journal of Personality, 15, 199-218.