Ξεκινώντας το άρθρο αυτό θα πρέπει να επισημάνουμε ένα πολύ βασικό πράγμα: Άλλο η μοναχικότητα και άλλο η μοναξιά. Τη μοναχικότητα την επιλέγουμε, ενώ συνήθως η μοναξιά προκύπτει κατ’ ανάγκη ή παρά τη θέλησή μας.
Γιατί, όμως, είναι πιθανό να αναζητάς τη μοναχικότητα; Γίνεται επειδή θέλεις να έχεις την ησυχία σου ή επειδή σε βοηθάει στο να είσαι περισσότερο δημιουργικός/ή και να έρχεσαι σε άμεση επαφή με τα συναισθήματά σου και τον εσωτερικό σου κόσμο; Ή μήπως την επιλέγεις επειδή σε καμία περίπτωση δεν θέλεις να είσαι μεταξύ άλλων ανθρώπων, καθώς μπορεί αυτό να σε αγχώνει ή να σε κάνει να νιώθεις άσχημα;
Σύμφωνα με έρευνες, η απάντηση που θα δώσεις στις παραπάνω ερωτήσεις δείχνουν αν τελικά σου κάνει καλό ή κακό ο χρόνος που περνάς μόνος/η σου. Από τα μέχρι τώρα δεδομένα, πάντως, προκύπτει ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της μοναχικότητας και της μοναξιάς, ενώ όσοι απάντησαν ότι επιλέγουν τη μοναχικότητα γιατί δεν νιώθουν άνετα με τους άλλους ανθρώπους, συνήθως καταλήγουν να είναι μόνοι χωρίς τελικά να το θέλουν.
Τα κίνητρα της μοναχικότητας
Οι λόγοι ή τα κίνητρα για τα οποία κανείς αναζητά την μοναχικότητα είναι θετικοί και αρνητικοί. Στους θετικούς, βάσει των απαντήσεων που δόθηκαν, συγκαταλέγονται οι ακόλουθοι λόγοι:
- Απολαμβάνω την ησυχία
- Εκτιμώ την ιδιωτικότητα
- Αυτό δημιουργεί τη δημιουργικότητά μου
- Αισθάνομαι ενεργοποιημένος όταν περνάω χρόνο μόνος μου
- Με βοηθάει να μείνω σε επαφή με τα συναισθήματά μου
- Μου βοηθά να αποκτήσω μια εικόνα για το γιατί κάνω τα πράγματα που κάνω
- Όντας μόνος μου βοηθά να έρθω σε επαφή με την πνευματικότητα μου
- Μπορώ να συμμετάσχω σε δραστηριότητες που πραγματικά με ενδιαφέρουν
Στους αρνητικούς βρίσκονται οι παρακάτω λόγοι:
- Αισθάνομαι άγχος όταν είμαι με άλλους
- Αισθάνομαι άβολα όταν είμαι με άλλους
- Δεν νιώθω άρεσε όταν είμαι με άλλους
- Αισθάνομαι ότι δεν ανήκω όταν είμαι με άλλους
- Δεν μπορώ να είμαι ο ίδιος γύρω από άλλους
- Λυπάμαι για τα πράγματα που λέω ή κάνω όταν είμαι με άλλους
Τι δείχνουν τα κίνητρα της μοναχικότητας;
Μοναξιά
Ίσως τα πιο σημαντικά ευρήματα ήταν για τη μοναξιά. Η δαπάνη του χρόνου μόνο για αρνητικούς λόγους (επειδή ο χρόνος με τους άλλους είναι δυσάρεστος) συνδέεται με μεγαλύτερη μοναξιά. Ωστόσο, ο χρόνος μόνο για θετικούς λόγους δεν είχε καμία απολύτως σχέση με τη μοναξιά. Ο συσχετισμός μεταξύ μόνο του χρόνου που ξοδεύεις επειδή θέλεις (απολαμβάνεις την ησυχία, είσαι πιο δημιουργικός κλπ.) και αισθάνεσαι μοναξιά ήταν περίπου μηδέν για τους συμμετέχοντες.
Κατάθλιψη
Ο χρόνος που δαπανάς μόνος/η για αρνητικούς λόγους συνδέθηκε, επίσης, με τα μεγαλύτερα συναισθήματα κατάθλιψης. Υπήρξε παράλληλα μια συσχέτιση με την κατάθλιψη για τους εφήβους που τους άρεσε ο χρόνος μόνος τους, αλλά ο συσχετισμός ήταν πολύ μικρότερος και δεν υπήρχε συσχέτιση με την κατάθλιψη για τους ενήλικες που τους άρεσε ο καιρός που πέρναγαν μόνοι τους. Για να εξηγήσουμε γιατί ακόμη και η μοναξιά που είναι επιθυμητή μπορεί να συνδέεται (ασθενώς) με την κατάθλιψη των μαθητών γυμνασίου, οι συγγραφείς επισημαίνουν άλλες έρευνες που υποδηλώνουν ότι όταν οι έφηβοι έχουν κακή διάθεση, μερικές φορές επιδιώκουν τη μοναξιά να αποκτήσουν γνώσεις για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
Εξωστρέφεια
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άνθρωποι που σημείωσαν την υψηλότερη βαθμολογία σε αρνητική κλίμακα (αφιερώνοντας μόνο χρόνο για να αποφύγουν άλλους) ήταν οι λιγότερο εξωστρεφείς. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι άνθρωποι που σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε θετική κλίμακα (μόνο και μόνο επειδή δαπανούνταν) δεν ήταν λιγότερο πιθανό να είναι εξωστρεφείς από ό, τι οι άνθρωποι που πέτυχαν χαμηλότερα σε αυτή την κλίμακα – ο συσχετισμός ήταν περίπου μηδέν τόσο για το γυμνάσιο όσο και για τους φοιτητές.
Καλές (;) σχέσεις με τον περίγυρο
Η επιλογη του καθενός να περάσει χρόνο μόνος/η του/της δεν σημαίνει απαραίτητα κακές σχέσεις με τον περίγυρό του, δηλαδή με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό, όμως, ισχύει για όσους επιλέγουν τη μοναχικότητα για τους «λάθος» λόγους, που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι οποίοι είναι και πολύ πιθανό όντως να μην διατηρούν καλές σχέσεις με τον περίγυρό τους.
Αυτογνωσία
Επίσης, οι άνθρωποι που επιλέγουν τη μοναχικότητα με αρνητικά κίνητρα δεν έχουν καμία αυτογνωσία, καθώς ο χρόνος τους δεν αφιερώνεται σε ενδοσκόπηση και σε εσωτερική αναζήτηση.
Τι μας λένε τα αποτελέσματα αυτά;
Στην ουσία, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, τα συμπεράσματα των ερευνών που έχουν γίνει αναφορικά με την μοναχικότητα δεν μπορούν να μας δώσουν μια οριστική εικόνα για έναν έφηβο ή έναν ενήλικα. Και τούτο, γιατί ναι μεν μπορεί να έχει θετικά ή αρνητικά κίνητρα για την επιλογή του αυτή, έτσι όπως έχουν περιγραφεί παραπάνω, όμως με την πάροδο του χρόνου, ειδικά ένας έφηβος, δύναται να αλλάξει μέσα του και να διαμορφώσει μια διαφορετική προσωπικότητα.
Παράλληλα, το ότι κάποιοι αποφεύγουν τους άλλους ανθρώπους δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, μιας και είναι πολύ πιθανό να αντιλαμβάνονται ότι εφόσον βρεθούν εντός ενός συνόλου ανθρώπων να μην μπορούν να ελέγξουν τις αντιδράσεις τους, οπότε και με τον τρόπο αυτό να περιορίζουν πιθανή ζημιά ή πρόβλημα που μπορεί να προκληθεί.
Σε καμία, λοιπόν, περίπτωση δεν θα πρέπει να βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα για όσους επιλέγουν τη μοναχικότητα, καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια και τους λόγους για τους οποίους στρέφεται προς την κατεύθυνση αυτή.
Με πληροφορίες από psychologytoday.com
Διαβάστε σχετικά άρθρα
Η μοναξιά του γιου που «ανδρώνεται» χωρίς τον πατέρα του
Μπορεί η χρήση των social media να αυξάνει τη μοναξιά και την κατάθλιψη;
