Τροφική δυσανεξία ή αλλεργία; Ποιες οι διαφορές τους και πώς αντιμετωπίζονται;

10/10/2019
Ομάδα Σύνταξης
Food therapy, Διατροφή

Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα τρόφιμα θα μπορούσαν να διακριθούν στις τροφικές αλλεργίες και τις τροφικές δυσανεξίες. Η τροφική αλλεργία με την τροφική δυσανεξία αποτελούν δύο καταστάσεις των οποίων τα συμπτώματα μπορεί πολλές φορές να συγχέουμε, ωστόσο από πίσω κρύβονται δύο διαφορετικές αποκρίσεις του σώματός μας. Ας περάσουμε να δούμε το κάθε ένα από αυτά πιο συγκεκριμένα…

Γράφει η Γεωργία Τσικουδάκη, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Ορισμοί

Τροφική αλλεργία

Επιβλαβής αντίδραση του οργανισμού ευαισθητοποιημένων ατόμων από ένα τρόφιμο, με παρέμβαση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η τροφική αλλεργία επηρεάζει πολλά όργανα στο σώμα και μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά, γαστρεντερικά, δερματικά και καρδιαγγειακά συμπτώματα.

Τροφική δυσανεξία

Επιβλαβής αντίδραση του οργανισμού ευαισθητοποιημένων ατόμων από ένα τρόφιμο που προκαλείται από τοξικές, φαρμακολογικές ή μεταβολικές αντιδράσεις απέναντι στο τρόφιμο ή από χημικές ουσίες του τροφίμου. Στην τροφική δυσανεξία δεν παρεμβαίνει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ποιες είναι οι βασικές διαφορές αλλεργίας και δυσανεξίας

Οι βασικές διαφορές αλλεργίας και δυσανεξίας σε τροφές είναι οι παρακάτω:

Συμβολή ανοσοποιητικού συστήματος

Αλλεργία: παρέμβαση ανοσοποιητικού συστήματος,
Δυσανεξία: απουσία παρέμβασης ανοσοποιητικού συστήματος

Χρόνος εκδήλωσης συμπτωμάτων

Αλλεργία: πιο γρήγορη εκδήλωση συμπτωμάτων,
Δυσανεξία: πιθανή καθυστέρηση συμπτωμάτων

Σοβαρότητα συμπτωμάτων

Αλλεργία: τα συμπτώματα μπορούν να εκδηλωθούν από πολλά συστήματα του σώματος, είναι σοβαρά και μπορούν να έχουν έως και θανατηφόρα κατάληξη,
Δυσανεξία: αν και πολλές φορές τα συμπτώματα είναι επίπονα και δυσάρεστα, οι αντιδράσεις του οργανισμού δεν είναι απειλητικές για την ζωή

Ανοχή στο «ένοχο τρόφιμο ή ουσία»

Αλλεργία: ακόμα και ίχνος του αλλεργιογόνου τροφίμου μπορεί να πυροδοτήσει σοβαρές αντιδράσεις στον οργανισμό,
Δυσανεξία: υπάρχει ανοχή πολλές φορές έως έναν βαθμό αυτού του τροφίμου ή συστατικού από τον οργανισμό μας

Διάγνωση

Διατροφικές Αλλεργίες:

Δερματικές δοκιμασίες
Ο οργανισμός κατασκευάζει ξεχωριστά αντισώματα IgE(αντισώματα υπεύθυνα για την αλλεργία) για κάθε διαφορετική ουσία στην οποία είναι αλλεργικός. Τα αντισώματα αυτά ανιχνεύονται στον ορό (αίμα) του ασθενούς με την ειδική εξέταση.Ένα άτομο μπορεί όμως να χαρακτηριστεί αλλεργικό μόνο όταν η ύπαρξη των IgE αντισωμάτων συνοδεύεται από συμπτώματα αλλεργίας.
Τέλος η δοκιμασία πρόκλησης συμπτωμάτων με τη χορήγηση μίας ύποπτης η ένοχης για αλλεργία τροφής αποτελεί σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο για να επιτευχθεί μια τελική επιβεβαίωση.

Διατροφικές Δυσανεξίες

Οι διατροφικές δυσανεξίες δυστυχώς είναι πιο πολύπλοκες στον εντοπισμό τους αφού δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση ή τεστ που τις εντοπίζει, οπότε είναι και δύσκολο να προσδιοριστούν.
Παρόλα αυτά, μια σωστή προσέγγιση θα ήταν η επίσκεψη σε έναν γιατρό προκειμένου να εντοπίσει τα συνυπάρχοντα συμπτώματα. Σε επόμενο στάδιο, θα μπορούσε να γίνει καταγραφή των περιπτώσεων που εμφανίζονται τα συμπτώματα αυτά και ποια τρόφιμα/συστατικά πυροδοτούν την έναρξή τους. Επιπλέον, σε αυτό το σημείο θα μπορούσε το άτομο με την ευαισθησία, σε συνεργασία πιθανόν με κάποιον διατροφολόγο να ακολουθήσει μια διατροφή αποκλεισμού συγκεκριμένων τροφίμων.
Με αυτόν τον τρόπο θα αναγνωριστούν τα τρόφιμα/συστατικά στα οποία παρουσιάζει δυσανεξία, κι έτσι θα τα αποκλείσει ή ελαττώσει σε ποσότητες οι οποίες είναι ανεκτές από τον οργανισμό του.

Αντιμετώπιση

Διατροφικές Αλλεργίες

Η αντιμετώπιση στο κομμάτι των διατροφικών αλλεργιών έγκειται στον αποκλεισμό από την διατροφή των αλλεργιογόνων εκείνων τροφίμων ή συστατικών που προκαλούν την ανοσολογική αντίδραση.
Χρειάζεται προσοχή όταν το άτομο αυτό βρίσκεται σε εξωτερικούς χώρους ή χώρους εστίασης προκειμένου να μην έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο τρόφιμο/ουσία. Ακόμα η ενημέρωση είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι. Τα άτομα με κάποια τροφική αλλεργία θα πρέπει να ενημερώνουν το προσωπικό οποιουδήποτε χώρου εστίασης για την ύπαρξη της αλλεργίας καθώς και να είναι ενήμερα για τα συστατικά που έχουν χρησιμοποιηθεί σε ένα γεύμα ή σνακ.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με νομοθεσία της ευρωπαϊκής επιτροπής το 2017, απαιτείται να παρέχονται πάντοτε στους καταναλωτές οι πληροφορίες σχετικά με την παρουσία αλλεργιογόνων στα τρόφιμα καθώς και στα προσυσκευασμένα τρόφιμα. Επομένως, αυτό διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τα άτομα με τροφικές αλλεργίες προκειμένου να εντοπίζουν τις αντίστοιχες αλλεργιογόνες ουσίες και να τις αποφεύγουν.

Διατροφικές Δυσανεξίες

Η αντιμετώπιση στο κομμάτι των διατροφικών δυσανεξιών έγκειται στον περιορισμό ή αποκλεισμό από την διατροφή των «ένοχων συστατικών». Συνήθως οι τροφικές δυσανεξίες υπάρχουν είτε λόγω αδυναμίας του οργανισμού να παράγει σε ικανοποιητικό βαθμό το ένζυμο που είναι απαραίτητο για την πέψη της αντίστοιχης πρωτεΐνης, είτε η ποσότητα που παράγεται είναι επαρκής αλλά δεν είναι λειτουργική. Επομένως, θα πρέπει το άτομο να εντοπίσει την ποσότητα τροφίμου που είναι ανεκτή από τον οργανισμό του χωρίς να παρουσιάζονται συμπτώματα. Μια εναλλακτική λύση θα ήταν να καταναλώσει το συστατικό στο οποίο έχει δυσανεξία συνάμα όμως με την κατανάλωση χαπιών ενζύμων προκειμένου να διευκολυνθεί η πέψη. (π.χ τα άτομα τα οποία έχουν δυσανεξία στην λακτόζη, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ταμπλέτες λακτάσης).

Γεωργία Τσικουδάκη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Επιστημονική συνεργάτης του Logodiatrofis.gr