Πρόσφατα διάβασα κάπου τον όρο «σωματοποίηση» και είχε να κάνει ότι και καλά η ψυχή εκφράζεται μέσα από το σώμα και ό,τι σε προβληματίζει, εκδηλώνεται εκεί.
Και νομίζω πως μου συμβαίνει αλλά δεν ξέρω ποια είναι τα κριτήρια (αν υπάρχουν δηλαδή) και πώς μπορεί να γίνει αυτό; Δηλαδή αν μου πέφτουν τα μαλλιά, είναι σωματοποίηση;
Στο ερώτημά σας απάντησε ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής
Αγαπητή Αναγνώστρια,
Σωματοποίηση ή αλλιώς ψυχοσωματικά είναι μια λέξη που έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας. Ολοένα και πιο συχνά ακούμε ή λέμε ότι ένα σύμπτωμα στο σώμα μας δεν είναι κάτι που ξεκινά από οργανικά ή παθολογικά αίτια αλλά «είναι ψυχοσωματικό». Τι σημαίνει όμως αυτό;
Σημαίνει αρχικά, ότι ο οργανισμός μας έχει διαταραχθεί ως προς την ομοιόστασή του στην προσπάθειά του να αντιμετωπίσει ένα αγχογόνο ερέθισμα. Όταν εκτεθούμε σε ένα αγχογόνο ερέθισμα, τότε το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα διεγείρεται και εκκρίνει κατεχολαμίνες, οι οποίες με τη σειρά τους διεγείρουν το κεντρικό νευρικό μας σύστημα.
Το αποτέλεσμα είναι όλος ο οργανισμός μας να μπαίνει σε κατάσταση εγρήγορσης, μιας και διεγείρονται όλα τα ομοιοστατικά συστήματα του οργανισμού μας, το ενδοκρινικό, το μεταβολικό, το ανοσοποιητικό, το αναπνευστικό, το καρδιαγγειακό, το γαστρεντερικό, το αναπαραγωγικό.
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα προκαλούνται λόγω άγχους
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, λοιπόν, προκαλούνται λόγω άγχους το οποίο και αφαιρεί ενέργεια από όλα τα συστήματα του οργανισμού. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα υποδηλώνουν είτε κάποια ψυχολογική σύγκρουση που βιώνουμε είτε αποτελούν μια σωματοποιημένη εξωτερίκευση συναισθημάτων που δεν εκφράζουμε.
Τα πλέον συνηθισμένα από αυτά τα συμπτώματα αφορούν σε:
- εφίδρωση,
- ταχυκαρδία,
- ξηροστομία,
- ταχύπνοια,
- σιελόρροια,
- σπαστική κολίτιδα,
- καούρα,
- στομαχόπονος,
- συχνουρία,
- πονοκέφαλοι,
- ημικρανίες,
- ζαλάδες,
- διαταραχές μνήμης,
- ανορεξία,
- βουλιμία,
- αδηφαγία,
- δυσκαταποσία,
- σφίξιμο των δοντιών,
- σεξουαλικά προβλήματα (δυσπαρευνία, ανοργασμία, διαταραχές της στυτικής λειτουργίας),
- υπερθερμία,
- αϋπνία,
- κρίσεις άγχους/πανικού,
- δερματικά,
- έντονη τριχόπτωση,
- ανισορροπία του θυρεοειδούς,
- εντερικά προβλήματα,
- πόνοι στο σώμα δίχως βιολογικά αίτια,
- προβλήματα πέψης κλπ.
Πώς εκδηλώνεται ο φόβος που «αποθηκεύεται» στο σώμα;
Συνήθως τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τα ψυχοσωματικά συμπτώματα ως ένα κακό το οποίο μας βρήκε και το οποίο ανυπομονούμε να ξεφορτωθούμε και να επιστρέψουμε στις παλιές μας συνήθειες. Αυτός ο τρόπος σκέψης, όμως, το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να επιδεινώσει την κατάστασή μας.
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα αναπτύσσονται ως άμυνα του οργανισμού μας προς εμάς τους ίδιους. Το σώμα μας δεν μας τιμωρεί αλλά αμύνεται απέναντι σε εμάς. Οι απαιτήσεις της καθημερινότητάς μας μπορούν να είναι πολύ επιζήμιες για το σώμα μας. Ένα άτομο που βιώνει πολύ άγχος, δημιουργεί στη ζωή του συνθήκες οι οποίες τον κρατούν σε μία μόνιμη κατάσταση φόβου.
Αυτός ο φόβος αποθηκεύεται στο σώμα σε καθημερινή βάση έως ότου το σώμα αναζητήσει έναν τρόπο εκτόνωσης. Αυτό μπορεί να αφορά σε ανάγκη για παραπάνω ύπνο, αλλαγές στην όρεξη, μόνιμη κούραση, δυσκολία συγκέντρωσης, τάση για πολυλογία κλπ.
Έρχεται η στιγμή που το σώμα αντιδρά
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε «εκπαιδευτεί» να θυμώνουμε με το σώμα μας όταν δεν ανταποκρίνεται σε ό, τι χρειαζόμαστε για να διεκπεραιώσουμε τις δραστηριότητες της κάθε ημέρας και, αντί να το φροντίσουμε, μονίμως το πιέζουμε να ξεπεράσει τα όριά του. Κάποια στιγμή, επομένως, το σώμα μας δεν έχει άλλη λύση από το να αποβάλλει ό,τι κρατάει μέσα του και αυτό γίνεται πλέον με βίαιους τρόπους χωρίς την «άδειά» μας.
Είναι ο μόνος τρόπος που το σώμα μας διαθέτει για να μπορέσει να αποφορτιστεί από όλα τα συναισθήματα τα οποία το αναγκάζουμε διαρκώς να καταπιέσει. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος που έχει το σώμα μας για να προστατευτεί από εμάς και τις άτεγκτες απαιτήσεις μας ή/ και την αδυναμία μας να του δώσουμε αρκετή φροντίδα ώστε να μην ασθενήσει σοβαρά.
Σύμφωνα λοιπόν, με όλα όσα προαναφέρθηκαν προτείνω αρχικά να επισκεφτείς έναν δερματολόγο ούτως ώστε να ελέγξει τη βιολογική σου κατάσταση και εφόσον δεν υπάρχει αντικειμενικό εύρημα που να δικαιολογεί την τριχόπτωση, σε δεύτερο χρόνο να μιλήσεις με έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Ιωάννης Νίκου
Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
Η σωματοποίηση των αρνητικών συναισθημάτων: Τι συμβαίνει όταν δεν τα εκφράζουμε
Γιατί οι εσωστρεφείς άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στα ψυχοσωματικά συμπτώματα;
