Κατάθλιψη: Γιατί τα φάρμακα δεν μπορούν να λύσουν όλα τα προβλήματα;

21/02/2019
Ομάδα Σύνταξης
Κατάθλιψη, Ψυχολογία

Ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας σχετίζομαι πολύ συχνά με άτομα που υποφέρουν από καταθλιπτικές ή αγχώδεις συνδρομές . Τις περισσότερες φορές τα πρόσωπα αυτά παρουσιάζονται πολύ καλά διαβασμένα, έχοντας πληροφορηθεί κυρίως από το διαδίκτυο για τη συσχέτιση της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών και την αλλοίωση των νευρωνικών κυκλωμάτων στην εμφάνιση της κατάθλιψης.

Γράφει η Ψυχολόγος ΜSc Μαρία Λαΐου

Γνωρίζοντας το βιολογικό υπόστρωμα της κατάθλιψης αναφέρονται στο κομμάτι της κληρονομικότητας και απαριθμούν τους συγγενείς που εξίσου υποφέρουν από κατάθλιψη και άγχος. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πιστεύοντας ότι έχουν εντοπίσει την αιτία του προβλήματος , έχουν καταφύγει ήδη στην εύκολη λύση της φαρμακοθεραπείας, κάποιες φορές όμως χωρίς αποτέλεσμα, καθώς η κατάθλιψη και το άγχος τους ενώ βελτιώνονται, στην πορεία επανέρχονται και σταδιακά μπορεί ακόμη και να επιδεινώνονται.

Πώς θα μπορούσαμε όμως να εξηγήσουμε το συγκεκριμένο φαινόμενο;

Αναπόφευκτα με την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας τα ψυχικά συμπτώματα έχουν ιατρικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε τα φώτα να στρέφονται στη στείρα φαρμακοθεραπεία. Αδιαμφισβήτητα, υπάρχουν βιολογικοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην εμφάνιση ενός συμπτώματος ή στην επιβάρυνση αυτού. Αυτό που ξεχνάμε όμως είναι ότι η κατάθλιψη είναι ένα φαινόμενο κοινωνικό. Διανύουμε τον «αιώνα της κατάθλιψης» όπως τον έχουμε οι ίδιοι βαφτίσει ξεχνώντας πως η τελευταία έχει κοινωνική διάσταση. Όταν αυτό παρατηρείται το βασικό μέσο για να φτάσουμε στη λύση του προβλήματος είναι η ίδια η εξερεύνηση του εαυτού σε σχέση με τον άλλο.

Δυστυχώς, όμως πολλές φορές αυτή η οδός δεν είναι ορατή. Τα άτομα που υποφέρουν από κατάθλιψη ή άγχος θεωρούν ότι «κάτι δεν πάει καλά με τη λειτουργία του εγκεφάλου τους», ότι «όλα είναι στο μυαλό τους» και ότι ο ίδιος τους ο πόνος είναι μια κατασκευή του μυαλού τους, ένας «πλασματικός» δηλαδή πόνος που θα πρέπει να εξαλειφθεί άμεσα, «πάση θυσία», σαν να μην υπήρξε ποτέ…

Τι αντιλαμβάνονται όμως τα άτομα που εμπιστεύονται παράλληλα και την ψυχοθεραπεία;

Μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία τα άτομα που υποφέρουν από καταθλιπτικά συμπτώματα και έντονο άγχος γίνονται μάρτυρες της γνώσης ότι:

Είναι ανθρώπινες υπάρξεις και όχι προβληματικά όντα και ότι ο πόνος τους έχει νόημα.
Είναι άνθρωποι που δεν έχουν καταφέρει να καλύψουν τις βασικές ψυχολογικές τους ανάγκες.
Είναι άνθρωποι που δεν έχουν τα ψυχικά αποθέματα να παλέψουν με τη μοναξιά τους.
Είναι άνθρωποι που ζουν μέσα στον φόβο της επιτήρησης και του ελέγχου στον προσωπικό, επαγγελματικό και κοινωνικό τομέα.
Είναι άνθρωποι που αντιλαμβάνονται ότι όλα είναι ρευστά και αβέβαια ακροβατώντας στην ανασφάλεια και τον φόβο.
Είναι άνθρωποι που ο σύγχρονος τρόπος ζωής τους μπλοκάρει στο να σχετιστούν με ασφάλεια.
Είναι άνθρωποι που ζουν σαν όντα σε αιχμαλωσία αδυνατώντας να έρθουν σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Είναι άνθρωποι που έχουν τραυματιστεί ψυχικά κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας.

Τι είναι αυτό που προσφέρει όμως η ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπευτική σχέση προσφέρει ένα ασφαλές πλαίσιο όπου ο θεραπευόμενος έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί για όλα τα παραπάνω θέματα, δίχως να κριθεί. Η θεραπευτική σχέση προσκαλεί το άτομο που πονά ψυχικά να μιλήσει για όλα αυτά που κουβαλά στην ψυχή του, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ολόκληρο, όπως είναι.

Κάποια από τα άτομα αυτά ποτέ δεν θα καταφέρουν να ξεκινήσουν ή να ακολουθήσουν με συνέπεια το θεραπευτικό συμβόλαιο. Αυτό μπορεί να συμβεί για πολλούς και διάφορους λόγους. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που συμβάλει στο «drop-out» είναι ότι κάποιοι δεν μπορούν να βιώσουν εκ νέου τυχόν τραυματικά γεγονότα και ταυτόχρονα να επεξεργαστούν δυσάρεστα συναισθήματα που τα συνοδεύουν όπως είναι ο θυμός, η ντροπή και η λύπη.

Κάποιοι από αυτούς όμως… θα τα καταφέρουν! Με τον θεραπευτή τους ως συνοδοιπόρο και θα βρουν τα ψυχικά αποθέματα να ορθοποδήσουν συναισθηματικά καλύπτοντας της ανάγκη τους για σύνδεση βρίσκοντας νόημα και σκοπό για την ύπαρξη τους.

Και εσύ μπορείς!

Μαρία Λαΐου, Ψυχολόγος ΜSc
Τηλέφωνο: 6986823375
e-mail: [email protected]