Σήμερα η «γλουτένη» θεωρείται από πολλούς ένα «επιβλαβές» συστατικό καθώς κατηγορείται πως ευθύνεται για πολλές παθήσεις και συμπτώματα, όπως παχυσαρκία, φουσκώματα, ημικρανίες, προβλήματα στον θυρεοειδή κτλ.
Οι επίσημες κατευθυντήριες γραμμές προς το παρόν «συνταγογραφούν» τη δίαιτα χωρίς γλουτένη ή «δίαιτα ελεύθερη γλουτένης» μόνο στους ασθενείς με κοιλιοκάκη, με «μη κοιλιοκακική ευαισθησία στην γλουτένη» ή με ερπητοειδή δερματίτιδα.
Η κοιλιοκάκη είναι μια αυτοάνοση διαταραχή του λεπτού εντέρου, που εμφανίζεται σε γενετικά προδιατεθειμένα άτομα όλων των ηλικιών. Προκαλείται λανθασμένη αντίδραση του οργανισμού στη γλιαδίνη, μια προλαμίνη της πρωτεΐνης γλουτένης, που βρίσκεται στο σιτάρι, καθώς και σε παρόμοιες πρωτεΐνες, που υπάρχουν σε άλλα κοινά δημητριακά, όπως κριθάρι και σίκαλη, αλλά και σε είδη όπως η Ζέα ή το ντίνκελ. Κάποιοι ασθενείς ενοχλούνται και από την κατανάλωση βρώμης.
Γιατί δεν κάνει να τρώνε γλουτένη;
Η πρόληψη γλουτένης προκαλεί αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, προκαλώντας μεταξύ άλλων και μερική ή ολική ατροφία (επιπέδωση) των λαχνών, εμποδίζοντας έτσι τη φυσιολογική πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής. Τα συμπτώματα της κοιλιοκάκης μπορεί να περιλαμβάνουν: δυσαπορρόφηση, χρόνια διάρροια, αδυναμία ανάπτυξης (σε παιδιά), αναιμία, οστεοπενία, ανεξήγητη κόπωση κ.α., αλλά μπορεί να απουσιάζουν πλήρως (σιωπηλή κοιλιοκάκη).
Η «δίαιτα ελεύθερη γλουτένης» αποτελεί προς το παρόν τη μοναδική διαθέσιμη θεραπεία για τους ασθενείς, εξασφαλίζοντας την επούλωση του εντέρου και την προστασία από τις επιπλοκές. Η κατανάλωση γλουτένης, ακόμα και σε ίχνη από τυχόν επιμόλυνση, μπορεί να βλάψει τον ασθενή, που μπορεί να μην εμφανίζει άμεσα συμπτώματα, αλλά να καταστρέψει την πρόοδο μηνών στην επούλωση του εντέρου.
Ο όρος «χωρίς γλουτένη» χρησιμοποιείται για να υποδείξει ένα υποτιθέμενο αβλαβές επίπεδο γλουτένης στα τρόφιμα, παρά την πλήρη απουσία γλουτένης. Το ακριβές επίπεδο στο οποίο είναι ακίνδυνη η γλουτένη είναι αβέβαιο και αμφιλεγόμενο, ενώ από συστηματική ανασκόπηση φαίνεται ότι η κατανάλωση λιγότερο από 10 mg γλουτένης ανά ημέρα είναι απίθανο να προκαλέσει ιστολογικές ανωμαλίες.
Σήμερα όλο και περισσότεροι αποφεύγουν τη γλουτένη
Βάσει της τελευταίας Ευρωπαϊκής νομοθεσίας Codex standard οι κατασκευαστές τροφίμων είναι υποχρεωμένοι από τον Ιούνιο 2008 να αναγράφουν εάν ένα προϊόν περιέχει γλουτένη. Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 41/2009 για τα προϊόντα «χωρίς γλουτένη» μόνον προϊόντα με λιγότερο από 20 ppm γλουτένης θα μπορούν να επισημαίνονται με τον όρο «χωρίς γλουτένη» ενώ τα προϊόντα με επίπεδο 21-100ppm, θα χαρακτηρίζονται «πολύ χαμηλής γλουτένης», με ημερομηνία καθολικής εφαρμογής του εν λόγω Κανονισμού την 1η Ιανουαρίου 2012.
Τα ειδικά τρόφιμα είναι πλέον πολλά, εύγευστα, πωλούνται σε φαρμακεία ή σε μεγάλα super market, ενώ φέρουν την ένδειξη ελεύθερο γλουτένης (Gluten Free) ή το σήμα (με το διαγραμμένο σιτάρι, το οποίο είναι το διεθνές σήμα αναγνώρισης τροφών ελεύθερων γλουτένης). Ωστόσο, τα περισσότερα προϊόντα «ελεύθερα γλουτένης» είναι συνήθως πιο ακριβά, αλλά οι ασθενείς με διαγνωσμένη από κοιλιοκάκη μπορούν να αποζημιωθούν ένα μικρό μέρος τους από το ασφαλιστικό τους ταμείο.
Σήμερα όλο και περισσότερα άτομα αποφεύγουν τη γλουτένη χωρίς όμως να πάσχουν από κοιλιοκάκη. Αυτή η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της βιομηχανίας τροφίμων για προϊόντα «ελεύθερα γλουτένης» ευρείας κατανάλωσης, σε πιο οικονομική τιμή από τα παλιότερα «φαρμακευτικά» προϊόντα για ασθενείς με κοιλιοκάκη.
Οι «ύποπτες» τροφές
Το γεγονός αυτό μπορεί να φαντάζει «βοηθητικό», προσφέροντας μεγαλύτερη ποικιλία τροφίμων και γλυκών για τους ασθενείς με κοιλιοκάκη, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ επικίνδυνο. Πολλές φορές ο όρος «χωρίς γλουτένη» χρησιμοποιείται σε εστιατόρια και φούρνους δίχως να εφαρμόζεται αυστηρό σύστημα ελέγχου, καθώς πολλοί μπορεί να θεωρούν λανθασμένα ότι ο αποκλεισμός της γλουτένης είναι ακόμα μια «μόδα» ή «ιδιοτροπία» του πελάτη τους και όχι μια απαραίτητη θεραπεία.
Από τα κοινά προϊόντα, που «φαινομενικά» δεν περιέχουν γλουτένη- αλεύρι, πρωτεΐνη ή άμυλο ή τροποποιημένο άμυλο (σίτου) – στα συστατικά τους, οι ασθενείς καλό θα ήταν να ενημερώνονται για την πιθανή επιμόλυνση, είτε μέσω ομάδων ασθενών ή με άμεση επικοινωνία με την εταιρία. Καθώς η γραμμή παραγωγής τροφίμων μπορεί να αλλάξει, πολλές εταιρίες τροφίμων δημοσιεύουν και ενημερώνουν στο site τους λίστα με τα ασφαλή προϊόντα τους, πέρα από τα προϊόντα που φέρουν την σήμανση «ελεύθερα γλουτένης».
Επομένως, για την επιτυχή εφαρμογή της δίαιτας ελεύθερης γλουτένης ο ασθενής πέρα από τα τρόφιμα με την ειδική σήμανση, πριν την κατανάλωση «ύποπτων» τροφών, όπως μπαχαρικά, κακάο, επιδόρπια ψυγείου με βάση το γάλα ή το γιαούρτι, ζελέ, σοκολάτες, ρυζογκοφρέτες ή καλαμπογκοφρέτες κ.α. καλείται να ενημερώνεται για την καταλληλότητα τους και να ζητά διευκρινήσεις για συστατικά ή συντηρητικά.
Πηγή: kiriakiapergi.gr
Διαβάστε σχετικά άρθρα:
Τα καλύτερα σνακ χωρίς γλουτένη!
Δίαιτα χωρίς γλουτένη για απώλεια βάρους; Μήπως να το ξανασκεφτείτε;
