Αλκοολισμός: Και η οικογένεια του εξαρτημένου χρειάζεται βοήθεια

07/03/2019
Ομάδα Σύνταξης
Οικογένεια, Ψυχολογία

O άνδρας μου, ετών 48, πίνει καθημερινά μετά τη δουλειά, την ακριβή ποσότητα δεν την ξέρω. Είμαι σχεδόν σίγουρη πώς κάθε μέρα πίνει σχεδόν 750ml τσίπουρο. Η συμπεριφορά του αλλάζει. Του φταίω εγώ και με αποκαλεί «σατανική γυναίκα», τραυλίζει, δεν περπατάει καλά, τα μάτια γυαλίζουν.

Το αποτέλεσμα; Καθημερινοί καυγάδες. Προχθές πιαστήκαμε στα χέρια και πήρα τηλέφωνο την αστυνομία. Λίγο πριν τους δώσω διεύθυνση το έκλεισα… Όλα αυτά μπροστά στα παιδιά!

Εννοείται πώς δεν παραδέχεται ότι πίνει και λέει ότι για όλα φταίω εγώ και πώς όλα είναι στη φαντασία μου! Από την μια τον λυπάμαι, από την άλλη μου έγινε εντελώς ξένος. Όλα αυτά τα 15 χρόνια έπινε. Στην αρχή τον δικαιολογούσα αλλά μετά… Τα 3 τελευταία χρόνια είναι ανυπόφορη η κατάσταση.

Δεν υπάρχει περίπτωση να έχει ρεπό ή άδεια να κάθεται σπίτι και να μην πιεί. Το ίδιο και όταν βγει έξω. Τι να κάνω; Η μεγάλη μου κόρη ντρέπεται γι’ αυτόν και δεν τον θέλει για πατέρα. Δημοσίως δεν μας έχει ντροπιάσει, παρά μόνο σε οικογενειακές περιστάσεις παρουσία γονέων και των συγγενών του.

Σας ευχαριστώ και συγνώμη για την ενόχληση.

Στο ερώτημά σας απαντά ο Ιωάννης Νίκου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Ψυχοθεραπευτής:

Αγαπητή Αναγνώστρια,

Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός πως η κατάσταση που βιώνετε εσύ και η οικογένεια σου είναι ιδιαίτερα επώδυνη και δύσκολη. Το να ζει ένας άνθρωπος σε ένα «αλκοολικό» περιβάλλον έντασης και ανησυχίας είναι επίπονο και σίγουρα τα επίπεδα του άγχους σε όλα τα μέλη της οικογένειας είναι ιδιαίτερα αυξημένα.

Ο αλκοολισμός έχει τρομακτική συναισθηματική επίδραση σε όλη την οικογένεια. Για παράδειγμα, ένα κοινό σύμπτωμα του αλκοολισμού είναι η άρνηση ότι υπάρχει το πρόβλημα του αλκοολισμού. Ωστόσο, συχνά τα μέλη της οικογένειας αρνούνται το πρόβλημα, ίσως επειδή φοβούνται την ατίμωση. Έτσι αν ο σύντροφος σας έχει πρόβλημα με το ποτό, μήπως βρίσκετε τον εαυτό σας να εφευρίσκει «δικαιολογίες» για κάθε φορά που πίνει; Και δεν είναι αυτό μόνο. Καθώς οι προσπάθειες σας να ελέγξετε το ποτό του συντρόφου σας συναντούν την επανειλημμένη αποτυχία, ίσως μέσα σας αυξάνουν τα αισθήματα της ανεπάρκειας, της ανησυχίας. Ή, ακόμη χειρότερα—μήπως μέσα σας στεριώνει η μνησικακία και η πίκρα;

Έτσι δεν είναι να απορεί κανείς που και εσείς μπορεί να υποφέρετε από τα ίδια αρνητικά συναισθήματα όπως και ο αλκοολικός—ανησυχία, φόβος, θυμός, ενοχή, εκνευρισμός, απογοήτευση, ένταση, χαμηλή αυτοεκτίμηση. Ναι, συχνά ο άλλος σύζυγος χρειάζεται βοήθεια επίσης.

Και τι να πούμε για τα παιδιά; Είναι αποκαρδιωτικό να βλέπει κανείς τις διαρκείς συναισθηματικές πληγές που αποκτούν. Συνήθως τα παιδιά αυτά γίνονται πιο νευρικά, κλείνονται στον εαυτό τους και δεν είναι πολύ ομιλητικά. Συχνά καταστέλλουν και αρνούνται το θυμό, το φόβο, την απογοήτευση και τη μοναξιά. Αλλιώς πονάνε πάρα πολύ. Ναι, και τα παιδιά επίσης χρειάζονται βοήθεια.

Έτσι, εσείς—το μέλος της οικογένειας—μπορεί να χρειάζεται:

να διατηρήσετε τη δική σας συναισθηματική υγεία και
να μάθετε με ποιον τρόπο ν’ αντιμετωπίζετε καλύτερα τον σύζυγο.

Τι μπορείτε να κάνετε;

Αρχίστε λοιπόν πληροφορώντας τον εαυτό σας για τον αλκοολισμό. Η τοπική βιβλιοθήκη ή κάποιο κέντρο απεξάρτησης για τον αλκοολισμό μπορεί να σας προσφέρουν την ύλη που θα σας βοηθήσει. Η συνομιλία με άλλους που έχουν επίσης κάποιο παρόμοιο πρόβλημα μπορεί να σας δώσει πρακτικές οδηγίες για το τι να κάνετε.

Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα σας είναι, «τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω τον αλκοολικό;». Αλλά προτού βοηθήσετε τον αλκοολικό, ίσως χρειάζεσθε εσείς βοήθεια για να απαλλαγείτε από τα αρνητικά αισθήματά σας. Γι’ αυτό πρώτα μάθετε με ποιον τρόπο έχει επηρεάσει εσάς ο αλκοολισμός. Αλλιώς πιθανόν δεν θα καταφέρετε να πλησιάσετε τον αλκοολικό!

Κατόπιν, μάθετε την καλύτερη προσέγγιση στον αλκοολικό! Ίσως αρχικά αντιδρούσατε με έναν τρόπο φροντιστικό, δικαιολογώντας τις συνέπειες των συμπεριφορών του συζύγου. Αλλά οι προσπάθειες αυτές συχνά συμβάλλουν στην επιδείνωση του αλκοολισμού παρά στη θεραπεία του. Γιατί; Γιατί εμποδίζει τον αλκοολικό να δει την πραγματικότητα της καταστάσεως του. Κρύβεται πίσω από το τεράστιο τείχος της άρνησης. Ώστε με το να του αποκρύβετε τις συνέπειες του ποτού συνήθως τον κάνετε να συνεχίζει να αρνείται το πρόβλημα και να συνεχίζει να πίνει.

Επίσης, αν και δεν μπορείτε να εξαναγκάσετε κάποιον αλκοολικό να αρχίσει τη θεραπεία, μπορείτε να τον κάνετε να θέλει τη βοήθεια. Άλλα με ποιον τρόπο; Κατά βάση υπάρχουν δύο προσεγγίσεις:

επιτρέψτε του να νιώσει τις συνέπειες του ποτού και
κάντε τον να αντιμετωπίσει άμεσα τα γεγονότα που έχουν σχέση με τη μέθη.

Ακόμη και όταν βρίσκεται στη χειρότερη του κατάσταση, ο αλκοολικός μπορεί να δεχτεί κάποιο βαθμό της πραγματικότητας, αν του την παρουσιάζετε μ’ έναν τρόπο που να μπορεί να τη δεχτεί!

Τέλος, κάποιες οικογένειες στρέφονται μαζί με τον αλκοολικό για βοήθεια σ’ ένα κέντρο αντιμετωπίσεως του αλκοολισμού, όπου μπορεί επίσης να εγγραφεί στο πρόγραμμα της θεραπείας και η οικογένεια του. Με ποιον τρόπο μπορεί να βοηθήσει αυτό; Μέχρι σήμερα τα μέλη της οικογένειας μπορεί να έχουν συσσωρεύσει επώδυνες αναμνήσεις και συναισθήματα. Αν δεν εννοούν τα δικά τους συναισθήματα δύσκολα θα μπορέσουν να εννοήσουν τα συναισθήματα του αλκοολικού.

Βασικοί σκοποί της θεραπείας είναι…

Να αναγνωρίσει και να δεχτεί ο καθένας τα δικά του συναισθήματα (για να υπερνικήσετε τα αρνητικά σας συναισθήματα πρέπει πρώτα να τα αντιμετωπίσετε)

Να κατανοήσει καθένας τα συναισθήματα του άλλου ατόμου και με ποιον τρόπο οι πράξεις του τον (ή την) επηρεάζουν συναισθηματικά

Να εφαρμόσει τη γνώση αυτή, μαθαίνοντας έτσι με ποιον τρόπο να ενεργεί καλύτερα.

Τι θα γίνει αν ο αλκοολικός αρνηθεί να δεχτεί τη βοήθεια;

Είτε συμβεί αυτό είτε όχι, ίσως χρειάζεστε εσείς βοήθεια για να αντιμετωπίσετε και να υπερνικήσετε τα αρνητικά σας συναισθήματα. Για μια τέτοια βοήθεια, μερικές οικογένειες στρέφονται σε τοπικές ομάδες που αποτελούνται από μέλη οικογενειών που έχουν κάποιον αλκοολικό. Οι ομάδες αυτές επιχειρούν να παράσχουν κατανόηση και ενόραση στα προβλήματα της ζωής με τον αλκοολικό. Βέβαια, οι ομάδες αυτές δεν υπάρχουν σ’ όλα τα μέρη του κόσμου. Άλλοι, που συνειδητοποιούν τη συναισθηματική τους ανάγκη για βοήθεια, στρέφονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας εξειδικευμένους σε θέματα εξαρτήσεων.

Νίκου Ιωάννης
Ευρυδάμαντος 33, Νέος Κόσμος
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 213 0456530